Bài thơ "Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa" của Vũ Duy Thông là một tác phẩm sâu lắng, thể hiện rõ tình cảm yêu thương, kính trọng đối với người mẹ đã khuất. Cảm xúc trong bài thơ không chỉ dừng lại ở sự nhớ nhung mà còn thể hiện sự tri ân đối với mẹ – người đã dành cả cuộc đời hy sinh vì con cái.

Tình mẫu tử trong bài thơ hiện lên rất sâu sắc, như một dòng chảy mượt mà và đầy cảm động. Mở đầu bài thơ, tác giả đã dùng hình ảnh “ngồi buồn” để thể hiện trạng thái cô đơn, nhớ nhung của người con. Trong sự tĩnh lặng của nỗi buồn, tình mẹ lại hiện diện rõ ràng qua từng câu chữ: “Nhớ mẹ ta xưa, ngày xưa lắm”. Câu thơ này như một lời nhắc nhở về những ký ức ngọt ngào về mẹ, những kỷ niệm dường như đã phai nhạt theo thời gian, nhưng vẫn sâu đậm trong tâm trí tác giả.

Tình mẫu tử trong bài thơ không chỉ là sự nhớ nhung mà còn là sự hi sinh lớn lao của mẹ. Mẹ đã vất vả, lo lắng cho con cái mà không một lời than vãn. Điều này được tác giả thể hiện qua hình ảnh mẹ với “dáng mẹ gầy”, với đôi tay lam lũ, nhưng lúc nào cũng đầy yêu thương và ấm áp. Hình ảnh ấy là biểu tượng của người mẹ Việt Nam hiền hậu, luôn lo toan cho gia đình, nhưng không bao giờ để con cái phải chịu thiệt thòi.

Tác giả cũng khắc họa một nỗi đau của người con khi mẹ không còn nữa: “mẹ đã khuất lâu rồi”. Tình mẫu tử không chỉ là sự chăm sóc, nuôi dưỡng mà còn là một tình yêu vô bờ bến. Khi mẹ đã qua đời, nỗi nhớ thương không thể nói hết bằng lời, sự thiếu vắng mẹ là một nỗi mất mát không gì có thể bù đắp. Đó là sự day dứt, ân hận của người con vì không thể báo đáp được công ơn sinh thành.

Bài thơ không chỉ là tiếng lòng của tác giả mà còn là tiếng lòng của bao người con khi nhớ về mẹ. Tình mẫu tử trong bài thể hiện sự thiêng liêng, cao quý và mãi mãi là tình cảm không gì có thể thay thế được.

BÀI VĂN: PHÂN TÍCH TÌNH MẪU TỬ TRONG BÀI THƠ “NGỒI BUỒN NHỚ MẸ TA XƯA” – NGUYỄN DUY

Tình mẫu tử từ xưa đến nay luôn là một trong những đề tài bất tận của thi ca. Trong kho tàng văn học Việt Nam, đã có biết bao nhà thơ viết về mẹ – người phụ nữ tảo tần, âm thầm hy sinh cả cuộc đời vì con. Nhưng “Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” của Nguyễn Duy vẫn mang một dấu ấn rất riêng – giản dị mà sâu sắc, mộc mạc mà day dứt đến tận cùng. Qua bài thơ, tác giả thể hiện nỗi nhớ khôn nguôi về mẹ và khắc họa tình mẫu tử thiêng liêng, bền bỉ theo năm tháng.

Bài thơ mở ra bằng một không gian lặng lẽ, thấm đẫm nỗi hoài niệm:

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Mẹ ru cái lẽ ở đời bằng ca dao, bằng câu hò…
Câu thơ như một tiếng thở dài, một khoảnh khắc trầm tư của người con khi nhớ về mẹ. Mẹ không chỉ ru con bằng lời ru ngọt ngào mà còn dạy con đạo lý làm người. “Cái lẽ ở đời” mà mẹ truyền lại chính là vốn sống, là nhân cách, là nền tảng để con bước vào cuộc đời. Và phương tiện mẹ dùng là ca dao, câu hò – những gì mộc mạc, dân dã nhưng chan chứa tình thương và trí tuệ dân gian.

Nguyễn Duy đi sâu vào từng hình ảnh cụ thể, những chi tiết nhỏ bé nhưng giàu chất thơ:

Mẹ ru cái mặn mà xứ sở
Ru con những tháng năm xa…
Giọng ru của mẹ còn gắn liền với quê hương, với hồn dân tộc. Mẹ không chỉ là mẹ của riêng con, mà còn là biểu tượng của cả một nền văn hóa dân gian, là người giữ gìn và truyền lại hồn quê qua từng lời ru, từng nhịp võng.

Bài thơ tiếp tục khắc họa hình ảnh người mẹ tảo tần, hi sinh cả đời:

Tay mẹ khua đều suốt đời ru con
Chắt chiu từng sợi rơm khô
Nhặt từng que củi đun no nồi chè…
Những hình ảnh hết sức đời thường nhưng lại mang tính biểu tượng cao: “sợi rơm khô”, “que củi”, “nồi chè”... đều là biểu hiện cho sự vất vả, chắt chiu, tảo tần của mẹ. Cả đời mẹ không ngơi nghỉ, chỉ mong con được no đủ, ấm áp. Không có sự hi sinh nào cao cả hơn thế – hi sinh lặng thầm, không đòi hỏi hồi đáp.

Mẹ còn hiện lên trong thơ Nguyễn Duy như một người gìn giữ đạo đức, là tấm gương về phẩm chất thủy chung, son sắt:

Mẹ ta gầy guộc trăm năm
Lưng cong như chiếc lá thời gian
Đôi mắt mẹ như mắt cỏ
Nhìn chúng con ấm lạnh ngàn năm…
Câu thơ khiến người đọc nghẹn lòng. Mẹ đã “gầy guộc trăm năm”, đã mang cả cuộc đời lo toan cho con cái. Hình ảnh “lưng cong như chiếc lá thời gian” là một liên tưởng độc đáo, sâu sắc – cho thấy thời gian đã in hằn trên cơ thể mẹ. Nhưng đôi mắt mẹ thì vẫn như cỏ, như đất – âm thầm dõi theo, che chở và yêu thương con bất kể bao mùa nắng gió.

Đọc “Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa”, ta cảm nhận rõ hơn bao giờ hết tình mẫu tử không chỉ là máu mủ, ruột rà mà còn là linh hồn, là chốn trở về trong tâm khảm mỗi con người. Nguyễn Duy đã không tô vẽ mẹ bằng những hình ảnh lộng lẫy mà chân thật đến nhói lòng – càng thật, càng xúc động.

Kết bài:

“Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” là khúc thơ đầy thương nhớ, một bản tình ca da diết về tình mẹ. Tình mẫu tử trong bài thơ không chỉ là nguồn cảm xúc cá nhân của Nguyễn Duy, mà còn là tiếng lòng của bao người con khi nghĩ về mẹ – người phụ nữ suốt đời lặng lẽ hy sinh, âm thầm chở che. Bài thơ khiến ta thêm yêu mẹ, thêm trân trọng những điều giản dị nhất trong cuộc sống – bởi đó chính là nơi thiêng liêng nhất, bền vững nhất trong trái tim mỗi con người.