Cách giải bài tập Axit, bazo, muối tác dụng với muối hay, chi tiết

Lý thuyết và Phương pháp giải

Phản ứng axit, bazơ, muối tác dụng với muối trong dung dịch là phản ứng trao đổi.

        Axit + muối → muối mới + axit mới

        Bazơ + muối → muối mới + bazơ mới

        Muối + muối → 2 muối mới

VD: H₂SO₄ + Ba(NO₃)2 → BaSO₄ (kết tủa trắng) + 2HNO₃

    NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)₂ (kết tủa xanh lam) + Na₂SO₄

    Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ (kết tủa trắng) + 2NaCl

Điều kiện xảy ra phản ứng

- Muối phản ứng: là chất tan hoặc ít tan

- Sản phẩm tạo thành phải có: chất kết tủa, chất bay hơi hoặc chất điện ly yếu (H₂O…)

Phương pháp giải

- Bước 1: Lập PTHH xảy ra.

- Bước 2: Tính toán theo số liệu đề bài cho, đặt ẩn, lập hệ phương trình (nếu cần).

- Bước 3: Tính toán theo yêu cầu của đề bài dựa vào PTHH, giải hệ phương trình (nếu có).

Bài tập vận dụng

Bài 1: Cho 13,8 gam (A) là muối cacbonat của kim loại kiềm vào 110ml dung dịch HCl 2M. Sau phản ứng thấy còn axit trong dung dịch thu được và thể tích khí thoát ra V1 vượt quá 2016ml. Viết phương trình phản ứng, tìm (A) và tính V1 (đktc)

Hướng dẫn:

M₂CO₃ + 2HCl → 2MCl + H₂O + CO₂

Theo PTHH ta có:

Số mol M₂CO₃ = số mol CO₂ > 2,016 : 22,4 = 0,09 mol

→ Khối lượng mol M₂CO₃ < 13,8 : 0,09 = 153,33      (I)

Mặt khác: Số mol M₂CO₃ phản ứng = 1/2 số mol HCl < 1/2. 0,11.2 = 0,11 mol

→ Khối lượng mol M₂CO₃ = 13,8 : 0,11 = 125,45      (II)

Từ (I, II) → 125,45 < M₂CO₃ < 153,33 → 32,5 < M < 46,5 và M là kim loại kiềm

→ M là Kali (K)

Vậy số mol CO₂ = số mol K₂CO₃ = 13,8 : 138 = 0,1 mol → V_CO = 2,24 (lit)

Bài 2: Hoà tan Na₂CO₃ vào V(ml) hỗn hợp dung dịch axit HCl 0,5M và H₂SO₄ 1,5M thì thu được một dung dịch A và 7,84 lit khí B (đktc). Cô cạn dung dịch A thu được 48,45g muối khan.

a/ Tính V(ml) hỗn hơp dung dịch axit đã dùng?

b/ Tính khối lượng Na₂CO₃ bị hoà tan.

Hướng dẫn:

Giả sử phải dùng V(lit) dung dịch gồm HCl 0,5M và H₂SO₄ 1,5M.

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂

0,25V        0,5V         0,5V                 0,25V   (mol)

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + CO₂

1,5V         1,5V            1,5V                     1,5V   (mol)

Theo bài ra ta có:

Số mol CO₂ = 0,25V + 1,5V = 7,84 : 22,4 = 0,35 (mol)      (I)

Khối lượng muối thu được: 58,5.0,5V + 142.1,5V = 48,45 (g)      (II)

V = 0,2 (l) = 200ml.

Số mol Na₂CO₃ = số mol CO₂ = 0,35 mol

Vậy khối lượng Na₂CO₃ đã bị hoà tan:

m_Na2CO3 = 0,35 . 106 = 37,1g.