Kiến thức cần nhớ

* Phương pháp giải

Tính tỉ lệ số mắt xích dựa vào phản ứng clo hóa, phản ứng cộng, phản ứng cháy

Bước 1: Xác định công thức chung của polime

Bước 2: Lập biểu thức mối quan hệ giữa mắt xích với phân tử

Bước 3: Tính theo yêu cầu của bài toán

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Tiến hành phản ứng đồng trùng hợp giữa stiren và buta–1,3–đien (butađien), thu được polime X. Cứ 2,834 gam X phản ứng vừa hết với 1,731 gam Br₂. Tỉ lệ số mắt xích (butađien : stiren) trong loại polime trên là

Hướng dẫn giải

Cao su buna-S có dạng (C₄H₆)_a.(C₈H₈)_b.

2,834 gam (C₄H₆)_a.(C₈H₈)_b + 0,0108 mol Br₂

n_(-C4H6-) = n_Br2 = 0,0108 mol.

⇒ m_(-C8H8-) = 2,834 - m_(-C4H6-) = 2,834 - 0,0108 . 54 = 2,2508 gam

→ n_(-C8H8-) = (2,2508) / 104 = 0,0216 mol.

⇒a : b = 0,0108 : 0,0216 ≈ 1 : 2

Ví dụ 2: Khi đốt cháy một polime sinh ra từ phản ứng đồng trùng hợp isopren với acrilonitrin bằng lượng oxi vừa đủ thu được hỗn hợp khí chứa 58,33% CO₂ về thể tích. Tỷ lệ mắt xích isopren với acrilonitrin trong polime trên là

Hướng dẫn giải

Gọi công thức chung của X là (C₅H₈)_a.(C₃H₃N)_b

(C₅H₈)_a.(C₃H₃N)_b + O₂ → CO₂:(5a+3b) H₂O:(4a+1,5b) N₂:(0,5b)

%vCO₂ =  = 0,5833

→ 3a = b → a : b = 1 : 3

Ví dụ 3: Khi đốt cháy hoàn toàn một polime X (tạo thành từ phản ứng đồng trùng hợp giữa buta-1,3-đien và acrilo nitrin) với một lượng oxi vừa đủ thu được hỗn hợp khí chứa 59,091% CO₂ theo thể tích. Tính tỉ lệ số mol giữa buta-1,3-đien và acrilo nitrin

Hướng dẫn giải

Gọi công thức chung của X là nC₄H₆.C₂H₃CN

nC₄H₆.C₂H₃CN + O₂ → CO₂ : (4n + 3) + H₂O: (3n + 1,5) + N₂: 0,5

Khi đốt cháy 1 mol X:

n_CO2 = (4n + 3) mol; n_H2O = (3n + 1,5) mol ; n_N2 = 0,5 mol

→  = 0,59091 → n = 0,3333

→ Tỉ lệ số mol C₄H₆ : C₂H₃CN = 0,333 : 1 = 1 : 3

Bài tập vận dụng

Bài 1: Khi tiến hành đồng trùng hợp buta-1,3-đien và acrilonitrin với xúc tác Na thu được một loại cao su buna-N chứa 10,44 % nitơ về khối lượng. Tỉ lệ số mol buta-1,3-đien và acrilonitrin trong cao su trên là

A. 1:3    B. 2:3    C. 3:2    D. 3:1

Bài 2: Khi đốt cháy hoàn toàn một lượng polime đồng trùng hơp đimetylbuta-1,3-đien và acrilonitrin với lượng oxi hoàn toàn đủ, thấy tạo thành 1 hỗn hợp khí ở nhiệt độ và áp suất xác định chứa 57,69% CO₂ về thể tích. Tỉ lệ monome trong polime là:

A. 1:3    B. 2:3    C. 3:2    D. 3:1

Bài 3: Cứ 2,62g cao su buna-S phản ứng vừa hết với 1,6 gam brom trong CCl₄. Hỏi tỉ lệ số mắt xích butađien và stiren trong cao su buna-S là bao nhiêu ?

A. 2 : 3    B. 1 : 3    C. 1 : 2.    D. 3 : 5

Bài 4: Khi tiến hành đồng trùng hợp buta-1,3-đien và acrilonitrin thu được một loại cao su buna-N chứa 8,69% nitơ. Tính tỉ lệ số mol buta-1,3-đien và acrolonitrin trong cao su

A. 1 : 2    B. 1 : 1    C. 2 : 1    D. 3 : 1

Bài 5: Khi clo hoá PVC ta thu được một loại tơ clorin có chứa 66,7% clo về khối lượng. Hỏi trung bình một phân tử clo tác dụng với bao nhiêu mắt xích PVC?

A. 4    B. 1    C. 3    D. 2

Bài 6: Clo hoá PVC thu được một polime chứa 63,96% clo về khối lượng, trung bình 1 phân tử clo phản ứng với k mắt xích trong mạch PVC. Giá trị của k là ?

A. 1    B. 2    C. 3    D. 4