Bài 53: Thiết bị bảo vệ của mạng điện trong nhà

A. Lý thuyết

I. Cầu chì

1. Công dụng

    Cầu chì là loại thiết bị điện dùng để bảo vệ an toàn cho các đồ dùng điện, mạch điện khi xảy ra sự cố ngắn mạch hay quá tải.

2. Cấu tạo và phân loại

a) Cấu tạo

    Cấu tạo gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.

    Vỏ cầu chì thường được làm bằng sứ hoặc thuỷ tinh, bên ngoài ghi điện áp và dòng diện định mức.

    Các cực giữ dây và dây dẫn được làm bằng đồng, dây dẫn thường làm bằng chì.

b) Phân loại:

    Cầu chì có các loại: cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nút, ...

3. Nguyên lí làm việc

    Trong cầu chì, bộ phận quan trọng nhất là dây chảy, được mắc nối tiếp với mạch điện cần bảo vệ. Khi xảy ra sự cố ngắn mạch hoặc quá tải, điện áp bị tăng lên quá giá trị định mức làm cầu chì nổ, mạch điện bị ngắt. Nhờ đó mà mạch điện, các đồ dùng điện và thiết bị điện được bảo vệ.

    Người ta chọn dây chảy cầu chì theo trị số dòng điện định mức, giá trị định mức của dây chảy cầu chì.

II. Aptomat (Cầu dao tự động)

    Aptomat là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.

    Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao và cầu chì    Khi mạch điện bị ngắn mạch hoặc quá tải, dòng điện trong mạch điện tăng lên vượt quá định mức, aptomat tác động tự động cắt mạch điện, bảo vệ mạch điện, thiết bị và đồ dùng điện khỏi bị hỏng. Như vậy aptomat đóng vai trò như cầu chì.

    Sau khi đã xác định được nguyên nhân gây sự cố của mạch điện và sửa chữa xong, lúc đó ta bật núm điều chỉnh về vị trí đóng mạch điện. Mạch điện sẽ có điện. Như vậy, aptomat đóng vai trò như cầu dao.

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Cấu tạo của cầu chì gồm mấy phần?

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Câu 2: Số liệu kĩ thuật ghi trên cầu chì là:

A. Điện áp định mức

B. Dòng điện định mức

C. Điện áp và dòng điện định mức

D. Đáp án khác

Câu 3: Theo hình dạng, cầu chì phân làm:

A. Cầu chì hộp

B. Cầu chì ống

C. Cầu chì nút

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 4: Bộ phận quan trong nhất của cầu chì là:

A. Vỏ

B. Dây chảy

C. Cực giữ dây chảy

D. Cực giữ dây dẫn điện

Câu 5: Aptomat dùng thay thế cho:

A. Cầu chì

B. Cầu dao

C. Cầu chì và cầu dao

D. Đáp án khác

Câu 6: Số liệu kĩ thuật ghi trên aptomat là:

A. Điện áp định mức

B. Dòng điện định mức

C. Điện áp và dòng điện định mức

D. Đáp án khác

Câu 7: Chọn phát biểu đúng:

A. Dây chảy mắc song song với mạch điện cần bảo vệ

B. Dây chảy mắc nối tiếp với mạch điện cần bảo vệ

C. Dây chảy mắc song song hay nối tiếp với mạch điện cần bảo vệ tùy thuộc từng trường hợp cụ thể

D. Đáp án khác

Câu 8: Công dụng của cầu chì là:

A. Bảo vệ an toàn cho đồ dùng điện

B. Bảo vệ an toàn cho mạch điện

C. Bảo vệ an toàn cho đồ dùng điện và mạch điện

D. Đáp án khác

Câu 9: Cầu chì giúp bảo vệ an toàn cho đồ dùng điện, mạch điện khi:

.A. Ngắn mạch

B. Quá tải

C. Ngắn mạch hoặc quá tải

D. Ngắn mạch và quá tải

Câu 10: Vỏ cầu chì làm bằng:

A. Sứ

B. Thủy tinh

C. Sứ hoặc thủy tinh

D. Kim loại