VẺ ĐẸP CỦA BÀI THƠ "TIẾNG GÀ TRƯA"

"1. Khổ thơ đầu kể chuyện anh bộ đội trên đường hành quân, khi dừng chân trên một xóm nhỏ, nghe tiếng gà gáy nhảy ổ. Dòng thơ thứ tư Cục...cục tác cục ta  với việc lập âm và dấu chấm lững đã mô phỏng sát với tiếng gà, làm cho truyện kể như được lồng vào một bức tranh nổi có tiếng gà vang vọng trong không gian. Tiếng gà trưa này của Xuân Quỳnh khác với tiếng gà Ò ó...o của Trần Đăng Khoa, nó có một cái gì lắng đọng làm người ta xao xuyến, bồi hồi:

Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ

Lối dùng ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, lấy thính giác (nghe) thay cho thị giác (thấy) và việc lặp lại ba lần ở đầu dòng thơ động từ "nghe" có tác dụng đem lại ấn tượng như tiếng gà ngưng lại, làm xao động không gian và cũng làm xao động cả lòng người. Tiếng gà cũng làm kí ức ta quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ.

2. Khổ thơ thứ hai, cứ một câu là kể và tiếp sau là câu tả:

Tiếng gà trưa

Ở rơm hồng những trứng

Này con gà mải mơ

Khắp minh họa đồm trắng

Này con gà mái vàng

Lông óng như màu trắng

Những câu tả có kết cấu sóng đôi và lặp từ vựng đều mở đầu bằng từ này, là từ để chỉ và để lưu ý người nghe tưởng tượng:

- Này con gà mái mơ

- Này con gà mái vàng

Việc đảo khắp mình lên trước hoa đốm trắng làm cho bức tranh gà mái mơ trở nên đẹp lộng lẫy. Việc dùng so sánh tu từ Lông óng như màu trắng làm cho bức tranh gà mái vàng trở nên đẹp rực rỡ [...] Chính cái cảnh đpẹ có thật mà xuất hiện như do một phép lạ là tiếng gà trưa đã đưa anh chiến sĩ trở lại kỉ niệm về người bà tần tảo, suốt đời lo toan để cho cháu được vui sướng.

3. Tất cả sáu dòng thơ của khổ thơ dưới đây chỉ làm thành một câu đơn phát triển với những thành phần chính và phụ được tách biệt ra thành từng dòng riêng. Sáu dòng thơ đều gồm năm tiếng, những mỗi òng lại có một cách ngắt nhịp khác dòng kia:

Cứ hằng năm, /hằng năm

Bà lo / đàn gà toi

Mong trời / đừng sương muối

Để cuối năm / bán gà

Cháu được / quần áo mới

Do đó, nhịp điệu của các dòng thơ là một nhịp điệu chậm rãi của độc thoại, bên trong đầy chất suy tưởng. Và những dòng thơ cuối cùng của khổ thơ này xuất hiện thật bất ngờ, thật cảm động: Để cuối năm bán gà / Cháu được quần áo mới. Một chi tiết nhỏ bé, đơn giản là thế mà chứa đựng một tình yêu thương sâu sắc, vô bờ bến của bà.

4. Khổ thơ cuối cùng hay nhất, cảm động nhất, nó chứa đựng những tình cảm thiêng liêng, cao quý, sâu sắc và chân thành của tác gủa và cũng là anh chiến sĩ đang trên con đường hành quân:

Cháu chiến đấu hôm nay

Vì lòng yêu Tổ quốc

Vì xóm làng thân thuộc

 Bà ơi, cũng vì bà

Vì tiếng gà cục tác

Ổ trứng hồng tuổi thơ.

Không nén lại được tình cảm yêu quý và biết ơn đối với bà, anh chiến sĩ thốt lên tiếng gọi thật cảm động, làm cho lời nói độc thoại bên trong hiển hiện như lời đối thoại sống động. Việc lặp lại nhiều lần từ Vì ở đầu các dòng thơ góp phần biểu hiện ý chí chiến đấu mạnh mẽ vì Tổ quốc, vì nhân dân, trong đó bao gồm cả những người thân yêu trong gia đình mình, mà ở đây ghi đậm dấu ấn là người bà yêu quý với bao kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ."

(Theo Vẻ đẹp ngôn ngữ văn học qua các bài đọc lớp 4,5, NXB Giác dục, 2002)

Câu 1. Đoạn trích trên viết về vấn đề gì? Theo em, mục đích của người viết đoạn trích trên là gì?

Câu 2. Em hãy liệt kê những câu văn mà tác giả sử dụng là bằng chứng chứng minh bài thơ đã sử dụng các biện pháp tu từ

Câu 3. Những từ ngữ, hình ảnh nào trong bài thơ "Tiếng gà trưa" đã được tác giả nhắc lại trong bài viết

Câu 4. Tìm và nêu tác dụng của thành phần biệt lập được sử dụng trong câu văn sau: "Lối dùng ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, lấy thính giác (nghe) thay cho thị giác (thấy) và việc lặp lại ba lần ở đầu dòng thơ động từ "nghe" có tác dụng đem lại ấn tượng như tiếng gà ngưng lại, làm xao động không gian và cũng làm xao động cả lòng người."

Câu 5. bài thơ "Tiếng gà trưa" được tác giả phân tích theo thứ tự nào?

Câu 6. Vì sao văn bản Vẻ đẹp của bài thơ "Tiếng gà trưa"  là văn bản nghị luận văn học?

