I. Phương pháp giải

- Nắm chắc kiến thức về:

+ Phản ứng cộng Br₂, HX của ankađien: tuân theo quy tắc maccopnhicop và phụ thuộc vào nhiệt độ.

+ Phản ứng trùng hợp, mất màu dung dịch thuốc tím

+ Phản ứng đốt cháy : C_nH_2n-2 + O₂ → nCO₂ + (n-1)H₂O

II. Ví dụ

Bài 1: Hỗn hợp A gồm một anken và một ankadien có thể tích là 6,72 lít (đktc) được chia thành 2 phần bằng nhau:

- Phần 1: đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp thu được 8,96 lít CO₂ và 6,3 gam nước.

- Phần 2: dẫn qua dung dịch brom dư bình tăng m gam.

a. Tính thành phần phần trăm thể tích mỗi khí trong A?

b. Khối lượng m là bao nhiêu?

c.Tìm CTPT của anken và ankađien?

A. C₂H₄ và C₄H₆    B. C₃H₆ và C₄H₆    C. C₄H8 và C₄H₆    D. C₄H8 và C5H8

Số mol của hỗn hợp A là: nA = 6,72/22,4 = 0,3 mol

Số mol A trong một phần là: n = 0,15 mol

Gọi CTPT của anken và ankaddien lần lượt là: C_nH_2n và C_mH_2m-2 (n > 1; m > 2)

Phương trình đốt cháy:

C_nH_2n + 3n/2O₂ → nCO₂ + nH₂O

C_mH_2m-2 + (3m-1)/2O₂ → mCO₂ + (m-1)H₂O

Số mol CO₂ và mol H₂O lần lượt là:

n_CO2 = 8,96/22,4 = 0,4 mol; n_H2O = 6,3/18 = 0,35 mol

Số mol của ankaddien là: n_ankaddien = 0,4 – 0,35 = 0,05 mol

Số mol của anken là: n_anken = 0,15 – 0,05 = 0,1 mol

a. Phần trăm thể tích mỗi khí trong A là:

%V_anken = (0,1.100%)/0,15 = 66,67 % ;

%V_ankaddien = 100% - 66,67% = 33,33%

b. Dẫn A qua dung dịch Brom dư thì khối lượng bình brom tăng là khối lượng của A

m_A = m↑ = m_C + m_H = 0,4.12 + 0,35.2 = 5,5 gam

c. Theo phương trình đốt cháy ta có: 0,05m + 0,1n = 0,4

=> n = 2 và m = 4

Vậy CTPT của anken và ankadien là: C₂H₄ và C₄H₆

Bài 2: Cho m gam buta-1,3-đien tác dụng vừa hết với (m - 17,5) gam H₂ thu được a gam sản phẩm cộng

a. Tính giá trị của m ?

b. Giá trị của a là bao nhiêu ?

Trả lời

CH₂=CH-CH=CH₂ + 2H₂ → CH₃-CH₂-CH₂CH₃

a. Số mol buta-1,3-đien: n₁ = m/54 mol

Số mol H₂ phản ứng: n_H2 = (m-17,5)/2 mol

Theo phương trình phản ứng: 2n₁ = n_H2

⇔ 2m/54 = (m-17,5)/2

=> m = 18,9 gam

b. Giá trị của a là:

a = m + m – 17,5 = 20,3 gam