A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

    Tính trực tiếp khối lượng mol của kim loại. Nếu đề bài không cho hóa trị của kim loại thì ta thiết lập một phương trình thể hiện mối quan hệ giữa hóa trị và M rồi biện luận.

    Lưu ý: Thường sử dụng các phương pháp như: Định luật bảo toàn khối lượng, định luật bảo toàn electron ... để tìm kim loại

Ví dụ minh họa

Bài 1: Dẫn luồng khí CO dư qua ống đựng 0,03 mol oxit sắt, khí sau phản ứng cho vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thu được 12 g kết tủa. Vậy công thức của oxit sắt là:

    A. Fe₃O₄         B. FeO         C. Fe₂O₃         D. Fe₃O₄ hoặc FeO

Hướng dẫn:

    Ta có: n_CaCO3 = 12/100 = 0,12 mol

    Xét sơ đồ sau:

    Ta có: 0,03y = 0,12 → y = 4

Bài 2: Ngâm một kim loại có khối lượng 50 gam trong dung dịch HCl, sau một thời gian thu dược 4,368 lit khí H₂ (đktc) và khối lượng kim loại giảm 3,51 gam. Kim loại đã dùng là:

    A. Mg

    B. Al

    C. Cu

    D. Zn

Hướng dẫn:

    Phản ứng:

    Bảng biện luận:

    Vậy kim loại M là nhôm (Al)

Bài 3: Cho 19,2 gam một kim loại M tác dụng với dung dịch HNO₃ loãng, dư thu được 4,48 lít khí duy nhất NO (đktc). Kim loại M là kim loại nào sau đây:

    A. Mg         B. Cu         C. Fe         D. Zn

Hướng dẫn:

    Số mol NO là n_NO = 4,48/22,4 = 0,2 mol

    M = 19,2/(0,6/n) = 32n → n = 2; M = 64 → M: Cu

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Dùng khí CO dư để khử 1,2g hỗn hợp gồm CuO và oxit sắt. Sau phản ứng thu được 0,88g chất rắn. Nếu hòa tan hỗn hợp chất rắn này trong dung dịch HCl dư thì thu được 0,224 lít H₂(đkct). Công thức của oxit sắt là:

    A. Fe₃O₄         B. FeO         C. Fe₂O₃         D. FeO hoặc Fe₃O₄

Bài 2: Khi hòa tan hiđroxit kim loại M(OH)₂ bằng một lượng vừa đủ dung dịch H₂SO₄ 20% thu được dung dịch muối trung hòa có nồng độ 27,21%. Kim loại M là:

    A. Fe         B. Zn         C. Cu         D. Mg

Bài 3: Khử hoàn toàn m gam oxit M_xO_y cần vừa đủ 17,92 lít khí CO (đktc), thu được a gam kim loại M. Hòa tan hết a gam M bằng dung dịch H₂SO₄ đặc nóng (dư), thu được 20,16 (lít) khí SO₂ (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Oxit M_xO_y là:

    A. Cr₂O₃         B. FeO         C. Fe₃O₄         D. CrO

Bài 4: Ngâm một lá kim loại có khối lượng 50g trong dung dịch HCl. Sau khi thu được 336ml khí H₂ (đktc) thì khối lượng lá kim loại giảm 1,68%. Kim loại đó là kim loại nào?

    A. Zn         B. Fe         C. Al         D. Ni

Bài 5: Khử 4,8 gam một oxit kim loại trong dãy điện hóa ở nhiệt độ cao, cần 2,016 lít H₂. Kim loại thu được đem hòa tan trong dung dịch HCl, thu được 1,344 lít H₂. Biết các khí đo ở đktc. Vậy oxit cần tìm là:

    A. FeO         B. Fe₂O₃         C. CuO         D. Ag₂O

Bài 6: Khử hoàn toàn 0,1 mol oxit sắt bằng khí CO ở nhiệt độ cao, rồi dẫn sản phẩm tạo thành vào dung dịch nước vôi trong dư, thấy tạo thành 30 gam kết tủa. Xác định công thức của oxit sắt.

    A. Fe₂O₃         B. FeO         C. Fe₃O₄         D. Cả A và B

Bài 7: Khi cho cùng một lượng kim loại M tác dụng với dung dịch HCl và H₂SO₄ đặc nóng thì khối lượng SO₂ sinh ra gấp 48 lần H₂ sinh ra. Mặt khác, khối lượng muối clorua bằng 31,75% khối lượng muối sunfat. Vậy M là:

    A. Fe         B. Cu         C. Al         D. Mg

Bài 8: Hòa tan hoàn toàn m (g) một oxit sắt bằng H₂SO₄ đặc nóng thu được a mol SO₂ (duy nhất). Mặt khác, sau khi khử hoàn toàn m (g) oxit trên bằng H₂ ở nhiệt độ cao rồi cho toàn bộ lượng sắt tạo thành vào H₂SO₄ đặc nóng dư thì thu được 9a mol SO₂ (duy nhất). Vậy oxit sắt là:

    A. FeO         B. Fe₂O₃         C. Fe₃O₄         D. FeO hoặc Fe₂O₃.