Giải Công nghệ 10 Bài 19: Quy trình trồng trọt và cơ giới hoá trong trồng trọt

Mở đầu trang 96 Công nghệ 10: Quy trình trồng trọt là gì, gồm những bước cơ bản nào? Con người đã sử dụng những loại máy móc gì trong trồng trọt? Mục đích của việc sử dụng máy móc trong trồng trọt?

Lời giải:

* Quy trình trồng trọt: Là một chuỗi công việc được tiến hành theo một trình tự nhất định khi trồng trọt

* Các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt

- Làm đất, bón phân lót

- Gieo hạt, trồng cây con

- Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh

- Thu hoạch sản phẩm trồng trọt

* Những loại máy móc con người sử dụng trong trồng trọt:

- Máy cày

- Máy bừa

- Máy cấy

- Máy gặt lúa

- Máy thu hoạch ngô

* Mục đích của việc sử dụng máy móc trong trồng trọt:

- Tăng hiệu quả làm việc

- Giải phóng sức lao động

- Nâng cao năng suất 

I. Quy trình trồng trọt

Khám phá trang 97 Công nghệ 10: Quan sát Hình 19.1, kết hợp với kinh nghiệm của bản thân, em hãy nêu các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt và ý nghĩa của từng bước?

Lời giải:

* Các bước cơ bản trong trồng trọt là:

+ Bước 1: Làm đất, bón phân lót

+ Bước 2: Gieo hạt, trồng cây con

+ Bước 3: Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh

+ Bước 4: Thu hoạch sản phẩm trồng trọt

* Ý nghĩa của các bước:

- Bước 1:

+ Đất tơi xốp, sạch cỏ dại

+ Hạn chế sâu, bệnh hại trong đất

+ Cây phát triển tốt, năng suất cao.

+ Cung cấp sẵn chất dinh dưỡng cho rễ

- Bước 2:

+ Tránh điều kiện không thuận lợi của môi trường

+ Rút ngắn thời gian cây ngoài đồng ruộng

+ Nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

- Bước 3: 

+ tạo điều kiện thuận lợi cho cây trồng phát triển, cho năng suất cao

+ hạn chế tối đa sâu, bệnh hại cây trồng

- Bước 4: thu hoạch sản phẩm đạt hiệu quả tốt nhất.

Kết nối năng lực trang 97 Công nghệ 10: Mô tả kĩ thuật làm đất cho một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em?

Lời giải:

Mô tả kĩ thuật làm đất cho một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em: cây lúa.

- Cày đất: dùng máy để xới đất lên.

- Bừa đất: dùng máy để đề làm phẳng mặt ruộng

Kết nối năng lực trang 97 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu về kĩ thuật làm đất trồng cây trong nhà có mái che.

Lời giải:

Kĩ thuật lầm đất trồng cây trong nhà có mái che: gồm có 6 bước:

- Bước 1: Phun thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm

- Bước 2: Phun thuốc diệt cỏ hậu nảy mầm

- Bước 3: Cày xới đất

- Bước 4: Lên luống, đắp mô

- Bước 5: Phơi đất 

- Bước 6: Bón vôi

Khám phá trang 98 Công nghệ 10: Em hãy mô tả các công việc chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh cho một đối tượng cây trồng mà em biết

Lời giải:

Mô tả các công việc chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh cho một đối tượng cây trồng mà em biết: cây lúa

- Biện pháp chăm sóc: Khi ruộng lúa đạt số nhánh hữu hiệu, thực hiện các biện pháp khống chế nhánh vô hiệu bằng cách đưa nước vào ruộng từ 5- 7 cm hoặc rút nước lộ ruộng từ 7- 10 ngày nhằm giúp rễ lúa ăn sâu, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng, cứng cây, chống đỡ tốt.

- Biện pháp phòng trừ sâu bệnh: bệnh vàng lá sinh lí

Khi bệnh mới phát sinh, ngọn lá lúa biến vàng đến đỏ khô, cây lúa đẻ nhánh kém, do đất thiếu ôxi gây yếm khí. Trên diện tích lúa có biểu hiện ngộ độc hữu cơ xuất hiện sau cấy 25 - 30 ngày (lá vàng sinh lý, đẻ nhánh kém, sinh trưởng chậm), ngừng bón đạm, xử lý vôi bột 15 - 20 kg/sào + 10 - 15 kg sunpe lân lâm thao hoặc bổ sung chế phẩm Tricoderma, kết hợp làm cỏ sục bùn để giải phóng khí độc trong đất, kết hợp phun phân qua lá có hàm lượng lân cao như: A-H 503; K.Humate (KH), Pennac P,…phun từ 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 3-5 ngày; khi cây phát triển trở lại, tiến hành chăm bón theo quy trình.

Khám phá trang 98 Công nghệ 10: Theo em, nếu thu hoạch không đúng thời điểm (sớm hoặc muộn) sẽ ảnh hưởng như thế nào đến số lượng và chất lượng sản phẩm trồng trọt?

Lời giải:

Theo em, nếu thu hoạch không đúng thời điểm (sớm hoặc muộn) sẽ ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng sản phẩm trồng trọt là:

- Để đảm bảo được số lượng và chất lượng của nông sản. 

- Bảo quản hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng của nông sản. 

