Bài 12: Một số vật liệu
Bài 12: Một số vật liệu
Bài 12: Một số vật liệu
Phần 1: Giải Sách Giáo Khoa
Hoạt động & Câu hỏi
Mở đầu trang 42 Bài 12 KHTN lớp 6: Lịch sử loài người trải qua thời đại đồ đá (dùng làm công cụ), thời đại đồ đồng (dùng làm công cụ) và thời đại đồ sắt (dùng sắt, thép làm công cụ). Do vậy, tên vật liệu đã được dùng để đại diện cho một thời kì trong nền văn minh của con người. Em có thể chọn một loại vật liệu tiêu biểu để đặt tên cho thời đại ngày nay không?
Lời giải:
Vật liệu tiêu biểu của thời đại này là vật liệu composite, có thể gọi là "thời đại composite".Composite là vật liệu tổng hợp từ nhiều chất khác nhau, giúp tăng độ chắc, giảm khối lượng cho các loại vật liệu.
Câu hỏi 1 trang 42 Bài 12 KHTN lớp 6: Em hãy cho biết các đồ dùng trong hình bên được làm từ những vật liệu nào.
Lời giải:
Lốp xe được làm từ cao su
Bàn được làm từ gỗ
Cốc được làm từ thủy tinh
Chậu được làm từ nhựa
Bát được làm từ đất sét
Thìa, dĩa được làm từ inox
Câu hỏi 2 trang 42 Bài 12 KHTN lớp 6: Em hãy nêu một số ví dụ về một vật dụng có thể làm bằng nhiều vật liệu khác nhau.
Lời giải:
Cốc có thể làm bằng nhựa, inox, thủy tinh, ...
Bàn có thể làm bằng gỗ, sắt, nhựa, ...
Chậu có thể làm từ nhựa, nhôm, sắt,...
Câu hỏi 3 trang 42 Bài 12 KHTN lớp 6: Em hãy nêu một số ví dụ về việc sử dụng một vật liệu làm ra được nhiều vật dụng khác nhau.
Lời giải:
Nhựa có thể làm chậu, xô, cốc, bộ xếp hình...
Gỗ có thể làm thành bàn, ghế, tủ quần áo ...
Đồng có thể đúc tượng, chuông, dây điện, ...
Sắt có thể làm vật liệu xây dựng, xoong nồi,...
Hoạt động 1 trang 43 Bài 12 KHTN lớp 6: Tìm hiểu khả năng dẫn điện của vật liệu
Hãy quan sát hiện tượng khi thực hiện thí nghiệm và điền kết quả quan sát được theo mẫu sau:
Lời giải:
Vật liệu |
Bóng đèn sáng hay không sáng |
Vật liệu dẫn điện hay không dẫn điện |
Kim loại |
Sáng |
Dân điện |
Nhựa |
Không sáng |
Không dẫn điện |
Gỗ |
Không sáng |
Không dẫn điện |
Cao su |
Không sáng |
Không dẫn điện |
Thủy tinh |
Không sáng |
Không dẫn điện |
Gốm |
Không sáng |
Không dẫn điện |
Hoạt động 2 trang 43 Bài 12 KHTN lớp 6: Tìm hiểu khả năng dẫn nhiệt của vật liệu
Hãy nhận xét sự thay đổi nhiệt độ của các loại thìa. Điền kết quả quan sát, nhận xét theo mẫu bảng sau:
Lời giải:
Vật liệu |
Chiếc thìa nóng hơn/lạnh hơn/không nhận thấy sự thay đổi |
Vật liệu dẫn nhiệt tốt hay không |
|
Khi nhúng vào nước nóng |
Khi nhúng vào nước đá |
||
Kim loại |
Nóng hơn |
Lạnh hơn |
Dẫn nhiệt tốt |
Sứ |
Hơi nóng hơn |
Hơi lạnh hơn |
Dẫn nhiệt kém |
Nhựa |
Hơi nóng hơn |
Hơi lạnh hơn |
Dẫn nhiệt kém |
Gỗ |
Không thay đổi |
Không thay đổi |
Không dẫn nhiệt |
Câu hỏi 4 trang 44 Bài 12 KHTN lớp 6: Để làm chiếc ấm điện đun nước, người ta đã sử dụng các vật liệu gì? Giải thích.
Lời giải:
Để làm ấm điện đun nước người ta đã dùng các vật liệu:
Kim loại để làm dây đốt, làm vỏ bình, làm dây dẫn.
Nhựa: làm tay cầm, bỏ ấm điện.
Cao su: bọc dây điện để cách điện.
