I. CROM (II)

1. Oxit CrO

    - CrO là một oxit bazơ, màu đen

    - CrO có tính khử, trong không khí CrO dễ bị oxi hóa thành Cr₂O₃.

    - CrO tan dễ dàng trong dung dịch HCl loãng; H₂SO₄ loãng

CrO + 2HCl → CrCl₂ + H₂O

CrO + H₂SO₄ → CrSO₄ + H₂O

    - CrO có tính khử, trong không khí CrO dễ bị oxi hóa thành Cr₂O₃.

2. Hidroxit Cr(OH)₂

    - Cr(OH)₂ là chất rắn, màu vàng.

    - Cr(OH)₂ có tính khử, trong không khí oxi hóa thành Cr(OH)₃

4Cr(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Cr(OH)₃

    - Cr(OH)₂ là một bazơ.

Cr(OH)₂ + 2HCl → CrCl₂ + H₂O

3. Muối crom (II)

    - Muối crom (II) có tính khử mạnh.

4CrCl₂ + O₂ + 4HCl → 4CrCl₃ + 2H₂O

    - Dung dịch CrCl₂ để ngoài không khí lại chuyển từ màu xanh lam sang màu lục

    - CrCl₂ trong dung dịch phân ly ra Cr²⁺ và Cl^-. Ion Cr²⁺ tồn tại ở dạng [Cr(H₂O)]²⁺ có màu xanh, nên dung dịch CrCl₂ có màu xanh.

    - Mặt khác trạng thái oxi hóa +2 của Cr có tính khử mạnh, ngay trong dung dịch CrCl₂ bị oxi hóa bởi oxi không khí chuyển thành CrCl₃. Ion Cr³⁺ trong dung dịch tồn tại dưới dạng [Cr(H₂O)]³⁺ có màu lục. Nên trong không khí CrCl₂ chuyển từ màu xanh lam sang màu lục.

II. CROM (III)

1. Oxit Cr₂O₃

    - Crom (III) oxit: Cr₂O₃ là oxit lưỡng tính, tan trong axit và kiềm đặc.

Cr₂O₃ + 6HCl → 2CrCl₃ + 3H₂O

Cr₂O₃ + 2NaOH → 2NaCrO₂ + H₂O

Cr₂O₃ + 2NaOH + 3H₂O → 2Na[Cr(OH)₄]

    - Được dùng tạo màu lục cho đồ sứ, đồ thủy tinh.

2. Hidroxit Cr(OH)₃

    - Crom (III) hiđroxit: Cr(OH)₃ là một hiđroxit lưỡng tính, kết tủa nhầy, màu lục nhạt, tan được trong dung dịch axit và dung dịch kiềm.

Cr(OH)₃ + NaOH → NaCrO₂ + 2H₂O

Cr(OH)₃ + 3HCl → CrCl₃ + 3H₂O

    - Bị phân huỷ bởi nhiệt tạo oxit tương ứng:

2Cr(OH)₃ → Cr₂O₃ + 3H₂O

    Chú ý: vì ở trạng thái số oxi hóa trung gian, ion Cr³⁺ trong dung dịch vừa có tính oxi hóa (trong môi trường axit) vừa có tính khử (trong môi trường bazơ)

Cr³⁺ + Zn → 2Cr²⁺ + Zn²⁺

2CrO₂^- + 3Br₂ + 8OH^- → 2CrO₄^2- + 6Br^- + 4H₂O

3. Muối crom (III)

    - Muối crom (III) có tính khử và tính oxi hóa.

    - Muối Cr(III): CrCl₃ màu tím, Cr₂(SO₄)₃ màu hồng.

    Chú ý: khi vào dung dịch, muối Cr(III) có màu tím - đỏ ở nhiệt độ thường và màu lục khi đun nóng.

    - Trong môi trường axit, muối crom (III) có tính oxi hóa bị Zn khử thành muối crom (II)

2Cr³⁺(dd) + Zn → 2Cr²⁺ + Zn²⁺(dd)

    Ví dụ:

2CrCl₃ + Zn → 2CrCl₂ + ZnCl₂

Cr₂(SO₄)₃ + Zn → 2CrSO₄ + ZnSO₄

    - Trong môi trường kiềm, muối crom (III) có tính khử và bị chất oxi hóa mạnh oxi hóa thành muối crom (VI).

2Cr³⁺(dd) + 3Br₂ → 2Cr⁶⁺(dd) + 2Br^-(dd)

    Ví dụ:

2CrCl₃ + 3Br₂ + 16KOH → 2K₂CrO₄ + 6KBr + 6KCl + 8H₂O

Cr₂(SO₄)₃ + 3Br₂ + 16KOH → 2K₂CrO₄ + 6KBr + 3K₂SO₄ + 8H₂O

2Cr(NO₃)₂ + 3Br₂ + 16KOH → 2K₂CrO₄ + 6KBr + 6KNO₃ + 8H₂O

    - Phèn crom - kali K₂SO₄.Cr₂(SO₄)₃.24H₂O có màu xanh tính, được dùng để thuộc da, làm chất cầm màu trong ngành nhuộm vải.

III. CROM (VI)

1. Oxit CrO₃

    - CrO₃ là một oxit axit, tác dụng với nước tạo ra axit:

CrO₃ + H₂O → H₂CrO₄: axit cromic

2CrO₃ + H₂O → H₂Cr₂O₇: axit đicromic

    - CrO₃ có tính oxi hóa mạnh, một số chất vô cơ và hữu cơ như S, P, C, C₂H₅OH bốc cháy khi tiếp xúc với CrO₃.

2. Muối crom (VI)

    Muối cromat: natri cromat (Na₂CrO₄) và kali cromat (K₂CrO₄) là muối của axit cromic, có màu vàng của ion cromat (CrO₄^2-).

    Muối đicromat: natri cromat (Na₂Cr₂O₇) và kali đicromat (K₂Cr₂O₇) là muối của axit đicromat, có màu da cam của ion đicrom (Cr₂O₇^2-).

    - Trong môi trường axit, cromat chuyển hóa thành đicromat.

2K₂CrO₄ + H₂SO₄ → K₂Cr₂O₇ + K₂SO₄ + H₂O

    - Trong môi trường kiềm đicromat chuyển hóa thành cromat.

K₂Cr₂O₇ + 2KOH → 2K₂CrO₄ + H₂O

    Các muối cromat và đicromat có tính oxi hóa mạnh, muối crom (VI) bị khử thành muối crom (III).