Bài 32: Chuyển hóa (Phần 2)

A. Lý thuyết

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng

- Đồng hoá: quá trình tổng hợp các chất hữu cơ và tích luỹ năng lượng trong các sản phẩm tổng hợp.

- Dị hoá: là quá trình phân giải các chất hữu cơ và giải phóng năng lượng cần thiết cho mọi hoạt động sống, kể cả năng lượng cho đồng hoá.

Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá ở cơ thể (khác nhau vể độ tuổi và trạng thái) là không giống nhau và phụ thuộc vào:

- Lứa tuổi: ở trẻ em, cơ thể đang lớn, quá trình đồng hoá lớn hơn dị hoá, ngược lại ở người già, quá trình dị hoá lại lớn hơn đồng hoá.

- Vào thời điểm lao động, dị hoá lớn hơn đồng hoá, ngược lại lúc nghi ngơi đổng hoá mạnh hơn dị hoá.

⇒ Như vậy trao đổi chất là mặt biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng xảy ra bên trong các tế bào.

⇒ Mọi hoạt động sống của cơ thể đều bất đầu từ sự chuyển hoá vật chất và năng lượng của tế bào.

II. Chuyển hóa cơ bản:

- Chuyển hóa cơ bản được tính bằng kJ trong 1 giờ đối với 1 kg khối lượng cơ thể.

- Khi chuyển hóa cơ bản 1 người , nếu sự chênh lệch quá lớn -> đang ở trạng thái bệnh lí.

- Chuyển hoá cơ bản là quá trình sử dụng năng lượng tiêu dùng ở mức tối thiểu khi cơ thể ở trạng thái nghi ngơi hoàn toàn (khi đó cơ thể chỉ sử dụng nãng lượng cung cấp cho hoạt động của tim, của các cơ thể và duy trì thân nhiệt).

- Ở cơ thể bình thường, chuyển hoá cơ bản giữ ở một mức ổn định.

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Đồng hoá xảy ra quá trình nào dưới đây?

A. Giải phóng năng lượng

B. Tổng hợp chất hữu cơ đơn giản từ những chất hữu cơ phức tạp

C. Tích luỹ năng lượng

D. Phân giải các chất hữu cơ thành các chất vô cơ đơn giản

Lời giải

Đồng hóa là quá trình tổng hợp từ các nguyên liệu đơn giản thành những chất đặc trưng của tế bào và tích lũy năng lượng.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 2: Đồng hoá và dị hoá là hai quá trình

A. đều xảy ra sự tổng hợp các chất.

B. đều xảy ra sự tích luỹ năng lượng.

C. đối lập nhau.

D. mâu thuẫn nhau.

Lời giải

Đồng hoá và dị hoá là hai quá trình đối lập nhau.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 3: Năng lượng giải phóng trong quá trình dị hoá được sử dụng để làm gì ?

A. Tổng hợp chất mới

B. Sinh công

C. Sinh nhiệt

D. Tất cả các phương án còn lại

Lời giải

Năng lượng giải phóng trong quá trình dị hoá được sử dụng để tổng hợp chất mới, sinh công, sinh nhiệt.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 4: Chất nào dưới đây có thể là sản phẩm của quá trình dị hoá ?

A. Nước      

B. Prôtêin

C. Xenlulôzơ      

D. Tinh bột

Lời giải

Nước có thể là sản phẩm của quá trình dị hoá.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 5: Năng lượng được giải phóng trong dị hoá cuối cùng cũng đều biến thành

A. quang năng.      

B. cơ năng.

C. nhiệt năng.      

D. hoá năng.

Lời giải

Năng lượng được giải phóng trong dị hoá cuối cùng cũng đều biến thành nhiệt năng.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Đối tượng nào dưới đây có quá trình dị hoá diễn ra mạnh mẽ hơn quá trình đồng hoá ?

