A. AMONIAC :

Trong phân tử NH₃, N liên kết với ba nguyên tử hidro bằng ba liên kết cộng hóa trị có cực. NH₃ có cấu tạo hình chóp với nguyên tử Nitơ ở đỉnh. Nitơ còn một cặp electron hóa trị là nguyên nhân tính bazơ của NH₃.

I. Tính chất hóa học:

1- Tính bazơ yếu

a) Tác dụng với nước:

NH₃ + H₂O ⇌ NH₄⁺ + OH^-

=> dung dịch NH₃ là một dung dịch bazơ yếu.

b) Tác dụng với dung dịch muối (muối của những kim loại có hidroxit không tan)

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄Cl ;

Al³⁺ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄⁺

Những hidroxit và oxit có khẳ năng tạo phức amin thì tan trong dung dịch (Cu(OH)₂, Zn(OH)₂, Ag₂O, AgCl...)

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [ Cu(NH₃)₄ ](OH)₂ (xanh thẫm)

c) Tác dụng với axit: → muối amoni:

NH₃ + HCl → NH₄Cl (amoni clorua)

2. Tính khử

a. Tác dụng với oxi:

4NH₃ + 3O₂ ^to → 2N₂ + 6H₂O

4NH₃ + 5O₂ → 4 NO + 6H₂O

b. Tác dụng với clo:

2NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6HCl

NH₃ kết hợp ngay với HCl vừa sinh ra tạo” khói trắng” NH₄Cl

c. Tác dụng với CuO:

2NH₃ + 2CuO ^to → 2Cu + N₂ + 3H₂O

II. Tính chất vật lý:

- Là chất khí không màu, có mùi khai xốc, nhẹ hơn không khí.

- Tan rất nhiều trong nước

III. Điều chế

1. Trong phòng thí nghiệm

2NH₄Cl + Ca(OH)₂ ^to → CaCl₂ + 2NH₃↑ + 2H₂O

2. Trong công nghiệp

N₂(k) + 3H₂(k) ⇌ 2NH₃(k) ∆H < O

B. MUỐI AMONI:

Là tinh thể ion gồm cation NH₄+ và anion gốc axit.

I. Tính chất vật lý: Tan nhiều trong nước điện li hoàn toàn thành các ion.

II. Tính chất hóa học

1. Tác dụng với dung dịch kiềm: (nhận biết ion amoni, điều chế amoniac trong phòng thí nghiệm)

(NH₄)₂SO₄ + 2NaOH ^to → 2NH₃ + 2H₂O + Na2SO₄ ;

NH₄+ + OH- → NH₃↑ + H₂O (Quỳ ẩm hóa xanh)

2. Phản ứng nhiệt phân:

- Muối amoni chứa gốc của axit không có tính oxi hóa khi nung nóng bị phân hủy thành NH₃

(NH₄)₂CO₃(r) ^to → NH₃(k) + NH₄HCO₃(r)

NH₄HCO₃ ^to → NH₃ + CO₂ + H₂O ; NH₄HCO₃ (bột nở) được dùng làm xốp bánh.

- Muối amoni chứa gốc cuả axit có tính oxi hóa khi bị nhiêt phân cho ra N₂, N₂O .

NH₄NO₂ ^to → N₂ + 2H₂O

NH₄NO₃ ^to → N₂O + 2H₂O

Nhiệt độ lên tới 500oC, ta có phản ứng:

2NH₄NO₃ → 2 N₂ + O₂ + 4H₂O