Câu hỏi 5 trang 44 Bài 12 KHTN lớp 6: Quan sát các đồ vật trong hình bên rồi ghi nhận xét theo mẫu bảng sau:
Lời giải:
Đồ vât |
Vật liêu |
Tính chất |
Công dụng |
Chiếc ấm |
Gốm sứ |
Không bị ăn mòn, dẫn nhiệt kém, hầu như không dẫn điện, cứng nhưng giòn, dễ vỡ |
Pha trà |
Bộ xếp hình |
Nhựa |
Dẻo, nhẹ,không dẫn điện, dẫn nhiệt kém, không bị ăn mòn, dẽ bị biến dạng nhiệt |
làm đồ chơi cho trẻ em |
Ống, bình thí nghiệm |
Thủy tinh |
Trong suốt,cho ánh snags đi qua, dẫn nhiệt kém, không dẫn điện, cứng nhưng giòn, dễ vỡ. |
đựng dung dịch, hóa chất, nước, ... |
Bàn |
Gỗ |
Bền, chịu lực tốt, dễ tạo hình, dễ cháy, có thể bị mối mọt |
có nhiều công dụng khác nhau: làm bàn ngồi học, ghế,... |
Xoong |
Kim loại |
Có ánh kim, dẫn điện tốt, dẫn nhiệt tốt, có thể kéo thành sợi và dát mỏng, cứng và bền, có thể bị gỉ |
nấu thức ăn |
Gang tay |
Cao su |
Đàn hồi, bền, không dẫn nhiệt và điện, không thấm nước, dễ cháy |
bảo vệ tay |
Câu hỏi 6 trang 44 Bài 12 KHTN lớp 6: Hãy cho biết cách sử dụng một số đồ dùng gia đình sao cho an toàn (tránh bị hỏng hóc, tránh bị điện giật, ...)
Lời giải:
Bàn, ghế: không để đồ vật quá nặng nên mặt bàn, ghế, không để nơi ẩm thấp tránh mối mọt
Ấm điện: không đun nước quá mức quy định.
Chậu nhựa không để nơi có nhiệt độ cao
Câu hỏi 7 trang 45 Bài 12 KHTN lớp 6: Hãy nêu cách xử lí các đồ dùng bỏ đi trong gia đình sau đây:
a) Chai nhựa, chai thủy tinh, túi nylon
b) Quần áo cũ
c) Đồ điện cũ, hỏng
d) Pin điện hỏng
e) Đồ gỗ đã qua sử dụng
g) Giấy vụn
Lời giải:
a) Chai nhựa, chai thủy tinh, túi nylon: gom lại để tái chế, đồ nhựa có thể làm hộp bút, vật trang trí,…
b) Quần áo cũ: đem quyên góp, ủng hộ người nghèo, làm giẻ lau,...
c) Đồ điện cũ, hỏng: gom lại để tái chế
d) Pin điện hỏng: vứt bỏ đúng nơi quy định
e) Đồ gỗ đã qua sử dụng: làm củi đốt, hoặc dùng làm nguyên liệu tạo ra các vật khác.
g) Giấy vụn: gom lại để tái chế, bọc vở,...
Câu hỏi 8 trang 45 Bài 12 KHTN lớp 6: Hãy nêu cách xử lí rác thải dễ phân hủy từ những thức ăn bỏ đi hằng ngày thành phân bón cho cây trồng.
Lời giải:
Rác thải dễ phân hủy từ những thức ăn bỏ đi hằng ngày, ta băm nhỏ và trộn đều với đất, có thể ủ phân trước khi bón cho cây trồng.
Phần 2: Lý thuyết bài học
Với tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 12: Một số vật liệu hay nhất, chi tiết sách Kết nối tri thức với cuộc sống giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt KHTN 6.
I. Vật liệu
- Từ xưa, con người đã biết dùng các vật liệu tự nhiên như: đá và gỗ để làm dụng cụ lao động, xây nhà, đóng thuyền,...
- Sau đó con người chế tạo các vật liệu không có trong tự nhiên như gốm, sứ, thủy tinh, kim loại, nhựa,...để phục vụ cho đời sống.
II. Tính chất và ứng dụng của vật liệu
- Mỗi vật liệu có các tính chất khác nhau. Cần dựa vào các tính chất này để lựa chọn vật liệu làm những vật dụng mong muốn.
Ví dụ:
- Dây dẫn điện làm bằng kim loại cầ được bọc nhựa cách điện để tránh bị điện giật khi tiếp xúc.
- Nồi nấu bằng kim loại có quai bằng gỗ hoặc nhựa để tránh bị bỏng
Bảng tính chất một số vật liệu thông dụng
III. Thu gom rác thải và tái sử dụng đồ dùng trong gia đình
- Sử dụng vật liệu tiết kiệm và không sử dụng các vật liệu gây hại cho môi trường.
- Nhiều đồ cũ hoặc hỏng (đồ điện, chai lọ, túi đựng,...), rau, thực phẩm hư hỏng có thể được sử dụng lại với mục đích khác hoặc được gom lại để tái chế.
