I. Phương pháp giải

Phản ứng: R(CHO)_a + aAg₂O → R(COOH)_a + 2aAg

- Dựa vào tỷ lệ số mol andehit và Ag

+ Nếu n_Ag/n_A = 2 => Andehit A là andehit đơn chức.

+ Nếu n_Ag/n_A = 4 => Andehit A là HCHO hoặc andehit hai chức R(CHO)₂

+ Hỗn hợp 2 andehit đơn chức cho phản ứng tráng gương

n_Ag/n_A > 2 => có một chất là HCHO .

+ Hỗn hợp 2 andehit mạch thẳng (khác HCHO ) cho phản ứng tráng gương với:

2 < n_Ag/n_A < 4 => có một andehit đơn chức và một andehit đa chức.

Dựa và phản ứng tráng gương :

+ 1mol anđehit đơn chức (R-CHO) cho 2mol Ag

+ Trường hợp đặc biệt: H-CH = O phản ứng Ag₂O tạo 4mol Ag và %O = 53,33%

II. Ví dụ

Bài 1: Cho 10,2 g hỗn hợp X gồm anđehit axetic và anđehit propioic tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong ammoniac dư, thấy có 43,2 g bạc kết tủa.

a. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

b. Tính % khối lượng của mối chất trong hỗn hợp ban đầu.

Trả lời

a.

CH₃CHO + 2AgNO₃ + 4NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

C₂H₅CHO + 2AgNO₃ + 4NH₃ + H₂O → C₂H₅COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

b. Gọi x, y lần lượt là số mol anđehit axetic, anđehit propioic.

44x + 58y = 10,2

2x + 2y = 0,4

Giải hệ x = y = 0,1

%CH₃CHO = 43,14%

%C₂H₅CHO = 56,86%

Bài 2: Cho 11,6 gam andehit đơn no A có số cacbon lớn hơn 1 phản ứng hoàn toàn với dd AgNO₃/NH₃ dư, toàn bộ lượng Ag sinh ra cho vào dd HNO₃ đặc nóng sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn ta thấy khối lượng dung dịch tăng lên 24,8gam. Tìm CTCT của A.

Trả lời

Gọi CT của andehit no đơn chức là: RCHO

Phương trình phản ứng: R-CH=O + 2AgNO₃ + H₂O + 3NH₃ R-COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

Gọi số mol của A là x => n_Ag = 2x

Ag + 2HNO₃ → AgNO₃ + NO₂ + H₂O

m_{dd tăng} = m_Ag – m_NO2 = 2x.108 – 2x.46 = 124x = 24,8 => x = 0,2 mol;

=> M_andehit = 11,6/0,2 = 58 => R = 29

Vậy CTPT của andehit là C₂H₅CHO