I. Phương pháp

1. Oxit Cr₂O₃

- Crom (III) oxit: Cr₂O₃ là oxit lưỡng tính, tan trong axit và kiềm đặc.

- Được dùng tạo màu lục cho đồ sứ, đồ thủy tinh.

2. Hidroxit Cr(OH)₃

- Crom (III) hiđroxit: Cr(OH)₃ là một hiđroxit lưỡng tính, kết tủa nhầy, màu lục nhạt, tan được trong dung dịch axit và dung dịch kiềm.

Cr(OH)₃ + NaOH → NaCrO₂ + 2H₂O

Cr(OH)₃ + 3HCl → CrCl₃ + 3H₂O

- Bị phân huỷ bởi nhiệt tạo oxit tương ứng :

2Cr(OH)₃ → Cr₂O₃ + 3H₂O

Chú ý: vì ở trạng thái số oxi hóa trung gian, ion Cr³⁺ trong dung dịch vừa có tính oxi hóa (trong môi trường axit) vừa có tính khử (trong môi trường bazơ)

Cr³⁺ + Zn → 2Cr²⁺ + Zn²⁺

2CrO₂^- + 3Br₂ + 8OH^- → 2CrO₄^2- + 6Br^- + 4H₂O

3. Muối crom (III)

- Muối crom (III) có tính khử và tính oxi hóa.

- Muối Cr(III): CrCl₃ màu tím, Cr₂(SO₄)₃ màu hồng.

Chú ý: khi vào dung dịch, muối Cr(III) có màu tím-đỏ ở nhiệt độ thường và màu lục khi đun nóng.

- Trong môi trường axit, muối crom (III) có tính oxi hóa bị Zn khử thành muối crom (II)

2Cr³⁺(dd) + Zn → 2Cr²⁺ + Zn²⁺(dd)

- Trong môi trường kiềm, muối crom (III) có tính khử và bị chất oxi hóa mạnh oxi hóa thành muối crom (VI).

2Cr³⁺(dd) + 3Br₂ → 2Cr⁶⁺(dd) + 2Br^-(dd)

- Phèn crom-kali K₂SO₄.Cr₂(SO₄)₃.24H₂O có màu xanh tính, được dùng để thuộc da, làm chất cầm màu trong ngành nhuộm vải.

II. Ví dụ minh hoạ

Ví dụ 1: Khi cho 41,4 gam hỗn hợp X gồm Fe₂O₃, Cr₂O₃ và Al₂O₃ tác dụng với dung dịch NaOH đặc (dư), sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng 16 gam. Để khử hoàn toàn 41,4 gam X bằng phản ứng nhiệt nhôm, phải dùng 10,8 gam Al. Thành phần phần trăm theo khối lượng của Cr₂O₃ trong hỗn hợp X là:

   A. 50,67%

   B. 20,33%

   C. 66,67%

   D. 36,71%

Ví dụ 2: Nung hỗn hợp bột gồm 15,2g Cr₂O₃ và m (g) Al ở nhiệt độ cao. Sau khi phản ứng hoàn toàn, thu được 23,3g hỗn hợp rắn X. Cho toàn bộ hỗn hợp X phản ứng với axit HCl dư thoát ra V (l) khí H₂ (đktc). Giá trị của V là:

   A. 4,48 lít

   B. 7,84 lít

   C. 10,08 lít

   D. 3,36 lít

Ví dụ 3: Muối Cr (III) tác dụng với chất oxi hóa mạnh trong môi trường kiềm tạo thành muối Cr(VI) . Hãy lập phương trình hóa học của phản ứng sau:

CrCl₃ + Cl₂ + NaOH → Na₂CrO₄ + NaCl + H₂O

Cho biết vai trò các chất CrCl₃, Cl₂ trong phản ứng. Giải thích.