Bài 10.26* trang 38 SBT Hóa học 10:

a. Ở 25^oC và 0,99 atm, khả năng tan của carbon dioxide (CO₂) trong nước là 1,45 gam/L, kém hơn nhiều so với sulfur dioxide (SO₂) là 94 gam/L. Giải thích nguyên nhân sự khác biệt.

b. Nhận xét độ tan của carbon dioxide trong nước theo nhiệt độ dựa trên đồ thị sau:

c. Nước giải khát có gas là gì? Vì sao người ta thường ướp lạnh các loại nước giải khát có gas trước khi sử dụng.

d. Vì sao trong những ngày hè nóng bức, cá thường phải ngoi lên mặt nước để thở, trong khi vào mùa lạnh, điều này không xảy ra.

Lời giải:

a) Phân tử CO₂ có dạng đường thẳng nên CO₂ là phân tử không phân cực. Phân tử SO₂ có dạng góc nên SO₂ là phân tử phân cực. Như vậy, CO₂ là phân tử không phân cực nên CO₂ tan kém trong nước (là dung môi phân cực), trái với SO₂ là phân tử phân cực nên SO₂ tan nhiều trong nước.

b) Trên đồ thị, độ tan của CO₂ trong nước giảm khi nhiệt độ tăng.

c) Nước giải khát có gas là nước giải khát được nạp khí CO₂. Trong sản xuất, người ta nạp CO₂ vào nước giải khát ở nhiệt độ thấp và áp suất cao để CO₂ tan được nhiều hơn. Khi uống nước giải khát có gas, nhiệt độ cao trong dạ dày làm CO₂ nhanh chóng theo đường miệng thoát ra ngoài, mang đi bớt một nhiệt lượng trong cơ thể làm người uống có cảm giác mát mẻ, dễ chịu.

Do CO₂ tan tốt trong nước ở nhiệt độ thấp hơn nên để giữ lại lượng CO₂ trong nước người ta thường ướp lạnh các loại nước giải khát trước khi sử dụng.

d) Oxygen là phân tử không phân cực nên khả năng hòa tan trong nước là dung môi phân cực cũng kém. Giống như độ hòa tan của carbon dioxide trong nước, độ tan của oxygen cũng giảm khi nhiệt độ tăng. Do đó vào mùa lạnh, cá có thể thở dễ dàng bằng lượng oxygen hòa tan trong nước, còn mùa hè lượng oxygen hòa tan trong nước ít hơn nên chúng thường ngoi lên mặt nước để thở.