I. Phương pháp giải

- Tính số mol axit, bazơ

- Viết phương trình điện li

- Tính tổng số mol H⁺, OH^-

- Viết phương trình phản ứng trung hòa

- Xác định môi trường của dung dịch dựa vào pH => Xem xét mol axit hay bazơ dư => tìm các giá trị mà bài toán yêu cầu.

Chú ý: Vdd sau khi trộn = V_axit + V_bazơ

II. Ví dụ

a.Tính a

b.Pha loãng dung dịch A bao nhiêu lần để thu được pH = 11

Trả lời

a.n_H⁺ = 0,01 mol; n_OH^- = 0,1a mol

Ta có: H⁺ + OH^- → H₂O ( Sau phản ứng pH = 12 => dư bazơ)

Ban đầu 0,01   0,1a

Pư:   0,01   0,01

Sau pư: 0   0,01 – 0,1a

(0,01-0,1a)/(0,1+0,1) = 0,01 => a= 0,08 lít

b. Số mol NaOH dư : n_OH^- = 0,002 mol

Gọi x là thể tích nước thêm vào.

Dung dịch sau pha loãng có pH = 10 => 0,002/(0,2+x) = 0,001 => x = 1,8

Vậy cần phải pha loãng 10 lần.

Bài 2: Trộn 3 dung dịch H₂SO₄ 0,1M ; HNO₃ 0,2M ; HCl 0,3M với thể tích bằng nhau thu được dung dịch A . Lấy 300 ml dung dịch A tác dụng với dung dịch B gồm NaOH 0,2M và Ba(OH)₂ 0,1M . Tính thể tích dung dịch B cần dùng để sau khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch có pH = 1. Coi Ba(OH)₂ và H₂SO₄ phân li hoàn toàn ở 2 nấc.

Trả lời

Sau khi trộn 3 dung dịch axit có thể tích bằng nhau ta thu được nồng độ mới của 3 axit là:

C_M(HCl) = 0,1 M; C_M(HNO₃) = 0,2/3; C_M(H₂SO₄) = 0,1/3

Phương trình điện li:

H₂SO₄ → 2H⁺ + SO₄^2-

HNO₃ → H⁺ + NO₃^-

HCl → H⁺ + Cl^-

Tổng mol H⁺ là n_H⁺ = 0,07 mol

Gọi x là thể tích của dung dịch B cần dùng.

n_NaOH = 0,2x; n_Ba(OH)2 = 0,1x

Phương trình điện li:

NaOH → Na⁺ + OH^-

Ba(OH)₂ → Ba²⁺ + 2OH^-

Tổng số mol OH^- là: n_OH^- = 0,4x

Ta có: H⁺ + OH^- → H₂O ( Sau phản ứng pH = 1 => dư axit)

Ban đầu: 0,07   0,4x

Pư:    0,4x   0,4x

Sau pư: 0.07-0,4x   0

(0,07-0,4x)/(x+0,3) = 0,1 => x= 0,08 lít