Kết nối năng lực trang 98 Công nghệ 10: Tìm hiểu phương pháp thu hoạch một số loại sản phẩm trồng trọt phổ biến

Lời giải:

Phương pháp thu hoạch một số loại sản phẩm trồng trọt phổ biến:

* Thu hoạch lúa:

- Sử dụng các máy gặt cải tiến loại vừa và nhỏ để thu hoạch lúa. 

- Đập, tuốt lúa: Đập lúa bằn tay, trục lúa bằng trục đá có trâu bò kéo, tuốt lúa bằng máy đạp chân, bằng máy tuốt thủ công nhỏ hoặc bằng máy tuốt lúa.

* Thu hoạch khoai tây:

- Khoai tây được thu hoạch bằng các máy thu hoạch khoai tây hiện đại được gắn vào máy kéo. 

- Máy này thu hoạch bằng cách nâng khoai tây từ dưới đất bằng cách sử dụng lưỡi máy cày. 

II. Một số ứng dụng cơ giới hóa trong trồng trọt

Khám phá trang 99 Công nghệ 10: Kể tên các loại máy móc sử dụng trong làm đất mà em biết. Theo em, việc sử dụng máy móc trong làm đất có vai trò gì trong trồng trọt?

Lời giải:

* Các loại máy móc sử dụng trong làm đất mà em biết:

- Máy cày

- Máy bừa

- Máy làm luống

* Vai trò của việc sử dụng máy móc trong trồng trọt là:

- Rút ngắn thời gian

- Giải phóng sức lao động

- Giảm tối đa lượng giống, cây con

- Đảm bảo mật độ, mùa vụ

- Nâng cao năng suất

- Giảm nguy hại sức khỏe

- Giảm chi phí nhân công

- Tiết kiệm nước tưới, phân bón

- Hiệu quả kinh tế cao

- Thu hoạch nhanh

- Giảm tổn thất trên đồng ruộng

- Tăng thời vụ sản xuất

Kết nối năng lực trang 99 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về các máy móc sử dụng trong gieo trồng và ý nghĩa của các loại máy móc đó đối với sản xuất?

Lời giải:

Các máy móc sử dụng trong gieo trồng và ý nghĩa của các loại máy móc đó đối với sản xuất:

- Máy gieo hạt, máy trồng cây

+ Giảm tối đa lượng giống, cây con

+ Đảm bảo mật độ, mùa vụ

+ Nâng cao năng suất

- Máy phun nước trừ sâu:

+ Giảm nguy hại sức khỏe

+ Giảm chi phí nhân công

Khám phá trang 99 Công nghệ 10: Theo em, việc sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc trừ sâu, bệnh trong trồng trọt có ý nghĩa như thế nào?

Lời giải:

Theo em, việc sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc trừ sâu, bệnh trong trồng trọt có ý nghĩa:

+ Giảm nguy hại sức khỏe

+ Giảm chi phí nhân công

+ Hiệu quả kinh tế cao

Kết nối năng lực trang 100 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về các thiết bị sử dụng trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt?

Lời giải:

Các thiết bị sử dụng trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt:

- Máy thu hoạch ngô

- Máy thu hoạch lạc

- Máy thu hoạch dâu tây

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 100 Công nghệ 10: Sắp xếp các hình ảnh dưới đây theo đúng trình tự các bước trong quy trình trồng trọt?

Lời giải:

+ Bước 1: Hình a

+ Bước 2: Hình b

+ Bước 3: Hình d, e

+ Bước 4: Hình c

Luyện tập 2 trang 100 Công nghệ 10: Nêu những ứng dụng nổi bật của cơ giới hóa trong quá trình trồng trọt đang được áp dụng ở địa phương em?

Lời giải:

Ứng dụng nổi bật của cơ giới hóa trong quá trình trồng trọt đang được áp dụng ở địa phương em:

- Máy cấy lúa

- Máy cày, bừa đất

- Máy gặt lúa

Luyện tập 3 trang 100 Công nghệ 10: Hãy chỉ ra những đặc điểm không đúng khi thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt

a. Cơ giới hóa có thể được thực hiện ở nhiều khâu trong quá trình trồng trọt

b. Cơ giới hóa trong trồng trọt có chi phí đầu tư thấp

c. Cơ giới hóa giúp làm tăng diện tích trồng trọt

d. Cơ giới hóa trong trồng trọt không cần có sự tham gia của con người.

e. Cơ giới hóa trong trồng trọt góp phần giảm tổn thất sau thu hoạch

g. Cơ giới hóa giúp chủ động thời vụ trồng trọt

h. Cơ giới hóa giúp giải phóng sức lao động của con người và nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Lời giải:

Những đặc điểm không đúng khi thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt

a. Cơ giới hóa có thể được thực hiện ở nhiều khâu trong quá trình trồng trọt

e. Cơ giới hóa trong trồng trọt góp phần giảm tổn thất sau thu hoạch

g. Cơ giới hóa giúp chủ động thời vụ trồng trọt

h. Cơ giới hóa giúp giải phóng sức lao động của con người và nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Vận dụng

Vận dụng trang 100 Công nghệ 10: Tìm hiểu và đề xuất những bước có thể thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt ở địa phương em để nâng cao hiệu quả sản xuất?

Lời giải:

Đề xuất những bước có thể thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt ở địa phương em để nâng cao hiệu quả sản xuất:

- Sử dụng máy làm cỏ để giải phóng sức lao động

- Sử dụng máy làm luống trồng cây rau màu

- Sử dụng máy gặt lúa.