Hiện nay, đa số các trường ĐH, CĐ chỉ sử dụng hình thức thi viết để kiểm tra, đánh giá sinh viên (SV). Một số môn về thiết kế, kiến trúc, kỹ thuật thì được giảng viên cho làm bài tập lớn.

Thạc sĩ Phạm Thái Sơn, Phó trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Công nghiệp thực phẩm TP.HCM, cho rằng nhiều giảng viên vẫn ra đề thi theo kiểu kiểm tra việc nhớ kiến thức của SV. Với những đề dạng này, SV dễ dàng có thể đạt điểm cao nếu ghi chép bài giảng đầy đủ, học thuộc và làm bài đúng với nội dung bài giảng đó.

Ngay các SV cũng nhận xét tương tự. D.H, học năm thứ 3 ngành sư phạm vật lý Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, nói: “Thú thực, có những môn học sau khi làm bài thi xong em chẳng còn nhớ gì. Điều này có lẽ một phần do cách đánh giá còn nặng tính kiểm tra khả năng nhớ kiến thức của SV hơn là việc hiểu, vận dụng kiến thức vào trong bài làm”. N.H.T, năm nhất ngành công nghệ thông tin Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM, cho biết việc kiểm tra đánh giá học phần chủ yếu vào cuối kỳ và theo kiểu làm bài thi tự luận. Có những môn giảng viên giới hạn số chương để SV về học bài nên chỉ cần học gọn kiến thức trong đó là có thể làm được bài thi.

Tiến sĩ Nguyễn Đức Nghĩa, Phó giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, nhìn nhận cách đánh giá kiến thức ở các trường hiện nay đôi khi xuất hiện nhiều tiêu cực và không phản ánh thực chất năng lực SV. Tiến sĩ Nghĩa tâm tư: “Nhiều môn thi không cho SV mở tài liệu, khi đó SV bắt buộc học bài và làm bài thi theo kiểu học thuộc lòng. Còn việc đánh giá điểm rèn luyện cũng vẫn mang tính hình thức và theo phong trào”.

Học chỉ để lấy điểm

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Quản trị chiến lược Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, cho rằng việc hành chính hóa thi cử, đánh giá SV theo mức độ thuộc bài và khả năng nhớ khiến cho SV vui vì mình đạt điểm cao và buồn khi bị điểm thấp, chứ không chú trọng đến kiến thức thực sự thu nạp được. “Người dạy cứ dạy, người học thì cứ học theo đề cương hay bộ câu hỏi thi. Điều này khiến việc đào tạo không đi vào thực chất, SV học đối phó, lấy điểm chứ không đáp ứng được yêu cầu của thực tế”, tiến sĩ Dũng khẳng định.

Chính vì thế, ông Nguyễn Hà Tiên, giảng viên Khoa Cơ bản Trường ĐH Tài chính - Marketing, nhận định: “Cách kiểm tra này là một nguyên nhân dẫn đến lệch lạc về mục tiêu học tập của SV. Trong một công trình nghiên cứu khoa học của sinh viên ngành Xã hội học Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM khảo sát sinh viên một số trường ĐH ở TP.HCM, cho thấy có đến 60% SV đi học là để lấy điểm, số SV tới trường mà không quan tâm tới việc học là 10%. Còn SV thực học chỉ chiếm 30%”.

Cần gắn với yêu cầu xã hội, nhu cầu nhà tuyển dụng

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng cho rằng hiện nay các khâu xây dựng mục tiêu và nội dung đào tạo, dạy, học và kiểm tra đánh giá tách biệt với yêu cầu của xã hội, nhu cầu nhà tuyển dụng. Giảng viên chỉ dạy theo kiểu hành chính - tức là chỉ cần dạy đúng, dạy đủ theo đề cương chi tiết. Từ đó, ông Dũng cho rằng: “Kiểm tra đánh giá phải từ đòi hỏi thực tiễn nghề nghiệp sau này của người học chứ không phải đặt nặng điểm số để hoàn thành kế hoạch và để có thành tích. Do đó, phải đề cao tinh thần dạy thật, học thật và kiểm tra đánh giá thật”.

Về giải pháp căn cơ lâu dài, tiến sĩ Nguyễn Đức Nghĩa lưu ý các trường cần bám sát thực hiện các tiêu chí về đảm bảo chất lượng, trong đó có yêu cầu về tỷ lệ SV/giảng viên. “Thực tế, nhiều trường tỷ lệ này lên tới 80 SV/giảng viên, có những lớp học lên tới gần 200 người thì việc đánh giá khách quan và hiệu quả là rất khó thực hiện. Chỉ có những lớp học nhỏ mới giúp việc dạy học không rơi vào tình trạng đọc chép, thi cử theo kiểu trả bài học thuộc lòng và SV quên ngay kiến thức sau khi rời khỏi phòng thi”, tiến sĩ Nghĩa nhận định.

Thạc sĩ Phạm Thái Sơn cũng đề xuất: “Đánh giá SV cần được tiến hành nhiều đợt và bằng nhiều hình thức khác nhau. Không chỉ quá trình đánh giá, việc dạy học cũng cần thay đổi phương pháp để phù hợp với việc đánh giá này”.

Mỹ Quyên - Hà Ánh
Nguồn: thanhnien.com.vn