Bài 50: Năng lượng tái tạo

Phần 1: Giải Sách Giáo Khoa

Hoạt động & Câu hỏi

Mở đầu trang 173 Bài 50 KHTN lớp 6: Hình bên là cơ cấu nguồn năng lượng dùng để sản xuất điện ở nước ta năm 2015. Theo em, năng lượng tái tạo là gì?

Lời giải:

Năng lượng tái tạo là năng lượng có thể được sinh ra liên tục, nguồn năng lượng vô hạn không bao giờ cạn kiệt.

Câu hỏi 1 trang 173 Bài 50 KHTN lớp 6: Hãy kể tên các dụng cụ có trong lớp học hoạt động bằng năng lượng lấy từ nguồn năng lượng tái tạo, nguồn năng lượng không tái tạo.

Lời giải:

- Các dụng cụ có trong lớp học hoạt động bằng năng lượng lấy từ nguồn năng lượng tái tạo:

+ bàn, ghế gỗ…

+ Các thiết bị dùng điện: quạt, bóng đèn sử dụng năng lượng điện lấy từ nhà máy thủy điện, pin Mặt Trời.

- Các dụng cụ có trong lớp học hoạt động bằng năng lượng lấy từ nguồn năng lượng không tái tạo:

+ đèn cồn sử dụng trong phòng thí nghiệm.

+ điều hòa sử dụng khí gas.

Câu hỏi 2 trang 174 Bài 50 KHTN lớp 6:

a/ Nêu những điểm khác nhau giữa nguồn năng lượng tái tạo và nguồn năng lượng không tái tạo?

b/  Những nguồn năng lượng nào sau đây là năng lượng tái tạo: than, xăng, Mặt Trời, khí tự nhiên, gió?

Lời giải:

a/ Những điểm khác nhau giữa nguồn năng lượng tái tạo và nguồn năng lượng không tái tạo:

b/ - Những nguồn năng lượng là năng lượng tái tạo: Mặt Trời, gió

- Những nguồn năng lượng là năng lượng không tái tạo: Khí tự nhiên, than, xăng.

Câu hỏi 3 trang 174 Bài 50 KHTN lớp 6: Các nhà khoa học dự đoán rằng đến năm 2100 sẽ không còn dầu và than trên Trái Đất. Cuộc sống của chúng ta sẽ thay đổi ra sao khi nguồn nhiên liệu này cạn kiệt?

Lời giải:

- Nếu đến năm 2100 không còn dầu và than trên Trái Đất thì cuộc sống của chúng ta sẽ khó khăn hơn, vì:

+ Dầu và than là nguồn nhiên liệu rẻ, sử dụng phổ biến cho các loại máy móc, nhà máy đang vận hành rất nhiều.

+ Các loại máy móc, nhà máy hoạt động sử dụng liên quan tới than, dầu có thể sẽ không dùng tới nữa, dẫn tới tổn thất về kinh tế.

+ Khi hết nhiên liệu, cần phải tìm nhiên liệu mới thay thế mà phù hợp với kinh tế đất nước, người dân.

Hoạt động 1 trang 174 Bài 50 KHTN lớp 6: Quan sát hình 50.2 dưới đây và trả lời các câu hỏi:

a/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được chuyển hóa thành điện như thế nào? (Hình 50.2 a)

b/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được sử dụng để sản xuất nhiên liệu từ thực vật bằng cách nào? (Hình 50.2b)

Lời giải:

a/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được chuyển hóa thành điện bằng cách:

- Sử dụng các tấm pin năng lượng Mặt Trời

- Kết nối với hệ thống lưới điện để sử dụng.

b/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được sử dụng để sản xuất nhiên liệu từ thực vật bằng cách:

-  Thực vật hấp thụ năng lượng ánh sáng mặt trời chuyển hóa năng lượng và phát triển.

- Sau khi chúng được sử dụng vào mục đích cuộc sống của con người thì những phần thừa sẽ được chuyển hóa thành phân bón và chế tạo thành nhiên liệu sinh học.

