I. Phương pháp giải

- Nắm chắc kiến thức về:

+ Cấu tạo: Xicloankan là hiđro cacbonno mạch vòng : C_nH_2n (n ≥ 3)

+ Đồng phân

Bước 1. Khai triển vòng lớn nhất

Bước 2. Khai triển vòng nhỏ hơn 1C , 2C ... , dời nhánh trên vòng sao cho không trùng lặp

+ Danh pháp

Bước 1. Chọn mạch chính là mạch vòng

Bước 2. Đánh số thứ tự sao cho tổng số chỉ vị trí mạch nhánh là nhỏ nhất

+ Tính chất hóa học:

1. Phản ứng cộng mở vòng của xiclopropan và xiclobutan.

2. Phản ứng thế (tương tự ankan).

II. Ví dụ

 Bài 1: Hỗn hợp B gồm một ankan và 1 xicloankan. Dẫn m g B qua bình chứa nước brom dư thì khối lượng bình tăng 4,2 gam. Đốt cháy hoàn toàn m gam B thu được 11,2 lit CO₂ (đktc) và 10,8 gam H₂O. Thành phần % khối lượng ankan trong B là?.

Trả lời

Khối lượng bình brom tăng là khối lượng của xicloankan: m_xicloankan = 4,2 gam

Số mol H₂O và CO₂ thu được là: n_H2O = 10,8/18 = 0,6 mol; n_CO2 = 11,2/22,4 = 0,5 molKhối lượng của hỗn hợp B: m_B = m_C + m_H = 0,5.12 + 0,6.2 = 7,2 gam

Khối lượng của ankan trong B là: m_ankan = 7,2 – 4,2 = 3 gam

Thành phần % khối lượng của ankan trong B là:

%(m) ankan = 3.110%/7,2 = 41,67%

Bài 2: Chất khí A là 1 xicloankan. Khi đốt cháy 672 ml A(đktc), thì thấy khối lượng CO₂ tạo thành nhiều hơn khối lượng nước tạo thành 3,12 g.

a. Xác định công thức phân tử.

b. Viết công thức cấu tạo và tên các xicloankan ứng với công thức phân tử tìm được.

c. Cho chất A qua dung dịch brom, màu của dung dịch mất đi. Xác định công thức cấu tạo đúng của chất A.

Trả lời

Số mol khí A là: n_A = 0,672/22,4 = 0,03 mol; đốt cháy xicloankan: n_CO2 = n_H2O = x

Khối lượng CO₂ lớn hơn khối lượng H₂O là 3,12 gam: mCO₂ – mH₂O = 44x – 18x = 26x = 3,12 => x = 0,12 mol.

a.Phương trình đốt cháy:

C_nH_2n + 3n/2O₂ → nCO₂ + nH₂O

n = 0,12/0,03 = 4

Vậy CTPT của xicloankan là: C₄H₈

b. Các đồng phân cấu tạo xicloankan của C₄H₈ là:

c. Chất A làm mất màu dung dịch nước brom. Vậy CTCT của A là