- Hạn chế rác thải, phân loại rác khi bỏ đi là những hành động thiết thực để góp phần bảo vệ môi trường.
Phần 3: Bài tập trắc nghiệm
Với 10 bài tập trắc nghiệm Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 12: Một số vật liệu có đáp án và lời giải chi tiết đầy đủ các mức độ sách Kết nối tri thức giúp học sinh ôn luyện trắc nghiệm KHTN 6.
Câu 1: Thế nào là vật liệu?
A. Vật liệu là gồm nhiều chất trộn vào nhau.
B. Vật liệu là một số chất được sử dụng trong xây dựng như sắt, cát, xi măng, …
C. Vật liệu là một chất hoặc một hỗn hợp một số chất được con người được sử dụng như là nguyên liệu đầu vào trong một quá trình sản xuất để tạo ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống.
D. Vật liệu là một số thức ăn được con người sử dụng hàng ngày.
Lời giải Vật liệu là một chất hoặc một hỗn hợp một số chất được con người được sử dụng như là nguyên liệu đầu vào trong một quá trình sản xuất để tạo ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống.
Đáp án: C
Câu 2: Trong các vật liệu sau, vật liệu nào dẫn điện tốt?
A. Thủy tinh B. Kim loại C. Cao su D. Gốm
Lời giải Kim loại có tính dẫn điện tốt còn thủy tinh, cao su, gốm thì không dẫn điện.
Đáp án: B
Câu 3: Mô hình 3R có nghĩa là gì?
A. Sử dụng các vật liệu ít gây ô nhiễm môi trường.
B. Sử dụng vật liệu với mục tiêu giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng.
C. Sử dụng vật liệu có hiệu quả, an toàn, tiết kiệm.
D. Sử dụng các vật liệu chất lượng cao, mẫu mã đẹp, hình thức phù hợp.
Lời giải Sử dụng vật liệu với mục tiêu giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng.
Đáp án: B
Bài 4: Ghi đúng (Đ); sai (S) vào ô phù hợp với các nhận xét đồ dùng bằng nhựa:
Nội dung |
Đ/S |
Đồ dùng nhựa dễ phân hủy sau khi hết hạn sử dụng |
|
Đồ dùng nhựa có thể tái chế |
|
Đồ dùng nhựa không gây ô nhiễm môi trường |
|
Đồ dùng nhựa không ảnh hướng đến sức khỏe con người |
|
Lời giải
Nội dung |
Đ/S |
Đồ dùng nhựa dễ phân hủy sau khi hết hạn sử dụng |
S |
Đồ dùng nhựa có thể tái chế |
Đ |
Đồ dùng nhựa không gây ô nhiễm môi trường |
S |
Đồ dùng nhựa không ảnh hướng đến sức khỏe con người |
S |
Bài 5: Vật liệu nào sau đây không thể tái chế?
A. Thép xây dựng. B. Thủy tinh.
C. Nhựa composite. D. Xi măng.
Lời giải Trong 4 loại vật liệu trên có xi măng không thể tái chế.
Đáp án: D
Câu 6: Cho các vật liệu sau: nhựa, thủy tinh, gốm, đá vôi, thép. Số vật liệu nhân tạo là:
A.3 B. 2. C. 5 D. 4
Lời giải Vật liệu nhân tạo là do con người tạo ra: nhựa, thủy tinh, gốm, thép.
Đáp án: D
Câu 7: Vật liệu nào sau đây được dùng để sản xuất xoong, nồi nấu thức ăn?
A. Nhựa B. Gỗ C. Kim loại D. Thủy tinh
Lời giải Kim loại dẫn nhiệt tốt, cứng và bền nên được làm xoong, nồi nấu thức ăn.
Đáp án: C
Câu 8: Vật liệu nào sau đây được làm lốp xe, đệm?
A. Nhựa B. Thủy tinh C. Cao su D. Kim loại
Lời giải Cao su có tính đàn hồi tốt, bền, không dẫn điện và nhiệt, không thấm nước nên được dùng làm lốp xe, đệm,..
Đáp án: C
Câu 9: Vật liệu nào sau đây là chất cách điện?
A. Gỗ B. Đồng C. Sắt D. Nhôm
Lời giải
Kim loại: Đồng, sắt, nhôm là chất dẫn điện
Gỗ là vật liệu không dẫn điện nên gỗ là chất cách điện
Đáp án: A
Câu 10: Trong một đoạn dây điện, phần nào của dây là chất dẫn điện:
A. Phần vỏ nhựa của dây
B. Phần đầu của đoạn dây
C. Phần cuối của đoạn dây
D. Phần lõi của dây
Lời giải Dây điện gồm 2 phần: vỏ và lõi. Vỏ được làm từ nhựa PVC có tác dụng cách điện. Lõi là kim loại đồng hoặc nhôm có tác dụng truyền tải dòng điện.
Đáp án: D