Hoạt động 2 trang 175 Bài 50 KHTN lớp 6: Thảo luận về những ưu điểm và nhược điểm trong việc sử dụng năng lượng Mặt Trời thay thế nhiên liệu hóa thạch trong hình 50.3.

a/ Pin Mặt Trời có thể cung cấp năng lượng cho ô tô và các thiết bị điện hoạt động.

b/ Nhiệt độ của nước được đun nóng trực tiếp bằng bình đun sử dụng năng lượng Mặt Trời có thể đạt trên 600C.

Lời giải:

Em có thể 1 trang 175 Bài 50 KHTN lớp 6: Tìm được các thiết bị trong gia đình em có thể sử dụng năng lượng tái tạo thay cho năng lượng hóa thạch?

Lời giải:

- Sử dụng bếp từ thay cho bếp gas.

- Sử dụng xe máy điện cho xe máy chạy bằng xăng.

Hoạt động 3 trang 175 Bài 50 KHTN lớp 6: Tự làm mô hình tuabin hoạt động bằng nguồn năng lượng tái tạo

- Chuẩn bị: làm một chong chóng cắt ra từ vỏ lon nước ngọt như hình 50.4, một que cứng gắn trên một giá cố định để làm trục quay, một vật nhẹ (nút áo bằng nhựa) cột vào đầu sợi dây dài khoảng 1m quấn quanh trục.

- Tiến hành:

+ Đặt các cánh quạt của chong chóng bên dưới vòi nước.

+ Mở vòi nước. Sức nước chảy mạnh làm chong chóng quay và tạo ra lực nâng vật lên cao.

- Thảo luận:

a/ Có sự chuyển hóa năng lượng gì xảy ra?

b/ Nghĩ cách cải tiến làm cho chong chóng quay nhanh hơn và liên tục?

Lời giải:

a/ Có sự chuyển hóa năng lượng: từ năng lượng nước (ở dạng thế năng) sang năng lượng động năng (nước chảy xuống) thành cơ năng (làm chong chóng quay) truyền năng lượng cho trục quay của chong chóng chuyển hóa thành thế năng cho nút áo.

Sơ đồ chuyển hóa:

Thế năng (nước) => động năng (nước) => cơ năng (cánh chong chóng quay) => thế năng (nút áo đi lên).

b/ Cải tiến làm cho chong chóng quay nhanh hơn:

- Làm giảm ma sát giữa trục quay gắn với chong chóng (mài nhẵn).

- Đưa vòi nước lên cao hơn để tăng thế năng của nước.

Phần 2: Lý thuyết bài học 

Với tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 50: Năng lượng tái tạo hay nhất, chi tiết sách Kết nối tri thức với cuộc sống giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt KHTN 6.

I. Nguồn năng lượng trong tự nhiên

- Nguồn năng lượng trong tự nhiên gồm:

+ Nguồn năng lượng tái tạo: nguồn năng lượng có sẵn trong thiên nhiên, liên tục được bổ sung thông qua các quá trình tự nhiên.

+ Nguồn năng lượng không tái tạo: nguồn năng lượng phải mất hàng triệu đến hàng trăm triệu năm để hình thành và không thể bổ sung nhanh nên sẽ cạn kiệt trong tương lai gần.

II. Nguồn năng lượng tái tạo

- Các nguồn năng lượng tái tạo bao gồm:

+ Năng lượng từ Mặt Trời: luôn có sẵn trong thiên nhiên, được coi là vô hạn.

+ Năng lượng gió: luôn có sẵn trong thiên nhiên, được coi là vô hạn.

+ Năng lượng nước: năng lượng lấy từ sức chảy của dòng nước (như thủy triều, sóng biển,…).

+ Năng lượng địa nhiệt: năng lượng thu được từ sức nóng bên trong lõi Trái Đất (nhiệt tỏa ra từ các giếng phun, suối nước nóng, khu vực gần núi lửa,…)

+ Năng lượng sinh khối: năng lượng thu được từ thực vật, gỗ, rơm, rác và chất thải,…

- Các nguồn năng lượng này có ưu điểm: 

+ Liên tục được bổ sung nhanh chóng và có sẵn để sử dụng.

