Chỉ còn vài tháng nữa năm học 2020 - 2021 sẽ bắt đầu, tuy nhiên ngay thời điểm này, hàng loạt trường đại học công lập tại TP. HCM đã thông báo tăng học phí trong năm tới, thậm chí một số trường thuộc nhóm ngành sức khỏe, y dược… tăng cao “ngất ngưởng”, khiến nhiều phụ huynh, sinh viên vô cùng lo lắng.

Nỗi lo tăng học phí

Những ngày qua, nhiều trường đại học công lập trên địa bàn TP. HCM đã công bố đề án án tuyển sinh năm học 2020-2021. Cùng với đó, các trường cũng đã ra thông báo về mức học phí dự kiến mà tân sinh viên phải đóng khi nhập học. Hầu hết mức học phí của các trường được điều chỉnh theo hướng tăng, một số nhóm ngành sức khỏe, y dược tăng cao “ngất ngưởng”, khiến dư luận bất ngờ, lo lắng.

Có em gái đang học tại trường Dự bị Đại học TP. HCM với nguyện vọng học y khoa trong năm nay, anh Dụng Toàn Thắng, quê Bình Thuận hiện đang làm việc tại quận Tân Bình mặc dù đồng tình với phương án tăng học phí để phục vụ nâng cao chất lượng đào tạo, nhưng anh cho biết thu nhập gia đình hoàn toàn phụ thuộc vào nghề nông nên anh rất lo lắng khi nghe thông tin nhiều trường đại học, nhất là trường Đại học Y dược sẽ tăng học phí trong năm học này.

Anh Dụng Toàn Thắng chia sẻ: "Làm nông tùy thuộc vào mùa màng, thời vụ, thời tiết nên khá bấp bênh. Với thu nhập của gia đình tôi hiện nay sẽ khó khăn trong việc vừa đóng học phí, vừa lo chi phí sinh hoạt hàng ngày của em nó trong suốt quá trình học tập”.

Đồng cảnh ngộ với anh Thắng, chị Hoàng Thanh Nga (quận Thủ Đức, TP. HCM) có con đang học lớp 12 cũng rất lo lắng, không biết với thu nhập ít ỏi từ việc bán nước giải khát bên lề đường của gia đình có đủ sức để lo học phí 4-5 năm nếu con thi đỗ đại học. Chị tâm sự sẽ phải cân nhắc, tư vấn cho con chuyển hướng sang nộp hồ sơ vào các trường có mức học phí phù hợp như sư phạm, hoặc phải theo học hệ cao đẳng:

“Mình sẽ hướng dẫn cho con một ngã rẽ khác, nếu không học được đại học thì sẽ vào cao đẳng hoặc trung cấp. Tại vì không phải con đường đại học mới có thể thực hiện được đam mê, ước mơ của mình”, chị Hoàng Thanh Nga cho biết.

Học phí tăng là điều khó tránh

Theo công bố của trường Đại học Công nghệ thông tin (Đại học Quốc gia TP. HCM) mức học phí năm học 2020-2021 chương trình đại trà là 20 triệu đồng/năm học, chương trình chất lượng cao là 35 triệu đồng, chương trình tiên tiến là 40 triệu đồng/năm, tăng từ 2 triệu đến 5 triệu đồng/năm so với năm học trước.

Tương tự, trường ĐH Luật TP. HCM cũng được Chính phủ phê duyệt đề án tự chủ tài chính với mức thu học phí bình quân tối đa của chương trình đại trà, trình độ đại học là 18 triệu đồng/sinh viên mỗi năm học, tăng 1 triệu đồng so với học phí hiện áp dụng. Riêng hệ chất lượng cao học phí khoảng 49 triệu đồng/năm. Đáng chú ý là ở khối sức khỏe, y dược, theo đề án tuyển sinh năm học tới, trường Đại học Y dược TP. HCM dự kiến mức học phí dao động từ 30-70 triệu đồng/năm tùy theo ngành.

