Do Việt Nam đang thiếu trầm trọng nguồn nhân lực Thống kê nên vừa qua Tổng Cục thống kê, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc đã kêu gọi sự phối hợp hiệu quả hơn nữa từ các Bộ, ngành, đặc biệt là của các trường ĐH trong việc đào tạo đội ngũ cán bộ thống kê.

Khoảng trống trong đào tạo

Chính vì thiếu trầm trọng nguồn nhân lực ngành Thống kê nên vừa qua, Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Văn phòng Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) đã tổ chức hội nghị: "Đào tạo thống kê tại các trường đại học: kinh nghiệm trong nước, quốc tế và định hướng tương lai" nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và nguồn nhân lực thống kê cho Việt Nam.

Theo lãnh đạo, Tổng Cục thống kê, trong điều kiện nước ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng với một thế giới đầy biến động, Chính phủ Việt Nam và các Bộ, ngành, địa phương ngày càng có nhu cầu cao trong việc sử dụng số liệu thống kê phục vụ công tác xây dựng, giám sát và đánh giá việc thực hiện các chính sách dựa trên bằng chứng cả ở tầm vĩ mô và vi mô. Tương tự, các doanh nghiệp đang hàng ngày cần số liệu thống kê phục vụ tác nghiệp và xây dựng chiến lược, kế hoạch sản xuất - kinh doanh. Các nhà nghiên cứu, lập chính sách không thể phân tích, đánh giá và dự báo về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong tương lai nếu thiếu các nguồn thông tin thống kê tin cậy, kịp thời. Chính vì vậy, chúng ta đang rất cần những người có đủ kiến thức và kỹ năng làm công việc này.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Trung nhấn mạnh: "Nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của người làm thống kê được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu để thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Một trong những giải pháp nhằm nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của cán bộ thống kê là nâng cao chất lượng đào tạo thống kê tại các trường đại học và gắn kết mối quan hệ giữa đơn vị đào tạo chuyên ngành thống kê và cơ quan sử dụng nguồn nhân lực được đào tạo".

Trước đòi hỏi như vậy, có một thực tế rằng trong khi công tác thống kê được coi trọng và đánh giá cao ở nhiều nước trên thế giới thì tại một số quốc gia, trong đó có Việt Nam, thống kê vẫn chưa thực sự được quan tâm đúng mức và vẫn còn nhiều khoảng trống trong chất lượng đào tạo thống kê cũng như nguồn nhân lực của lĩnh vực này.

Ở Việt Nam, mặc dù môn thống kê được dạy ở nhiều trường đại học, song hiện chỉ có 5 cơ sở đào tạo chuyên ngành thống kê, trong đó Trường ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội đứng đầu về số lượng và đa dạng về hệ bậc đào tạo bao gồm đào tạo cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ thống kê. Hơn 55 năm qua, khoa Thống kê, ĐH Kinh tế Quốc dân đào tạo khoảng 5.500 cử nhân thống kê, tuy nhiên số sinh viên học chuyên ngành này ngày càng giảm về số lượng. Ở nhiều nước, môn thống kê được coi là môn quan trọng, là nền tảng và hỗ trợ cho các môn khoa học khác, thì việc giảng dạy môn này ở Việt Nam vẫn chưa đặt thành yêu cầu bắt buộc tại nhiều trường đại học. Nội dung chương trình và phương pháp đào tạo môn học này cũng còn nhiều bất cập.

Ngày càng thiếu hụt đội ngũ cán bộ Thống kê

Dưới góc độ sử dụng đầu ra của các cơ sở đào tạo chuyên ngành thống kê, Tổng cục Thống kê là cơ quan tập trung nhân lực làm công tác thống kê lớn nhất của Việt Nam. Trong 11 năm qua, trong khi số công chức, viên chức của Tổng cục tăng lên thì những người được đào tạo chuyên ngành thống kê lại giảm từ 47% xuống còn 37%. Thực tế này cho thấy có sự thiếu hụt cán bộ chuyên ngành thống kê trong các cơ quan sử dụng nguồn nhân lực thống kê, đồng thời phản ảnh nghề thống kê chưa thực sự hấp dẫn đối với những sinh viên tốt nghiệp ra trường.

Ông Arthur Erken, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam đã nói: "Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê cũng chính là góp phần nâng cao chất lương số liệu thống kê ở tất cả các lĩnh vực, nhằm đưa ra các bằng chứng tin cậy cho việc xây dựng và giám sát, đánh giá việc thực hiện các chính sách phát triển của Việt Nam. Kinh nghiệm quốc tế và trong nước về đào tạo thống kê sẽ là cơ hội tuyệt vời giúp cho chúng ta biết Việt Nam đang ở đâu và sẽ phải làm gì để theo kịp các nước trong lĩnh vực này."

Với tính cấp thiết về nguồn nhân lực này, Tổng Cục thống kê và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc kêu gọi sự phối hợp hiệu quả hơn nữa từ các Bộ, ngành, địa phương trong việc nâng cao nhận thức và hiểu đầy đủ về vị trí, tầm quan trọng của đội ngũ làm công tác thống kê và chất lượng đào tạo đội ngũ này cho Việt Nam trong hiện tại và tương lai.

Quan trọng hơn nữa, ngành Thống kê Việt Nam đang rất trông đợi vào sự chung tay góp sức của ngành giáo dục đào tạo, đặc biệt là của các trường đại học trong việc đào tạo đội ngũ cán bộ thống kê tương lai có chất lượng cao cho đất nước.

Hồng Hạnh

Nguồn: dantri.com.vn