+ Có thể sử dụng để tạo ra điện và nhiệt.

+ Ít tác động tiêu cực đến môi trường so với nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ và khí tự nhiên).

Phần 3: Bài tập trắc nghiệm

Với 10 bài tập trắc nghiệm Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 50: Năng lượng tái tạo có đáp án và lời giải chi tiết đầy đủ các mức độ sách Kết nối tri thức với cuộc sống sẽ giúp học sinh ôn luyện trắc nghiệm 

Câu 1: Nguồn năng lượng nào được sử dụng để tạo ra điện năng mà không sử dụng bất kỳ bộ phận nào?

A. Địa nhiệt

B. Thủy điện

C. Năng lượng hạt nhân

D. Năng lượng mặt trời

Câu 2: Thế nào là nguồn năng lượng tái tạo?

A. Nguồn năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng có sẵn trong thiên nhiên và có thể cạn kiệt

B. Nguồn năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng có sẵn trong thiên nhiên, liên tục được bổ sung thông qua các quá trình tự nhiên.

C. Nguồn năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng con người tự tạo ra và cung cấp liên tục thông qua các quá trình chuyển hóa.

D. Nguồn năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng không có sẵn trong thiên nhiên và có thể cạn kiệt.

Câu 3: Phát biểu nào sau đây là đúng về nguồn năng lượng không tái tạo?

A. Nguồn năng lượng không tái tạo là nguồn năng lượng có trong thiên nhiên, có thể cạn kiệt vì phải mất hàng triệu đến hàng trăm triệu năm để hình thành.

B. Nguồn năng lượng không tái tạo là nguồn năng lượng có sẵn trong thiên nhiên, liên tục được bổ sung thông qua các quá trình tự nhiên.

C. Nguồn năng lượng không tái tạo là nguồn năng lượng con người tự tạo ra và cung cấp liên tục thông qua các quá trình chuyển hóa.

D. Nguồn năng lượng không tái tạo là nguồn năng lượng không có sẵn trong thiên nhiên và có thể cạn kiệt.

Câu 4: Dạng năng lượng nào không phải năng lượng tái tạo?

A. Năng lượng khí đốt.

B. Năng lượng gió.

C. Năng lượng thủy triều.

D. Năng lượng mặt trời.

Câu 5: Đồ dùng nào sau đây sử dụng nguồn năng lượng tái tạo?

A. Máy nước nóng năng lượng Mặt Trời

B. Chong chóng

C. Pin Mặt Trời

D. Cả 3 phương án trên

Câu 6: Đồ dùng nào sau đây sử dụng nguồn năng lượng không tái tạo?

A. Xe máy

B. Bếp gas

C. Lò sưởi bằng than

D. Cả 3 phương án trên

Câu 7: Những nguồn năng lượng nào sau đây là năng lượng tái tạo:

A. than, xăng

B. Mặt Trời, khí tự nhiên.

C. Mặt Trời, gió.

D. dầu mỏ, khí tự nhiên.

Câu 8: Nguồn năng lượng nào dưới đây là nguồn năng lượng không tái tạo?

A. Mặt Trời.

B. Nước.

C. Gió.

D. Dầu.

Câu 9: Trong những dạng năng lượng sau đây, dạng nào không phải là dạng năng lượng tái tạo?

A. Năng lượng địa nhiệt

B. Năng lượng từ than đá

C. Năng lượng sinh khối

D. Năng lượng từ gió

Câu 10: Cho các nguồn năng lượng: khí tự nhiên, địa nhiệt, năng lượng Mặt Trời, sóng, thủy điện, dầu mỏ, xăng, than đá. Có bao nhiêu trong số các nguồn năng lượng này là nguồn năng lượng tái tạo?

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6