Kiến thức cần nhớ

*Tóm tắt lý thuyết

1. Khái niệm

Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định

2. Phân loại

3. Một số loại tơ tổng hợp thường gặp

a) Tơ poliamit (có nhiều nhóm amit –CO–NH–)

nH₂-[CH₂]₆-NH₂ + nHOOC-[CH₂]₄-COOH 

 + 2nH₂O

H₂N-[CH₂]₅-COOH   (− NH-[CH₂]₅-CO )−_n + nH₂O

axit ε-aminocaproic               Nilon -6(tơ capron)

  (− NH-[CH₂]₅-CO −)_n

                        (Nilon -6(tơ capron))

H₂N-[CH₂]₆-COOH   (− NH-[CH₂]₆-CO )−_n + nH₂O

axit ω-aminoenantoic         Nilon -7(tơ capron)

b) Tơ polieste (có nhiều nhóm este)

n(p-HOOC-C₆H₄-COOH) + nHO-CH₂-CH₂-OH 

 (− CO-C₆H₄-CO-O-CH₂-CH₂-O )−_n (Poli(etylen-terephtalat)(tơ lapsan)) + 2H₂O

c) Tơ vinylic (có nhiều nhóm polivinyl)

Ví dụ minh họa

A. H₂N-(CH₂)₃-COOH    B. H₂N-(CH₂)₄-COOH    C. H₂N-(CH₂)₅-COOH    D. H₂N-(CH₂)₆-COOH

Đáp án: D

Nilon-7 được điều chế bằng cách trùng ngưng axit 7-aminoheptanoic.

nH₂N-(CH₂)₆-COOH

Câu 2: Tơ nilon-6,6 được tổng hợp từ phản ứng

A. trùng hợp giữa axit ađipic và hexametylen điamin

B. trùng ngưng giữa axit ađipic và hexametylen điamin

C. trùng hợp từ caprolactan

D. trùng ngưng từ caprolactan

Đáp án: B

Nilon-6,6 được điều chế bằng cách trùng ngưng hexametylenđiamin và axit ađipic.

nH₂N-(CH₂)₆-NH₂ + nHOOC-(CH₂)₄-COOH 

[-HN-(CH₂)₆-NH-OC-(CH₂)₄-CO-]_n + 2nH₂O.

Câu 3: Quá trình điều chế tơ nào dưới đây là quá trình trùng hợp ?

A. tơ nitron (tơ olon) từ acrilo nitrin.

B. tơ capron từ axit -amino caproic.

C. tơ nilon-6,6 từ hexametilen diamin và axit adipic.

D. tơ lapsan từ etilen glicol và axit terephtalic

Đáp án: A

Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome), giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử rất lớn (polime).

Điều chế tơ nitron (tơ olon) từ acrilonitrin là quá trình trùng hợp

Câu 4: Tơ sợi axetat được sản xuất từ:

A. Visco     B. Vinyl axetat

C. Axeton     D. Este của xenlulozơ và anhiđrit axetic

Đáp án: D

Tơ axetat được sản xuất từ xenlulozơ và anhiđrit axetic:

[C₆H₇O₂(OH)₃]n + 3n(CH₃CO)₂O → [C₆H₇O₂(CH₃COO)₃]_n + 3nCH₃COOH

Câu 5: Tơ visco không thuộc loại

A. tơ hóa học    B. tơ tổng hợp.    C. tơ bán tổng hợp.    D. tơ nhân tạo.

Đáp án: B

Bài tập vận dụng

Bài 1: Nilon–6,6 là một loại

A. tơ axetat.    B. tơ poliamit.    C. polieste.    D. tơ visco.

Bài 2: Tơ capron thuộc loại

A. tơ poliamit.    B. tơ visco.    C. tơ polieste.    D. tơ axetat.

Bài 3: Polime nào sau đây là nguyên liệu để sản xuất tơ visco ?

A. xenlulozơ    B. caprolactam.

C. axit terephtalic và etilenglicol.    D. vinyl axetat

Bài 4: Tơ lapsan thuộc loại tơ:

A. poliamit.    B. polieste.    C. poliete.    D. vinylic.

Bài 5: Tơ nào sau đây thuộc loại tơ bán tổng hợp (tơ nhân tạo)?

A. Bông.    B. Tơ visco.    C. Tơ nilon-6,6.    D. Tơ tằm.

Bài 6: Trong số các polime: tơ tằm, sợi bông, len, tơ enang, tơ visco, nilon-6,6, tơ axetat, loại tơ có nguồn gốc xenlulozơ là:

A. Tơ tằm, sợi bông,nilon-6,6    B. Sợi bông, len, nilon-6,6

Bài 7: Polime nào sau đây có tên gọi "tơ nilon" hay "olon" được dùng dệt may quần áo ấm?

A. Poli(metylmetacrylat)    B. Poliacrilonitrin

C. Poli(vinylclorua)    D. Poli(phenol-fomanđehit)

Bài 8: Cho các loại tơ: bông, tơ capron, tơ xenlulozơ axetat, tơ tằm, tơ nitron, nilon-6,6. Số tơ tổng hợp là

A. 5.    B. 2.    C. 3.    D. 4.

Bài 9: Tơ nilon thuộc loại:

A. tơ nhân tạo.    B. tơ thiên nhiên.    C. tơ polieste.    D. tơ poliamit.

Bài 10: Trong số các loại to sau: tơ tằm, tơ visco, tơ nilon -6,6, tơ axetat, tơ capron, tơ enang; những loại tơ thuộc loại tơ nhân tạo là:

A. tơ tằm và tơ enang.    B. tơ visco và tơ nilon -6,6.

C. tơ nilon -6,6 và tơ capron.    D. tơ visco và tơ axetat.