Giải Công nghệ 10 Bài 2: Cây trồng và các yếu tố chính trong trồng trọt

Mở đầu trang 14 Công nghệ 10: Các nhóm cây trồng phổ biến được phân loại như thế nào? Những yếu tố chính trong trồng trọt là gì? Chúng có mối quan hệ như thế nào đối với cây trồng?

Lời giải:

- Các nhóm cây trồng phổ biến được phân loại theo:

+ Phân loại theo nguồn gốc

+ Phân loại theo đặc tính sinh vật học

+ Phân loại theo mục đích sử dụng

- Các yếu tố chính trong trồng trọt:

+ Giống cây trồng

+ Ánh sáng

+ Nhiệt độ

+ Nước và độ ẩm

+ Đất trồng

+ Dinh dưỡng

+ Kĩ thuật canh tác

- Mối quan hệ giữa các yếu tố chính với cây trồng: khăng khít, hỗ trợ, không tách rời.

I. Phân loại cây trồng

Khám phá trang 15 Công nghệ 10: Hãy kể tên một số loại cây trồng nhiệt đới, cây trồng á nhiệt đới hoặc cây trồng ôn đới có ở địa phương em.

Lời giải:

Cây trồng nhiệt đới, cây trồng á nhiệt đới hoặc cây trồng ôn đới có ở địa phương em là:

Khám phá trang 15 Công nghệ 10: Kể tên các loại cây hằng năm và cây lâu năm có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam.

Lời giải:

- Cây hằng năm có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam:

+ Dưa hấu

+ Gạo

+ Đậu Hà Lan

- Cây lâu năm có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam:

+ Táo

+ Chuối

+ Nho

+ Tỏi

Khám phá trang 15 Công nghệ 10: Sắp xếp các loại cây trồng của địa phương em thành các nhóm theo mục đích sử dụng.

Lời giải:

Sắp xếp các loại cây trồng của địa phương em thành các nhóm theo mục đích sử dụng:

II. Một số yếu tố chính trong trồng trọt

Kết nối năng lực trang 16 Công nghệ 10: Tìm hiểu về các loại cây trồng phản ứng với quang chu kì và biện pháp kĩ thuật áp dụng để cây trồng ra hoa.

Lời giải:

Các loại cây trồng phản ứng với quang chu kì và biện pháp kĩ thuật áp dụng để cây trồng ra hoa.

- Cây trồng như: cà chua, lạc, đậu, ngô, hướng dương…Loại cây này ra hoa ở cả ngày dài và ngày ngắn nên có thể trồng quanh năm vẫn đảm bảo ra hoa tốt.

- Cây trồng như: thược dược, đậu tương, vừng, gai dầu, mía, cà tím, cà phê ra hoa trong điều kiện chiếu sáng dưới 12 giờ nên trồng vào mùa hè để thuận lợi cho việc ra hoa.

- Cây trồng như: hành, cà rốt, rau diếp, sen cạn, củ cải đường, thanh long, dâu tây, lúa mì. Loại cây này ra hoa trong điều kiện chiếu sấng hơn 12 giờ nên trồng vào mùa đông để thuận lợi cho việc ra hoa

Khám phá trang 16 Công nghệ 10: Nêu một số biểu hiện của cây trồng khi gặp điều kiện nhiệt độ môi trường quá cao hoặc quá thấp.

Lời giải:

Một số biểu hiện của cây trồng khi gặp điều kiện nhiệt độ môi trường quá cao hoặc quá thấp:

- Nhiệt độ môi trường quá cao: cây héo lá, rũ, chết.

- Nhiệt độ môi trường quá thấp: cây héo, rũ, thối nhũn, chết.

Kết nối năng lực trang 17 Công nghệ 10: Tìm hiểu những biểu hiện của cây trồng khi bị thừa hoặc thiếu nước.

Lời giải:

- Biểu hiện cây thừa nước:

+ Lá cây có màu xanh nhạt hoặc vàng

+ Chồi non chậm phát triển và đôi khi có màu nâu thay vì màu xanh lá

+ Cây có nhiều lá vàng úa bất thường, lá cây không tươi và hơi rũ, khô cháy mép hay các mảng màu vàng loang lổ trên lá

+ Cây sẽ héo úa và chết

- Biểu hiện của cây thiếu nước:

+ Những thay đổi của lá cây.

