Bài 44: Rượu etylic

A. Lý thuyết

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Rượu etylic (hay ancol etylic hoặc etanol) là chất lỏng, không màu, sôi ở 78,3°C, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước và hòa tan được nhiều chất như iot, benzen…

Độ rượu là số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước

Trong đó: V_r là thể tích rượu nguyên chất.

Hình 1: Cách pha rượu 45o

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

Rượu etylic có công thức cấu tạo:  hay CH₃ – CH₂ – OH viết gọn: C₂H₅OH

Nhận xét: Trong phân tử rượu etylic có một nguyên tử hiđro không liên kết với nguyên tử cacbon mà liên kết với nguyên tử oxi, tạo ra nhóm -OH. Chính nhóm -OH này làm cho rượu có tính chất đặc trưng.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC.

a) Phản ứng cháy

Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt.

Ví dụ:

  2CH₃ – CH₂ – OH + 2Na → 2CH₃ – CH₂ – ONa + H₂.

Hình 2: Minh họa thí nghiệm rượu etylic tác dụng với Na.

c) Tác dụng với axit axetic

Rươu etylic tác dụng với axit axetic thu được este.

Phương trình hóa học:

IV) ỨNG DỤNG.

Rượu etylic có nhiều ứng dụng như:

- Làm nguyên liệu sản xuất axit axetic, dược phẩm, cao su tổng hợp, các loại đồ uống.

- Làm nhiên liệu cho động cơ; nhiên liệu cho đèn cồn trong phòng thí nghiệm…

- Làm dung môi pha vecni, nước hoa…

Rượu etylic thường được điều chế theo các cách sau:

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Công thức cấu tạo của rượu etylic là

 A. CH₂ – CH₃ – OH.

 B. CH₃ – O – CH₃.

 C. CH₂ – CH₂ – OH₂.

 D. CH₃ – CH₂ – OH.

Câu 2: Nhận xét nào sau đây là sai?

 A. Rượu etylic là chất lỏng, không màu.

 B. Rượu etylic tan vô hạn trong nước.

 C. Rượu etylic có thể hòa tan được iot.

 D. Rượu etylic nặng hơn nước.

Câu 3: Nhận xét nào đúng về nhiệt độ sôi của rượu etylic?

 A. Rượu etylic sôi ở 100°C.

 B. Nhiệt độ sôi của rượu etylic cao hơn nhiệt độ sôi của nước.

 C. Rượu etylic sôi ở 45°C.

 D. Rượu etylic sôi ở 78,3°C.

Câu 4: Độ rượu là

 A. số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

 B. số ml nước có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

 D. số gam nước có trong 100 gam hỗn hợp rượu với nước.

Câu 5: Trong 100 ml rượu 40° có chứa

 A. 40 ml nước và 60 ml rượu nguyên chất.

 B. 40 ml rượu nguyên chất và 60 ml nước.

 C. 40 gam rượu nguyên chất và 60 gam nước.

 D. 40 gam nước và 60 gam rượu nguyên chất.

Câu 6: Để phân biệt hai chất lỏng không màu là benzen và rượu etylic ta dùng

 A. sắt.

 B. đồng

 C. natri.

 D. kẽm.

 A. NaOH; Na; CH₃COOH; O₂.

 B. Na; K; CH₃COOH; O₂.

 C. C₂H₄; K; CH₃COOH; Fe.

 D. Ca(OH)₂; K; CH₃COOH; O₂.

Câu 8: Cho 11,2 lít khí etilen (ở đktc) tác dụng với nước có axit sunfuric đặc làm xúc tác, thu được 9,2 gam rượu etylic. Hiệu suất phản ứng là

 A. 40%.

 B. 40%.

 C. 50%.

 D. 60%.

Câu 9: Cho 23 gam rượu etylic nguyên chất tác dụng với kali dư. Thể tích khí H₂ thoát ra (ở đktc) là

 A. 2,8 lít.

 B. 5,6 lít.

 C. 8,4 lít.

 D. 11,2 lít.

 A. rượu etylic có độ rượu là 20°.

 B. rượu etylic có độ rượu là 25°.

 C. rượu etylic có độ rượu là 30°.

 D. rượu etylic có độ rượu là 35°.

Đáp án: B

Câu 11: Công thức cấu tạo của rượu etylic là

A. CH₂–CH₃–OH.

B. CH₃–O–CH₃.

C. CH₂–CH₂–OH₂.

D. CH₃–CH₂–OH.

Đáp án

Công thức cấu tạo của rượu etylic là CH₃–CH₂–OH.

