Giải hpt bằng phương pháp đặt ẩn phụ:
a) { 1/x + y + 3(y + 1) = 5 ; 2/x + y - 5(y + 1) = -1
b) { x/x + 1 - y/(y - 1) = 3 ; x/(x+1) + 3y/(y - 1) = -1
Quảng cáo
4 câu trả lời 562
a)
Đặt a=x+y1 và b=y+1.
Hệ phương trình trở thành:
{a+3b=52a−5b=−1
Từ phương trình thứ nhất, ta có a=5−3b.
Thế vào phương trình thứ hai:
2(5−3b)−5b=−110−6b−5b=−110−11b=−111b=11b=1
Với b=1, ta có a=5−3(1)=2.
Thay a và b trở lại:
{x+y1=2y+1=1
Từ y+1=1, ta có y=0.
Từ x+y1=2, ta có x+y=21.
Thế y=0 vào, ta được x+0=21, suy ra x=21.
Vậy, nghiệm của hệ phương trình là (x;y)=(21;0).
b)
Điều kiện xác định: x=−1 và y=1.
Đặt a=x+1x và b=y−1y.
Hệ phương trình trở thành:
{a−b=3a+3b=−1
Trừ phương trình thứ nhất cho phương trình thứ hai:
(a−b)−(a+3b)=3−(−1)−4b=4b=−1
Với b=−1, ta có a=3+b=3+(−1)=2.
Thay a và b trở lại:
{x+1x=2y−1y=−1
Giải phương trình thứ nhất:
x=2(x+1)x=2x+2−x=2x=−2
Giải phương trình thứ hai:
y=−1(y−1)y=−y+12y=1y=21
Vậy, nghiệm của hệ phương trình là (x;y)=(−2;21).
### Lời giải
#### **Câu a: Giải hệ phương trình**
\[
\begin{cases}
\frac{1}{x + y} + 3(y + 1) = 5 \\
\frac{2}{x + y} - 5(y + 1) = -1
\end{cases}
\]
**Bước 1: Đặt ẩn phụ**
Gọi \( t = x + y \), do đó \( \frac{1}{x + y} = \frac{1}{t} \), và \( \frac{2}{x + y} = \frac{2}{t} \).
Gọi \( u = y + 1 \). Khi đó, \( y = u - 1 \), và \( x + y = t \implies x = t - y = t - (u - 1) = t - u + 1 \).
Thay vào hệ phương trình, ta được:
\[
\begin{cases}
\frac{1}{t} + 3u = 5 \quad (1) \\
\frac{2}{t} - 5u = -1 \quad (2)
\end{cases}
\]
**Bước 2: Giải hệ phương trình mới**
- Từ phương trình (1):
\[
\frac{1}{t} + 3u = 5 \implies \frac{1}{t} = 5 - 3u \implies t = \frac{1}{5 - 3u} \quad (3)
\]
(Lưu ý: \( 5 - 3u \neq 0 \implies u \neq \frac{5}{3} \)).
- Thay \( \frac{1}{t} = 5 - 3u \) vào phương trình (2):
\[
\frac{2}{t} = 2 \cdot (5 - 3u) = 10 - 6u
\]
\[
10 - 6u - 5u = -1
\]
\[
10 - 11u = -1
\]
\[
-11u = -11
\]
\[
u = 1
\]
- Thay \( u = 1 \) vào (3) để tìm \( t \):
\[
t = \frac{1}{5 - 3 \cdot 1} = \frac{1}{5 - 3} = \frac{1}{2}
\]
**Bước 3: Tìm \( x \) và \( y \)**
- Vì \( u = y + 1 = 1 \implies y = 1 - 1 = 0 \).
- Vì \( t = x + y = \frac{1}{2} \implies x + 0 = \frac{1}{2} \implies x = \frac{1}{2} \).
**Bước 4: Kiểm tra**
- Thay \( x = \frac{1}{2} \), \( y = 0 \) vào hệ phương trình gốc:
- Phương trình 1:
\[
\frac{1}{\frac{1}{2} + 0} + 3(0 + 1) = \frac{1}{\frac{1}{2}} + 3 = 2 + 3 = 5 \quad \text{(thỏa mãn)}.