+ Đất khô do thiếu nước

+ Tăng trưởng chậm lại do cây trồng thiếu nước

+ Cây giảm ra hoa, kết trái

+ Thân và rễ cây suy yếu.

Khám phá trang 17 Công nghệ 10: Đọc nội dung mục II.4, nêu vai trò của nước và độ ẩm đối với cây trồng.

Lời giải:

* Vai trò của nước đối với cây trồng:

- Trực tiếp tham gia vào quá trình quang hợp.

- Là môi trường hòa tan muối khoáng và chất dinh dưỡng trong đất để cung cấp cho cây.

- Điều hòa nhiệt độ cho cây thông qua việc thoát hơi nước.

* Vai trò của độ ẩm đất đối với cây trồng:

- Ức chế hoạt động của các vi sinh vật đất

- Sự phân giải chất hữu cơ trong đất.

- Sự chuyển hóa chất dinh dưỡng cho cây bị ngưng trệ khiến cây thiếu chất dinh dưỡng, phát triển kém.

- Ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản.

- Thừa hoặc thiếu nước lâu ngày có thể bị chết.

Luyện tập

Luyện tập trang 17 Công nghệ 10: Phân tích mối quan hệ giữa các cây trồng với các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, đất trồng, dinh dưỡng và kĩ thuật canh tác.

Lời giải:

* Ánh sáng:

- Là yếu tố không thể thiếu đối với tất cả các loại cây trồng.

- Nhờ ánh sáng, cây trồng mới thực hiện được quá trình quang hợp để tạo ra chất hữu cơ, giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển.

- Thiếu ánh sáng sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây.

- Độ dài chiếu sáng trong ngày quyết định khả năng ra hoa của cây trồng.

* Nhiệt độ

- Ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hô hấp, quang hợp, thoát hơi nước, hấp thu nước và dinh dưỡng của cây trồng.

- Ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng, năng suất và chất lượng của nông sản.

* Độ ẩm

- Chuyển hóa chất dinh dưỡng cho cây bị ngưng trệ khiến câu trồng thiếu chất dinh dưỡng, phát triển kém

- Ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản.

* Đất trồng

- Dự trữ và cung cấp chất dinh dưỡng, nước và không khí cho cây.

- Giúp cây đứng vững.

- Mỗi cây phù hợp với một hoặc vài loại nhất định.

* Dinh dưỡng

- Cây cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để sinh trưởng, phát triển và cho năng suất.

- Mỗi loại cây có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau.

* Kĩ thuật canh tác

- Là một chuỗi các tác động của con người trong quy trình trồng trọt.

- Mỗi loại cây trồng có nhu cầu khác nhau về điều kiện sinh thái.

Vận dụng

Vận dụng trang 17 Công nghệ 10: Quan sát cây trồng trong khuôn viên nhà trường hoặc ở gia đình em và nhận biết những cây bị thiếu nước và thiếu ánh sáng. Đề xuất giải pháp khắc phục.

Lời giải:

1. Trong khuôn viên trường em:

* Loại cây thiếu nước thiếu nước:

+ Loại cây: cây hoa giấy

+ Khắc phục: nhà trường cẩn tổ chức lập các đội lao động công trình thanh niên ở các lớp, giao nhiệm vụ chăm sóc cây đến từng lớp, có sự giám sát, kiểm tra để cây tránh tình trạng thiếu nước.

* Loại cây thiếu ánh sáng

+ Loại cây: cây hoa lan

+ Khắc phục: nhà trường bố trí di chuyển bị trí đặt hoa ra nơi có tiếp xúc với ánh sáng, đảm bảo thời gian tiếp xúc ánh sáng không quá lâu, cường độ chiếu sáng không quá mạnh.

1. Trong khuôn viên trường em:

* Loại cây thiếu nước thiếu nước:

+ Loại cây: cây cảnh các loại

+ Khắc phục: em góp ý với bố mẹ làm hệ thống tưới nước tự động, hẹn giờ tưới cho cây, đẩm bảo tưới 2 lần/ngày.

* Loại cây thiếu ánh sáng

+ Loại cây: cây hoa hồng

+ Khắc phục: em sẽ đặt chậu hoa ra ngoài ánh nắng trước hè, đảm bảo cây được hấp thụ ánh sáng nhẹ vào buổi sáng, thời điểm đó ánh sáng không quá mạnh, thời gian chiếu sáng không quá dài.