Nguyễn Thúy Nga, sinh viên khoa Răng Hàm Mặt của trường Đại học Y dược TP. HCM cho biết, mức học phí được điều chỉnh chỉ áp dụng đối với tân sinh viên, còn đối với những sinh viên từ khóa 2019 trở về trước, trường vẫn thực hiện đúng như cam kết: “Việc tăng học phí chỉ đối với sinh viên khóa sau, từ năm 2020. Còn những khóa trở về trước học phí vẫn bình thường. Từ đầu nhà trường đã thông báo mỗi năm tăng 10% học phí”.

Với mức học phí mới từ 30 - 70 triệu đồng/năm, trong khi năm học 2019 là 13 triệu đồng/năm, áp dụng chung cho tất cả các ngành, Đề án tăng học phí của trường Đại học Y dược TP. HCM được dư luận hết sức quan tâm.

Trước băn khoăn của nhiều phụ huynh, PGS.TS Nguyễn Ngọc Khôi, Trưởng phòng Đào tạo trường Đại học Y dược TP. HCM cho biết: “Trước đây, sinh viên đóng học phí ở mức hơn 13 triệu đồng/năm, nhưng con số đó không đủ để đào tạo một nhân viên y khoa. Phần còn lại chi phí đào tạo là từ ngân sách Nhà nước thông qua Bộ Y tế cấp bù lại. Tuy nhiên, từ năm 2020, Nhà nước sẽ không cấp ngân sách cho trường nữa, do đó nhà trường phải tính đúng, tính đủ chi phí đào tạo”.

Bác bỏ quan điểm học sinh có hoàn cảnh khó khăn sẽ không kham nổi học phí khi học tại trường, PGS.TS Nguyễn Ngọc Khôi khẳng định, không bao giờ để một em sinh viên nghèo học giỏi vì mức học phí cao mà không thể học tại trường. Trong năm học 2020-2021, trường Đại học Y dược TP. HCM sẽ dành 800 suất học bổng tổng trị giá hơn 15,4 tỷ đồng và sẽ có gần 37% sinh viên trúng tuyển vào trường năm 2020 được nhận học bổng.

“Chúng ta không thể nào nói rằng đây là trường nhà giàu. Không bao giờ nhà trường có quan điểm đó. Nhà trường luôn luôn muốn rằng các bạn ưu tú nhất, giỏi nhất vào học ở trường, bởi vì đó là tiếng tăm và chất lượng của nhà trường xưa giờ. Nhưng điều đó không đồng nghĩa rằng chúng ta sẽ bao cấp toàn bộ tất cả các bạn. Bởi vì không có trường nào khi tự chủ tài chính mà làm được chuyện đó”, PGS.TS Nguyễn Ngọc Khôi cho biết.

PGS.TS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên,Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng, việc duy trì chế độ bao cấp giáo dục đại học trong thời gian dài chính là lý do khiến giáo dục đại học ở nước ta kém phát triển so với các nước trong khu vực. Hầu hết các nước trên thế giới, nhà nước chỉ có thể  bao cấp cho giáo dục bắt buộc, còn giáo dục không bắt buộc thì người học phải tự chi trả hoặc cùng chia sẻ với nhà nước. Do đó việc tăng học phí ở các trường đủ điều kiện tự chủ là bắt buộc, tuy nhiên nên tăng theo lộ trình.

PGS.TS Nguyễn Minh Thuyết bày tỏ: “Tôi cho rằng các trường Đại học có quyền được xác định mức học phí theo Luật Giáo dục. Học phí phải bù đắp được chi phí về đào tạo. Nhưng các trường cũng nên tính toán và có lộ trình tăng chứ không tăng ngay một lúc quá cao, không phù hợp với mặt bằng chung đời sống trong nước”.

PGS.TS Nguyễn Minh Thuyết cũng đưa ra lời khuyên, trong bối cảnh nhiều trường tự chủ học phí tăng, người học nên cân nhắc kỹ lưỡng, lựa chọn trường học, ngành học phù hợp với năng lực bản thân, để khi ra trường có thể nhanh chóng tìm việc làm; đồng thời tận dụng tối đa nguồn tín dụng dành cho học sinh, sinh viên./.

Tỷ Huỳnh/VOV-TPHCM
vov.vn – 11/06/2020