Sinh học 8 Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu
Lý thuyết tổng hợp Sinh học lớp 8 Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu chọn lọc năm 2021 – 2022 mới nhất gồm tóm tắt lý thuyết và hơn 500 bài tập ôn luyện Sinh 8. Hy vọng bộ tổng hợp lý thuyết Sinh học lớp 8 sẽ giúp học sinh củng cố kiến thức, ôn tập và đạt điểm cao trong các bài thi trắc nghiệm môn Sinh học 8.
Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu
A. Lý thuyết
I. Đông máu
- Đông máu là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương.
- Sự đông máu liên quan chủ yếu đến hoạt động của tiểu cầu, tiểu cầu bám vào vết rách và bám vào nhau tạo thành nút tiểu cầu tạm thời bịt kín vết rách => là cơ chế giúp cơ thể tự bảo vệ khi có vết thương.
- Tơ máu kết mạng lưới ôm giữ các tế bào máu => cục máu đông
II. Các nguyên tắc truyền máu
1. Các nhóm máu ở người
- Ở người có 4 nhóm máu: A, B, O, AB
| Tên nhóm máu | Kháng nguyên (ở hồng cầu) | Kháng thể (ở huyết tương) |
|---|---|---|
| A | A | β |
| B | B | α |
| AB | Có cả A và B | Không có |
| O | Không có | Có cả α và β |
- Để không có sự kết dính hồng cầu khi cho và nhận máu, máu được truyền theo sơ đồ sau:
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu
- Không truyền máu có kháng nguyên A và B cho người có nhóm máu O vì sẽ gây kết dính hồng cầu.
- Không truyền các tác nhân gây bệnh cho người được truyền máu (virus HIV, viêm gan B, …) => gây nhiễm bệnh cho người nhận máu.
⇒ Cần xét nghiệm máu trước khi truyền máu.
B. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Sự đông máu liên quan chủ yếu đến hoạt động của tế bào máu nào?
A. Hồng cầu
B. Bạch cầu
C. Tiểu cầu
D. Tất cả các đáp án trên
Chọn đáp án: C
Giải thích: Sự đông máu liên quan chủ yếu đến hoạt động của tiểu cầu, tiểu cầu bám vào vết rách và bám vào nhau tạo thành nút tiểu cầu tạm thời bịt kín vết rách
Câu 2: Ở người có mấy nhóm máu chính:
A. 2 B. 3
C. 4 D. 5
Chọn đáp án: C
Giải thích: ở người có 4 nhóm máu chính đó là A, B, O, AB.
Câu 3: Nhóm máu nào dưới đây tồn tại cả hai loại kháng nguyên A và B trên hồng cầu ?
A. Nhóm máu O
B. Nhóm máu A
C. Nhóm máu B
D. Nhóm máu AB
Chọn đáp án: D
Giải thích: Nhóm máu AB tồn tại cả hai loại kháng nguyên A và B trên hồng cầu.
Câu 4: Người mang nhóm máu AB có thể truyền máu cho người mang nhóm máu nào mà không xảy ra sự kết dính hồng cầu ?
A. Nhóm máu O
B. Nhóm máu AB
C. Nhóm máu A
D. Nhóm máu B
Chọn đáp án: B
Giải thích: người mang nhóm máu AB chỉ có thể truyền cho người mang nhóm máu AB vì có kháng nguyên A và B nhưng không có kháng thể α và β nên không xảy ra kết dính hồng cầu
Câu 5: Đâu là nhóm máu chuyên cho:
A. Nhóm O
B. Nhóm A
C. Nhóm B
D. Nhóm AB
Chọn đáp án: A
Giải thích: Vì nhóm máu O không có cả kháng nguyên A và B nên nhận máu của nhóm nào cũng không xảy ra phản ứng kết dích hồng cầu.
Câu 6: Tại sao người có nhóm máu O có thể truyền cho người có nhóm máu AB mà người có nhóm máu AB không thể truyền cho người có nhóm máu O
A. Vì người mang nhóm máu O có cả 2 loại kháng nguyên còn người mang nhóm máu AB không mang loại kháng nguyên nào cả.
B. Vì người mang nhóm máu AB có cả 2 loại kháng nguyên còn người mang nhóm máu O không mang loại kháng nguyên nào cả.
C. Vì người mang nhóm máu O và AB đều có cả 2 loại kháng nguyên
D. Vì người mang nhóm máu O và AB đều không có cả 2 loại kháng nguyên
Chọn đáp án: B
Giải thích: Vì người mang nhóm máu AB có cả 2 loại kháng nguyên còn người mang nhóm máu O không mang loại kháng nguyên nào cả.
Câu 7: Người mang nhóm máu A có thể truyền cho người mang nhóm máu nào dưới đây?
A. Nhóm máu A
B. Nhóm máu B
C. Nhóm máu AB
D. Cả A và C đều đúng
Chọn đáp án: D
Giải thích: Vì người mang nhóm máu A có kháng nguyên A mà kháng thể của người có nhóm máu A và AB không phù hợp với kháng nguyên đó => không xảy ra phản ứng kết dính hồng cầu.
Câu 8: Người mang nhóm máu A có thể truyền cho người mang nhóm máu nào dưới đây?
A. Nhóm máu A
B. Nhóm máu B
C. Nhóm máu AB
D. Cả B và C đều đúng
Chọn đáp án: D
Giải thích: Vì người mang nhóm máu B có kháng nguyên B mà kháng thể của người có nhóm máu B và AB không phù hợp với kháng nguyên đó => không xảy ra phản ứng kết dính hồng cầu.
Câu 9: Khi mạch máu bị nứt vỡ, loại ion khoáng nào dưới đây sẽ tham gia tích cực vào cơ chế hình thành khối máu đông ?
A. Cl-
B. Ca2+
C. Na+
D. Ba2+
Chọn đáp án: B
Giải thích: ion Ca2+ tích cực tham gia chuyển hóa chất tơ máu thành tơ máu. Tơ máu kết mạng lưới ôm giữ các tế bào máu => cục máu đông
Câu 10: Phát biểu nào dưới đây là đúng ?
A. Huyết thanh khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại nước mô.
B. Huyết thanh khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết tương.
C. Huyết tương khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết thanh.
D. Nước mô khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết tương.
Chọn đáp án: C
Giải thích: Huyết tương khi loại bỏ chất sinh tơ máu thì còn lại huyết thanh.
