Chưa có khi nào, hoạt động tư vấn tuyển sinh đại học, cao đẳng (ĐH,CĐ) lại nhộn nhịp và nóng bỏng như hiện nay. Với các khẩu hiệu “Mang trường học đến với thí sinh, đưa thí sinh về trường, chọn ngành chọn nghề sao cho phù hợp…”, thí sinh đã có thêm nhiều thông tin, cơ hội về chọn lựa ngành học và nghề nghiệp tương lai.

Thế nhưng, trước những lời mời gọi, tiếp thị hấp dẫn của các nhà tuyển sinh, nhiều thí sinh và phụ huynh cảm thấy như lạc vào “ma trận” ngành mới - “thời thượng”, nghề mới - “hot”, cơ hội vàng… Tham khảo, chọn lựa, băn khoăn, lưỡng lự là tâm lý chung của thí sinh. Những câu hỏi thường trực như: “Học ngành gì để ra trường dễ tìm việc làm ngay?

Nếu chọn mã ngành này, ra trường sẽ làm việc gì?”… cứ nóng bỏng theo những buổi tư vấn, ngày hội tuyển sinh trong cả nước. Áp lực về thời gian nộp hồ sơ đăng ký dự thi đang đến gần và đè nặng lên tâm lý của thí sinh lẫn phụ huynh. Trong một thời gian ngắn bị “bội thực” trước hàng trăm thông tin về tuyển sinh, chọn ngành, chọn nghề, liệu những người trong cuộc có đủ tỉnh táo để đưa ra quyết định chính xác về chọn ngành học và tương lai của mình? Sự vội vàng và thiếu cân nhắc này sẽ mang lại hệ quả không thể lường trước. Ngoài lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc cho sự nghiệp học hành, sau khi tốt nghiệp, nhiều sinh viên mới nhận ra thực tế phũ phàng là mình không yêu thích nghề đã học và không thích làm việc. Muốn thay đổi thì quá muộn. Thực tế đã minh chứng, nếu chọn ngành học sai ngay từ khi còn ngồi ở giảng đường, sinh viên sẽ “thiếu lửa” - thiếu niềm đam mê học tập.

Khi ra trường, họ càng chán nản và nuôi ý định nhảy việc, tìm việc làm mới. Xin đơn cử, ngành Báo chí là một trong những ngành được coi là “thời thượng” và điểm tuyển sinh hàng năm luôn đứng hàng topten của khối C (văn, sử, địa). Thế nhưng, tỷ lệ sinh viên khoa Báo chí ra trường có việc làm lại thấp nhất trong các ngành học. Bởi lẽ ngoài chuyện khó kiếm việc làm ở các tờ báo chuyên nghiệp, nhiều tân nhà báo khi bắt tay vào nghề mới vỡ lẽ rằng bản thân không có năng khiếu, tố chất làm báo. Như thế không phải cứ học giỏi đã làm báo giỏi.

Nhìn lại thực tế dễ thấy, khi học ở trường trung học phổ thông, học sinh ít được tiếp cận với thông tin tư vấn chọn ngành, chọn nghề sao cho phù hợp. Nếu có thì cũng chỉ dừng ở mức “cưỡi ngựa xem hoa”. Chính vì thế, nhiều học sinh lớp 11, 12 tuy đã chọn học theo chuyên ban nhưng đều mù mờ về ngành học, nghề nghiệp tương lai. Vào mùa tuyển sinh, có không ít thí sinh chọn ngành học theo xu thế: chọn nghề mới, nghề thời thượng, hoặc theo sở thích của cha mẹ một số khác thì chọn mã ngành có ít thí sinh đăng ký để có một suất vào đại học, cao đẳng chắc ăn nhất... Sai một ly đi một dặm! Lời cảnh báo này đã được gióng lên nhiều lần nhưng đến bao giờ thí sinh và phụ huynh mới nhận ra?

(SGGP)