Ngày 9-6, tại Hà Nội đã diễn ra tọa đàm Một cách xếp hạng các cơ sở giáo dục Đại học Việt Nam. Tại đây, nhóm thực hiện đã công bố kết quả nghiên cứu của mình.

Theo đó, nhóm đã công bố xếp hạng 49 cơ sở giáo dục đai học có đầy đủ số liệu nhất. Top 10 trường đứng đầu trong danh sách này gồm các trường như: Đại hoc quốc gia Hà Nội; Đại học Tôn Đức Thắng; Học viện Nông nghiệp; Đại học Đà Nẵng; Đại học Quốc gia TP.HCM; Đại học Cần Thơ; Đại học Bách khoa Hà Nội; Đại học Huế; Đại học Duy Tân; Đại học Sư phạm Hà Nội.

Kết quả cho thấy, các đại học quốc gia và đại học vùng đều có thứ hạng cao. Ba trong tổng số năm trường top đầu là các đại học quốc gia và vùng ở trung tâm kinh tế, chính trị của cả nước, bao gồm Đại học Quốc gia Hà Nội (số 1), Đại học Đà Nẵng (thứ 4) và Đại học Quốc gia TPHCM (số 5). Trong Top 10 trường hàng đầu còn có sự góp mặt của các đại học lớn khác là Học viện Nông nghiệp (thứ 3), Đại học Cần Thơ (thứ 6), Đại học Bách khoa Hà Nội (thứ 7), và Đại học Sư phạm Hà Nội (thứ 10).

Điều gây ngạc nhiên là một số trường đại học trẻ, ít được biết đến hơn lại chiếm vị trí cao trong bảng xếp hạng, bao gồm trường Đại học Tôn Đức Thắng (thứ 2) và trường Đại học Duy Tân (thứ 9). Thứ hạng cao chủ yếu đến từ thành tích về công bố quốc tế, phản ánh thành quả của chính sách đầu tư và khuyến khích xuất bản của các cơ sở giáo dục đại học này.

Các trường đại học thuộc khối kinh tế có tiếng lâu nay và là lựa chọn của nhiều sinh viên giỏi (điểm thi đầu vào luôn thuộc top 10-30% của phổ điểm) đều có xếp hạng trung bình, như các trường Đại học Ngoại thương (thứ 23), Đại học Thương mại (thứ 29), Đại học Kinh tế Quốc dân (thứ 30) và Học viện Tài chính (thứ 40). Nguyên nhân được cho là sự hiện diện của các trường này trên các ấn phẩm khoa học quốc tế còn mờ nhạt, đồng thời có thể quy mô đào tạo lớn hơn so với năng lực đội ngũ cán bộ giảng dạy có trình độ (đo bằng tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ trên sinh viên).Các trường sẽ cần vượt qua nhiều thách thức, đặc biệt trong công bố quốc tế, nếu muốn vươn lên vị trí cao hơn trong bảng xếp hạng thời gian tới.

Đại diện nhóm thực hiện dự án cũng cho biết, mục đích của bảng xếp hạng này nhằm khuyến khích các trường đại học minh bạch hóa thông tin về cơ sở của mình cũng như đẩy nhanh quá trình đổi mới tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, chúng tôi triển khai thực hiện sáng kiến giáo dục độc lập và phi lợi nhuận xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam.

Đề xuất một bộ tiêu chí giúp so sánh các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam. Bộ tiêu chí được lựa chọn sao cho có thể đo lường được bằng số liệu công khai và tự kiểm chứng độc lập. Các nguyên lý được chúng tôi áp dụng khi thiết lập bảng xếp hạng này là: phù hợp với hoàn cảnh Việt Nam, định lượng, khả tín, khách quan và khuyến khích các trường hướng tới chuẩn mực quốc tế.

Những thông số xếp hạng, nhất là liên quan đến nhiều thương hiệu trường Đại học lớn đã nhận nhiều được băn khoăn của các đại biểu có mặt.

Trả lời các thắc mắc này, TS Giáp Văn Dương nêu quan điểm không nên đồng nhất thứ hạng và chất lượng. Theo TS Dương, Đại học Ngoại thương thứ hạng thấp vì số lượng giảng viên có bằng tiến sĩ thấp, trường cũng có ít nghiên cứu được công bố quốc tế…

Cũng trong nhóm thực hiện, TS Ngọc Anh bổ sung, Đại học Ngoại thương được xã hội quan niệm trường tốp cao nhưng lại xếp thứ 22, vì chỉ tiêu của nhóm đặt ra và mọi người đặt ra khác nhau. “Điều đó chỉ phản ánh một phần của chất lượng giáo dục đại học. Trường Đại học tối thiểu có hai nhiệm vụ, tạo ra con người sản phẩm, tạo ra con người trí thức. Đại học Ngoại thương tạo ra sản phẩm tốt, nhưng phần tạo ra trí thức mới chưa tốt lắm. Trường phải có động lực tạo ra cái đó”, TS Ngọc Anh nói.

Phần sau của buổi tọa đàm, các đại biểu và nhóm nghiên cứu tiếp tục trao đổi liên quan đến các tiêu chí đánh giá khác nhau. Trong đó chủ yếu chưa đồng nhất về tiêu chí lựa chọn dữ liệu.

Một đại biểu đến từ Đại học Bách khoa bày tỏ sự băn khoăn khi ở tiêu chí cơ sở vật chất của trường lại xếp ở thứ hạng thấp, trong khi đó trường Đại học Bách khoa Hà Nội được coi là có cơ sở vật chất tốt nhất các trường Đại học ở nội thành Hà Nội. Đại biểu này cũng bày tỏ băn khoăn về sự chính xác của các dữ liệu nhóm căn cứ để đưa ra công bố. Liệu sau khi số liệu được công bố, các trường bổ sung dữ liệu thì nhóm có tiếp nhận để chỉnh sửa hay không?

Về việc này, nhóm thực hiện nghiên cứu cho biết các căn cứ xếp hạng được lựa chọn cụ thể trên nhiều tiêu chí, áp dụng ở tính quy mô của các trường. Liên quan đến việc bổ sung số liệu, nhóm khẳng định đã gửi công văn đề nghị các trường cung cấp thông tin. Tuy nhiên thời điểm đó trường không công bố thì khi bảng xếp hạng đã hoàn thiện nhóm sẽ không bổ sung.

Các dữ liệu, thông tin cụ thể về bảng xếp hạng này bạn đọc có thể tham khảo tại trang xephangdaihoc.org/2017.

VIẾT THỊNH
Nguồn: plo.vn – 06/09/2017