Câu 7. Vì sao khổ thơ cuối cùng được tác giả Định Trọng Lạc coi là hay nhất, cảm động nhất?

Câu 8. Em học tập được điều gì về cách viết bài văn nghị luận văn học từ văn bản trên? 

Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn (0), vẽ đường cao AD của tam giác ABC ; kéo
dài AD cắt đường tròn (O) ở E(E khác A) . Vẽ DF vuông góc với AB tại F, DG vuông góc với AC tại G. Chứng minh:
a) Tứ giác AFDG nội tiếp;
b) DA.DE = DB.DC 
c)tam giác DFG ~ tam giác EBC

đề bài : viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về vai trò của sự gắn kết trong gia đình

free điểm tiếp!

-fly away của tác gải nào?-

<trl như nào cug dc,trl cug dc>

phân tích bài "lão Ứng" của huệ minh 

Ld1 những thay đổi trong nhận thức tình cảm của lão ứng

+trước khi vợ mất 

+sau khi vợ mất

Ld2 tình người lòng trắc ẩn sự bao dung độ lượng của lão ứng dành cho mẹ con cô tân

Ld3 nghệ thuật

"Mở đầu bài thơ, tác giả đã cho thấy một cảnh câu cá với ao thu và thuyền câu.

Chiếc thuyền bé tẻo teo là cho ao trở nên rộng:

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.

Nhưng cái đáng chú ý trong cảnh này là không khí "lạnh lẽo" của mùa thu và làn nước "trong veo", gợi ra một khung cảnh thật tinh khiết. Cả ao và thuyền như chỉ gợi ra cảnh câu cá, đúng hơn là một biểu trưng câu cá, tưởng như cảnh câu cá xinh xắn giữa một hòn non bộ nào. Nghĩa là nước trong, thuyền bé, gợi ra một cái thú chơi thanh tao, thoát tục, chứ không phải cuộc làm ăn kiếm lợi của ngư ông.

Phong cảnh ao thu thật tươi tắn và yên tĩnh:

Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,

Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.

Hai câu thơ dùng nét động để miêu tả cảnh tĩnh.

"Sóng biếc" tương phản với "lá vàng" làm cho màu sắc sáng tươi, nỗi bật, mĩ lệ.

Nhưng đáng chú ý hơn là không khí vắng lặng như ngự trị không gian. Sóng biếc theo làn gió nhẹ chỉ hơi gợn một tí, một cái gợn rất mơ hồ, phải chú ý lắm mới thấy rõ. Có lẽ do thuyền câu bất động. Còn chiếc lá vàng rơi vừa khẽ, vừa nhanh ("khẽ đưa vèo"), không gây được một xao động nhỏ nào trong cái tĩnh mịch chung quanh.

Tầng mây lơ lững trời xanh ngắt,

Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.

"Tầng mây lơ lững" ở giữa trời, chứng tỏ trời trong xanh, yên tĩnh cao vút thăm thẳm như mở ra chiều cao sâu vô tận. "Ngõ trúc quanh co", chứng tỏ ngõ dài, uốn khúc, có chiều sâu và vẫn "vắng teo". Cả hai chiều không gian cao, rộng đều vắng lặng hầu như tuyệt đối.

"Khách" là người khác, đối lại với chủ. "Khách vắng teo" là biểu trưng cho khung cảnh thanh tao, thoát tục như trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm: "Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ/ Người không, người đến chốn lao xao". "Khách vắng tao" chứng tỏ ông câu cá hình như hoàn toàn làm chủ khung cảnh nên thơ, vắng lặng của mình.

(Trần Đình Sử, Thu điếu (trích), in trong Đọc văn học văn,

NXB Giáo dục, Hà Nội, 2001)

Câu 1. Đoạn trích trên thuộc thể loại văn bản nào? Đoạn trích trên viết về vấn đề gì?

Câu 2. Theo em, mục đích chính của người viết trong đoạn trích trên là gì?

Câu 3. Nội dung phân tích, đánh giá của đoạn trích được triển khai theo cách nào?

Câu 4. Tìm và viết câu văn nêu đúng cách phân tích dẫn chứng gắn với so sánh, liên hệ của người viết?

Câu 5. Chỉ ra các thành phần biệt lập được sử dụng trong những câu văn sau: "Có lẽ do thuyền câu bất động. Còn chiếc lá vàng rơi vừa khẽ, vừa nhanh ("khẽ đưa vèo"), không gây được một xao động nhỏ nào trong cái tĩnh mịch chung quanh."

Câu 6. Chỉ ra cách nêu bằng chứng của người viết trong văn bản trên.

Câu 7. Xác định các ý chính được trình bày trong đoạn trích  trên.

Câu 8. Nhận xét về những lí lẽ và dẫn chứng mà người viết sử dụng trong đoạn văn sau:

"Chiếc thuyền bé tẻo teo là cho ao trở nên rộng:

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.

Nhưng cái đáng chú ý trong cảnh này là không khí "lạnh lẽo" của mùa thu và làn nước "trong veo", gợi ra một khung cảnh thật tinh khiết. Cả ao và thuyền như chỉ gợi ra cảnh câu cá, đúng hơn là một biểu trưng câu cá, tưởng như cảnh câu cá xinh xắn giữa một hòn non bộ nào. Nghĩa là nước trong, thuyền bé, gợi ra một cái thú chơi thanh tao, thoát tục, chứ không phải cuộc làm ăn kiếm lợi của ngư ông."