\]
- Phương trình 2:
\[
\frac{2}{\frac{1}{2} + 0} - 5(0 + 1) = \frac{2}{\frac{1}{2}} - 5 = 4 - 5 = -1 \quad \text{(thỏa mãn)}.
\]
**Đáp án câu a**:
\[
x = \frac{1}{2}, \quad y = 0
\]
---
#### **Câu b: Giải hệ phương trình**
\[
\begin{cases}
\frac{x}{x + 1} - \frac{y}{y - 1} = 3 \quad (1) \\
\frac{x}{x + 1} + \frac{3y}{y - 1} = -1 \quad (2)
\end{cases}
\]
**Bước 1: Đặt ẩn phụ**
Gọi:
- \( t = \frac{x}{x + 1} \implies x = \frac{t}{1 - t} \) (vì \( x + 1 = \frac{x}{t} \implies x = x \cdot \frac{1}{t} - 1 \implies x - \frac{x}{t} = -1 \implies x \left(1 - \frac{1}{t}\right) = -1 \implies x = \frac{-1}{1 - \frac{1}{t}} = \frac{t}{1 - t} \)).
- \( u = \frac{y}{y - 1} \implies y = \frac{u}{1 - u} \) (tương tự).
(Lưu ý: \( x + 1 \neq 0 \implies x \neq -1 \), và \( y - 1 \neq 0 \implies y \neq 1 \); tương ứng \( t \neq 1 \), \( u \neq 1 \)).
Thay vào hệ phương trình, ta được:
\[
\begin{cases}
t - u = 3 \quad (1') \\
t + 3u = -1 \quad (2')
\end{cases}
\]
**Bước 2: Giải hệ phương trình mới**
- Từ (1'):
\[
t = u + 3
\]
- Thay vào (2'):
\[
(u + 3) + 3u = -1
\]
\[
4u + 3 = -1
\]
\[
4u = -4
\]
\[
u = -1
\]
- Thay \( u = -1 \) vào \( t = u + 3 \):
\[
t = -1 + 3 = 2
\]
**Bước 3: Tìm \( x \) và \( y \)**
- Với \( t = \frac{x}{x + 1} = 2 \):
\[
\frac{x}{x + 1} = 2 \implies x = 2(x + 1) \implies x = 2x + 2 \implies x - 2x = 2 \implies -x = 2 \implies x = -2
\]
- Với \( u = \frac{y}{y - 1} = -1 \):
\[
\frac{y}{y - 1} = -1 \implies y = -1 \cdot (y - 1) \implies y = -y + 1 \implies y + y = 1 \implies 2y = 1 \implies y = \frac{1}{2}
\]
**Bước 4: Kiểm tra**
- Thay \( x = -2 \), \( y = \frac{1}{2} \) vào hệ phương trình gốc:
- Phương trình (1):
\[
\frac{-2}{-2 + 1} - \frac{\frac{1}{2}}{\frac{1}{2} - 1} = \frac{-2}{-1} - \frac{\frac{1}{2}}{-\frac{1}{2}} = 2 - (-1) = 2 + 1 = 3 \quad \text{(thỏa mãn)}.
\]
- Phương trình (2):
\[
\frac{-2}{-2 + 1} + \frac{3 \cdot \frac{1}{2}}{\frac{1}{2} - 1} = \frac{-2}{-1} + \frac{\frac{3}{2}}{-\frac{1}{2}} = 2 + \frac{\frac{3}{2}}{-\frac{1}{2}} = 2 - 3 = -1 \quad \text{(thỏa mãn)}.
\]
**Đáp án câu b**:
\[
x = -2, \quad y = \frac{1}{2}
\]
---
### **Đáp án cuối cùng**
- **Câu a**: \( x = \frac{1}{2}, \ y = 0 \)
- **Câu b**: \( x = -2, \ y = \frac{1}{2} \)
vcl
Quảng cáo
Bạn cần hỏi gì?
Câu hỏi hot cùng chủ đề
-
Đã trả lời bởi chuyên gia
103643 -
Hỏi từ APP VIETJACK
Đã trả lời bởi chuyên gia
68927 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
56777 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
47628 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
44434 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
36922 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
35490
