I. Phương pháp

Sắt tác dụng với hầu hết các phi kim khi đun nóng:

- Với halogen sắt tạo muối sắt (III) halogenua (trừ iot tạo muối sắt II)

2Fe + 3X₂ →t ^o 2FeX₃ (t0)

2Fe⁰ + 3Cl₂ →t ^o 2Fe³⁺ + 3Cl₂⁰

Chú ý rằng kể cả khi dư sắt phản ứng vẫn tạo muối Fe³⁺ và Fe dư. Sau đó nếu cho vào nước mới xảy ra phản ứng tạo muối Fe²⁺.

- Với O₂:

3Fe + 2O₂ →t ^o Fe₃O₄

Thực tế sắt thường tạo hỗn hợp các oxit và sắt dư. Với trường hợp này chúng ta thường dùng phương pháp quy đổi, phương pháp bảo toàn electron kết hợp với bảo toàn khối lượng để làm bài.

- Với S, sắt chỉ tạo hợp chất sắt (II):

Fe + S →t ^o FeS

Nếu sau phản ứng hỗn hợp cho tác dụng với axit có tính oxi hóa mạnh thì nên áp dụng định luật bảo toàn e cho cả quá trình, ngoài ra cũng chú ý thêm bảo toàn nguyên tố.

II. Ví dụ minh họa

Câu 1: Cho kim loại M tác dụng với Cl₂ thu được muối X; tác dụng với dung dịch HCl thu được muối Y. Nếu cho M tác dụng với dung dịch muối X ta cũng thu được muối Y. Kim loại M là:

   A. Mg

   B. Cu

   C. Al

   D. Fe

Ví dụ 2: Cho a mol sắt tác dụng với a mol khí clo, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X vào nước thu được dung dịch Y. Nhỏ dd AgNO₃ dư vào dd Y thu được 79g kết tủa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của a là:

   A. 0,12 mol

   B. 0,15 mol

   C. 0,18 mol

   D. 0,2 mol

Ví dụ 3: Trộn 5,6 gam bột sắt với 3,2 gam bột lưu huỳnh rồi nung nóng trong điều kiện không có không khí, thu được hỗn hợp chất rắn Y. Cho Y tác dụng với lượng dư dung dịch HCl, giải phóng hỗn hợp khí Z và còn lại một phần không tan G. Để đốt cháy hoàn toàn Z và G cần vừa đủ V lít O₂ (đktc). Giá trị của V là

   A. 1,12

   B. 3,36

   C. 6,72

   D. 4,48

Ví dụ 4: Cho a mol sắt tác dụng với 1,25a mol khí clo, thu được hỗn hợp chất rắn X. Cho X vào nước, thu được dung dịch Y. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Các chất trong dd Y là:

   A. FeCl₂

   B. FeCl₂, FeCl₃

   C. FeCl₂, Fe

   D. FeCl₃