Giải Công nghệ 10 Bài 25: Công nghệ trồng cây không dùng đất

Mở đầu trang 124 Công nghệ 10: Hiện nay, nhu cầu sử dụng rau sạch ngày càng tăng cao, do đó cần có các kĩ thuật trồng có thể đảm bảo cung cấp được rau sạch, trong đó có kĩ thuật trồng cây không dùng đất. Vậy, kĩ thuật trồng cây không dùng đất là như thế nào? Có những hệ thống trồng cây nào và gồm những bộ phận cơ bản nào? Nguyên lí hoạt động của chúng ra sao?

Lời giải:

* Kĩ thuật trồng cây không dùng đất là: kĩ thuật trồng cây hiện đại, cây được trồng trên hệ thống không có đất.

* Có những hệ thống trồng cây:

- Kĩ thuật thủy canh: Gồm 2 phần:

+ Bể/thùng chứa dụng dịch dinh dưỡng: chứa dung dịch dinh dưỡng cho cây

+ Máng trồng: đỡ cây

- Kĩ thuật khí canh: Gồm 3 phần:

- Bể chứa dụng dịch: chứa dung dịch dinh dưỡng cho cây.

- Máng trồng cây: đỡ cây

- Hệ thống phun sương: bơm, bộ lọc, đường ống dẫn, vòi phun sương

* Nguyên lí:

- Kĩ thuật thủy canh:

+ Hệ thống thủy canh không hồi lưu:

Dung dịch dinh dưỡng được đặt trong thùng, hộp hoặc vật chứa cách nhiệt, dung dịch được bổ sung khi cần trong thùng chứa từ lúc trồng đến khi thi hoạch. Phải thường xuyên sục khí, bổ sung dinh dưỡng và điều chỉnh pH.

+ Hệ thống thủy canh hồi lưu: Dung dịch dinh dưỡng sẽ được bơm tuần hoàn từ thùng chứa dung dịch đi khắp các khay để đưa tới bộ rễ của cây, phần sư thừa sẽ được luân chuyển về thùng chứa ban đầu.

- Kĩ thuật khí canh:

Nguyên lí tự động, khép kín:  bơm đẩy dung dịch từ bể chứa vào đường ống, qua vòi phun vào không khí tạo hơi sương. Một phần sương bám trên bề mặt rễ, một phần rơi xuống máng thu và trở lại bể chứa.

I. Khái niệm và cơ sở khoa học của kĩ thuật trồng cây không dùng đất

Khám phá trang 124 Công nghệ 10: Kể tên một số nguyên tố khoáng đa lượng, vi lượng cần thiết cho cây được trồng bằng hệ thống thủy canh.

Lời giải:

* Nguyên tố khoáng đa lượng cần thiết cho cây được trồng bằng hệ thống thủy canh là:

- Nito

- Photpho

- Kali

- Canxi

* Nguyên tố khoáng vi lượng cần thiết cho cây được trồng bằng hệ thống thủy canh là:

- Clo

- Sắt

- Kẽm

- Đồng

II. Một số hệ thống trồng cây không dùng đất

Khám phá trang 126 Công nghệ 10: Kể tên một số loại cây, rau, quả có thể trồng bằng kĩ thuật thủy canh. Giải thích ưu và nhược điểm của kĩ thuật thủy canh.

Lời giải:

* Một số loại cây, rau, quả có thể trồng bằng kĩ thuật thủy canh:

- Rau mầm

- Rau muống

- Rau xà lách

- Cải ngọt

* Ưu điểm của kĩ thuật thủy canh là:

+ Kiểm soát dinh dưỡng cây trồng

+ Có thể triển khai tại gia đình, vùng khô cằn, hải đảo.

+ Năng suất cao, thời gian ngắn

+ An toàn, giảm ô nhiễm môi trường.

* Nhược điểm của kĩ thuật thủy canh là:

+ Khó áp dụng với cây lương thực, cây ăn quả.

+ Vốn đầu tư cao

+ Trình độ chuyên môn cao

+ Khó mở rộng đại trà

Khám phá trang 127 Công nghệ 10: Hệ thống thủy canh hồi lưu có ưu điểm gì so với hệ thống thủy canh không hồi lưu? Tại sao trồng cây bằng hệ thống thủy canh hồi lưu cho cây trồng có năng suất cao và an toàn?

Lời giải:

- Hệ thống thủy canh hồi lưu có ưu điểm so với hệ thống thủy canh không hồi lưu là:

+ Chi phí đầu tư thấp

+ Đơn giản

- Trồng cây bằng hệ thống thủy canh hồi lưu cho cây trồng có năng suất cao và an toàn vì:

Vì cây trồng trong hệ thống thủy canh có khả năng tiếp cận nhiều nước và chất dinh dưỡng nên chúng không tốn năng lượng dư thừa để phát triển hệ thống rễ phức tạp. Kết quả là, chúng ta sẽ có được những cây tươi hơn và khỏe mạnh hơn, cũng như năng suất cao hơn trong thời gian ngắn hơn.

Kết nối năng lực trang 128 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu những loại cây trồng có thể áp dụng phương pháp khí canh

Lời giải:

Những loại cây trồng có thể áp dụng phương pháp khí canh:

- Xà lách

- Cải xanh

- Cải ngọt

- Cà rốt

- Su hào

Khám phá trang 128 Công nghệ 10: Vì sao dung dịch dinh dưỡng dùng cho khí canh đòi hỏi mức độ hòa tan và độ sạch cao hơn dung dịch thủy canh?

Lời giải:

Dung dịch dinh dưỡng dùng cho khí canh đòi hỏi mức độ hòa tan và độ sạch cao hơn dung dịch thủy canh vì:

Vì kĩ thuật thủy canh rễ cây ngâm trong dung dịch dinh dưỡng, kĩ thuật khí canh thì rễ cây lơ lửng, dinh dưỡng được cung cấp thông qua hệ thống bơm dung dịch dinh dưỡng tạo hạt sương bám vào bộ rễ.

Kết nối năng lực trang 128 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về ưu, nhược điểm của công nghệ khí canh

Lời giải:

- Ưu điểm:

+ Tiết kiệm nước

+ Cây sinh trưởng và phát triển nhanh, năng suất cao.

+ Tạo môi trường sạch bệnh, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất độc hại.

- Nhược điểm: 

+ Chi phí đầu tư cao

+ Chi phí sửa chữa lớn  

+ Điện năng sử dụng nhiều

Kết nối năng lực trang 128 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về thành phần dinh dưỡng, độ pH và độ EC của dung dịch khí canh cho một số đối tượng cây trồng cụ thể.

Lời giải:

Ví dụ trồng dâu tây khí canh bằng dung dịch dinh dưỡng Hydro Umat F:

Kết nối năng lực trang 129 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về các mô hình khí canh hiện đang được sử dụng trong trồng trọt.

Lời giải:

Các mô hình khí canh hiện đang được sử dụng trong trồng trọt:

- Hệ thống khí canh áp suất cao

- Hệ thống khí canh áp suất thấp

- Hệ thống khí canh siêu âm

Khám phá trang 129 Công nghệ 10: Quan sát Hình 25.7 và mô tả nguyên lí hoạt động của hệ thống khí canh.

Lời giải:

Nguyên lí tự động, khép kín:  bơm đẩy dung dịch từ bể chứa vào đường ống, qua vòi phun vào không khí tạo hơi sương. Một phần sương bám trên bề mặt rễ, một phần rơi xuống máng thu và trở lại bể chứa.