Đáp án: D

Câu 12: Tính chất vật lí của rượu etylic là

A. chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như iot, benzen,…

B. chất lỏng màu hồng , nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…

C. chất lỏng không màu, không tan trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…

D. chất lỏng không màu, nặng hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…

Đáp án

Tính chất vật lí của rượu etylic là chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như iot, benzen,…

Đáp án: A

Câu 13: Độ rượu là

A. số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

B. số ml nước có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

C. số gam rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

D. số gam nước có trong 100 gam hỗn hợp rượu với nước.

Đáp án

Độ rượu là số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

Đáp án: A

Câu 14: Trên một chai rượu có nhãn ghi 25o có nghĩa là

A. cứ 1 lít nước thì có 0,25 lít ancol nguyên chất

B. cứ 1 kg dung dịch thì có 0,25 kg ancol nguyên chất

C. cứ 1 lít dung dịch thì có 0,25 kg ancol nguyên chất

D. cứ 1 lít dung dịch thì có 0,25 lít ancol nguyên chất

Đáp án

Trên một chai rượu có nhãn ghi 25o có nghĩa là cứ 1 lít dung dịch thì có 0,25 lít ancol nguyên chất.

Đáp án: D

Câu 15: Cho rượu etylic nguyên chất tác dụng với kali dư. Số phản ứng hóa học xảy ra là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Đáp án

Rượu etylic nguyên chất là C₂H₅OH ⇒ chỉ xảy ra 1 phản ứng với K

2C₂H₅OH + 2K → 2C₂H₅OK + H₂↑

Đáp án: A

Câu 16: Cho rượu etylic 80^o tác dụng với natri dư. Số phản ứng hóa học xảy ra là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Đáp án

Rượu etylic 80^o gồm C₂H₅OH và H₂O ⇒ Na phản ứng với H₂O trước, sau đó phản ứng với C₂H₅OH

⇒ có 2 phản ứng xảy ra

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂ ↑

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑

Đáp án: B

Câu 17: Dãy gồm tất cả các chất đều có khả năng tác dụng với rượu etylic là

A. KOH, Na, CH₃COOH, O₂.

B. Na, C₂H₄, CH₃COOH, O₂.

C. Na, K, CH₃COOH, O₂.

D. Ca(OH)₂, K, CH₃COOH, O₂.

Đáp án

Dãy gồm tất cả các chất đều có khả năng tác dụng với rượu etylic là: Na, K, CH₃COOH, O₂.

Đáp án: C

Câu 18: Thể tích khí oxi (đktc) cần dùng để đốt cháy hoàn toàn 13,8 gam rượu etylic nguyên chất là

A. 5,60.

B. 22,4.

C. 8,36.

D. 20,16.

Đáp án

Đáp án: D

Câu 19: Cho 23 gam rượu etylic nguyên chất tác dụng với natri dư. Thể tích khí H₂ thoát ra (đktc) là

A. 2,8 lít.

B. 5,6 lít.

C. 8,4 lít.

D. 11,2 lít.

Đáp án

Đáp án: B

Câu 20: Cho 11,2 lít khí etilen (đktc) tác dụng với nước có axit sunfuric (H₂SO₄) làm xúc tác, thu được 9,2 gam rượu etylic. Hiệu suất phản ứng là

A. 50%.

B. 30%.

C. 60%.

D. 40%.

Đáp án

Đáp án: D

Câu 21: Cần bao nhiêu thể tích rượu nguyên chất cho vào 60 ml dung dịch rượu 40^o thành rượu 60^o?

A. 30 ml.

B. 40 ml.

C. 50 ml.

D. 60 ml.

Đáp án

Thể tích rượu nguyên chất trong dung dịch lúc đầu là 

Thể tích dung dịch rượu nguyên chất sau khi pha là: 24 + x (ml)

Thể tích dung dịch rượu lúc sau là: 60 + x (ml)

Thay vào công thức tính độ rượu lúc sau, ta có:

Vậy nếu ta thêm 30 ml rượu nguyên chất vào 60 ml rượu 40o thì sẽ thành rượu 60^o

Đáp án: A

Câu 22: Khí CO₂ sinh ra khi lên men rượu một lượng glucozơ được dẫn vào dung dịch Ca(OH)₂dư tạo được 40 gam kết tủa. Khối lượng ancol etylic thu được là

A. 18,4 gam.

B. 16,8 gam.

C. 16,4 gam.

D. 17,4 gam.

Đáp án:

Đáp án: A