Phản ứng hóa học:

    CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃  CH₃-CH=CH-CH₂-CH₃ + H₂

Điều kiện phản ứng

- Xúc tác, áp suất và nhiệt độ.

Cách thực hiện phản ứng

- Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác thích hợp n – pentan bị tách hiđro thành hiđro cacbon không no tương ứng.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sản phẩm thu được sau phản ứng làm mất màu dung dịch brom.

Bạn có biết

- Phản ứng trên được gọi là phản ứng đề hidro hóa.

- Khi tách H₂ từ n – pentan, ngoài sản phẩm là anken (pent – 2 – en; pent – 1 – en) còn có thể tạo ra xicloankan.

- Chỉ những ankan trong phân tử có từ 2 nguyên tử C trở lên mới có khả năng tham gia phản ứng tách H₂.

- Trong phản ứng tách H₂, 2 nguyên tử H gắn với 2 nguyên tử C nằm cạnh nhau tách ra cùng nhau và ưu tiên tách H ở C bậc cao.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Tên quốc tế IUPAC của san phẩm chính khi đề hidro hóa n-pentan là?

 A. N-butan

 B. pent-2-en

 C. isopentan

 D. isobutan

Hướng dẫn:

Khi đề hidro hóa n-pentan ta thu được sản phẩm chính là pent-2-en (CH₃-CH=CH-CH₂-CH₃)

Đáp án B.

Ví dụ 2: Đốt cháy sản phẩm là hiđrocacbon khi đề hidro hóa n-pentan ta thu được số mol khí và số mol nước có mối quan hệ như thế nào?

 A. Bằng nhau

 B. Số mol khí lớn hơn số mol nước

 C. Số mol nước lớn hơn số mol khí

 D. Không xác định được

Hướng dẫn:

Sản phẩm đề hiđro hóa ngoài pent – 2 – en là sản phẩm chính còn có pent – 1 – en, xiclo pentan … và H₂.

PTTQ:

   C₅H₁₂  C₅H₁₀ + H₂

→ Đốt cháy sản phẩm hiđrocacbon:

   2C₅H₁₀ + 15O₂ → 10CO₂ + 10H₂O

Vậy thu được số mol CO₂ = số mol H₂O.

Đáp án A.

Ví dụ 3: Cho 0,72gam n-pentan được đề hidro hóa. Đốt cháy sản phẩm thu được dẫn qua dung dịch nước vôi trong. Khối lượng kết tủa thu được là?

 A. 4,5 gam

 B. 6 gam

 C. 5 gam

 D. 10 gam

Hướng dẫn:

Số mol n-pentan(C₅H₁₂):

n_C5H12 = 0,72/72 = 0,01(mol)

Khối lượng kết tủa thu được: m = 0,05.100 = 5 (gam)

Đáp án C.