A. Người cao tuổi

B. Thanh niên

C. Trẻ sơ sinh

D. Thiếu niên

Lời giải

Người cao tuổi có quá trình dị hoá diễn ra mạnh mẽ hơn quá trình đồng hoá.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: Chuyển hoá cơ bản là

A. năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái lao động cật lực.

B. năng lượng tích luỹ khi cơ thể ở trạng thái lao động cật lực.

C. năng lượng tích luỹ khi cơ thể ở trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi.

D. năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi.

Lời giải

Chuyển hóa cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể nghỉ ngơi hoàn toàn.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 8: Chuyển hoá cơ bản có vai trò gì

A. Cung cấp năng lượng cho các hoạt động lao động nặng.

B. Tích lũy năng lượng cho các hoạt động cật lực.

C. Duy trì các hoạt động sống khi cơ thể nghỉ ngơi.

D. Chỉ có vai trò duy trì thân nhiệt.

Lời giải

Chuyển hoá cơ bản có vai trò duy trì các hoạt động sống khi cơ thể nghỉ ngơi.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 9: Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể phụ thuộc vào sự điều khiển của mấy hệ cơ quan ?

A. 3    

B. 1

C. 2

D. 4

Lời giải

Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể phụ thuộc vào sự điều khiển của hệ thần kinh và nội tiết.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 10: Loại hoocmôn nào dưới đây tham gia điều chỉnh đường huyết trong máu?

A. Glucagôn

B. Insulin

C. Ađrênalin

D. Tất cả các phương án còn lại

Lời giải

Cả ba loại hoocmôn glucagôn, insulin và ađrênalin đều tham gia điều chỉnh đường huyết trong máu.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 11: Đồng hoá xảy ra quá trình nào dưới đây?

A. Giải phóng năng lượng

B. Tổng hợp chất hữu cơ đơn giản từ những chất hữu cơ phức tạp

C. Tích luỹ năng lượng

D. Phân giải các chất hữu cơ thành các chất vô cơ đơn giản

Đáp án

Câu 12: Đồng hoá và dị hoá là hai quá trình

A. đều xảy ra sự tổng hợp các chất.

B. đều xảy ra sự tích luỹ năng lượng.

C. đối lập nhau.

D. mâu thuẫn nhau.

Đáp án

Câu 13: Năng lượng giải phóng trong quá trình dị hoá được sử dụng để làm gì ?

A. Tổng hợp chất mới

B. Sinh công

C. Sinh nhiệt

D. Tất cả các phương án còn lại

Đáp án

Câu 14: Chất nào dưới đây có thể là sản phẩm của quá trình dị hoá ?

A. Nước

B. Prôtêin

C. Xenlulôzơ

D. Tinh bột

Đáp án

Câu 15: Năng lượng được giải phóng trong dị hoá cuối cùng cũng đều biến thành

A. quang năng.

B. cơ năng.

C. nhiệt năng.

D. hoá năng.

Đáp án

Câu 16: Đối tượng nào dưới đây có quá trình dị hoá diễn ra mạnh mẽ hơn quá trình đồng hoá ?

A. Người cao tuổi

B. Thanh niên

C. Trẻ sơ sinh

D. Thiếu niên

Đáp án

Câu 17: Chuyển hoá cơ bản là

A. năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái lao động cật lực.

B. năng lượng tích luỹ khi cơ thể ở trạng thái lao động cật lực.

C. năng lượng tích luỹ khi cơ thể ở trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi.

D. năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi.

Đáp án

Câu 18: Chuyển hoá cơ bản có vai trò gì

A. Cung cấp năng lượng cho các hoạt động lao động nặng.

B. Tích lũy năng lượng cho các hoạt động cật lực.

C. Duy trì các hoạt động sống khi cơ thể nghỉ ngơi.

D. Chỉ có vai trò duy trì thân nhiệt.

Đáp án

Câu 19: Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể phụ thuộc vào sự điều khiển của mấy hệ cơ quan ?

A. 3

B. 1

C. 2

D. 4

Đáp án

Câu 20: Loại hoocmôn nào dưới đây tham gia điều chỉnh đường huyết trong máu?

A. Glucagôn

B. Insulin

C. Ađrênalin

D. Tất cả các phương án còn lại

Đáp án