Cách giải bài tập về Chất béo cực hay, chi tiết - Hoá 12        

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

    Chất béo (lipit) thuộc loại este nên cũng tham gia phản ứng đặc trưng của este như phản ứng thủy phân (trong mối trường axit hay trong môi trường kiềm). Ngoài ra với lipit không no còn có phản ứng cộng như công H₂, cộng Iôt...

Ví dụ minh họa

Bài 1: 10,4 gam hỗn hợp X gồm axit axetic và etyl axetat tác dụng vừa đủ với 150 gam dung dịch natri hidroxit 4%. Xác định thành phần phần trăm theo khối lượng của etyl axetat trong hỗn hợp ban đầu.

Hướng dẫn:

    Gọi A là số mol của CH₃COOH và b là số mol của CH₃COOC₂H₅

    Ta có: n_NaOH = (4*150)/(100*40) = 0,15 (mol)

    Theo đề bài, ta có hệ phương trình: 

    Giải hệ phương trình, ta được: a = 0,1; b = 0,05

    Vậy : %m_CH3COOC2H5 = 0,05.88/10,4 . 100% = 42,3%

Bài 2: Thủy phân chất béo glixerol tristearat (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ cần dùng 1,2 kg NaOH. Biết hiệu suất phản ứng là 80%. Khối lượng glixerol thu được là:

    A. 8,100 kg

    B. 0.750 kg

    C. 0,736 kg

    D. 6,900 kg

Hướng dẫn:

    (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ + 3NaOH → 3C₁₇H₃₅COONa + C₃H₅(OH)₃ (1)

    Ta có: n_NaOH = 1,2/40 = 0,03 (kmol)

    Từ (1) ⇒ n_C3H5(OH)3 = 1/3 n_NaOH = 0,01 (kmol)

    ⇒ m_C3H5(0H)3 = 0,01 x 92 = 0,92 (kg)

    Vì H = 80% ⇒ m_{C3H5(0H)3 thực tế} = 0,92 x 80/100 = 0,736 (kg)

    Đáp án C

Bài 3: Thủy phân hoàn toàn 444 gam một lipit thu được 46 gam glixerol (glixerin)và hai loại axit béo. Xác định công thức của hai loại axit béo đó.

Hướng dẫn:

    Ta có: n_glixerol = 46/92 = 0,5(mol)

    Gọi công thức của lipit có dạng: 

    Phản ứng: 

    Mà : M_C17H35- = 239 ; M_C17H33- = 237

    M_C15H33- = 213; M_C15H31- = 211

    Kết hợp với (*) ⇒ cặp nghiệm thích hợp : C₁₇H_35- và C₁₇H_33-