Bài 4: Nguồn gốc loài người
Bài 4: Nguồn gốc loài người
Bài 4: Nguồn gốc loài người
Phần 1: Giải Sách Giáo Khoa
Câu hỏi giữa bài
Câu hỏi mở đầu trang 17 Bài 4 Lịch Sử lớp 6: Các em có biết tại sao người châu Phi có làn da đen, người châu Á da vàng, người châu Âu lại da trắng? Liệu họ có chung một nguồn gốc hay không? Nếu có thì từ đâu mà ra?
Lời giải:
* Nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau về màu da giữa người châu Phi và châu Âu:
- Độ sáng tối của da là do số lượng các hắc tố trong da quyết định.
+ Người châu Âu có ít hắc tố nên màu da rất nhạt.
+ Người châu Phi nhiều hắc tố nên da màu đen hoặc nâu đen.
- Các nhà khoa học cho biết, màu da của người là kết quả thích ứng với môi trường trong quá trình tiến hóa lâu dài.
+ Người châu Phi do sống ở vùng vĩ độ thấp, nhiều ánh nắng, cường độ nắng gay gắt => tia cực tím xâm nhập vào da, gây hại và khiến da bị tổn thương, khi đó cơ thể sẽ kích thích sản sinh ra hắc tố (melanin) bảo vệ tế bào da => lượng hắc tố cao khiến da đen sạm đi.
+ Người châu Âu sống ở vùng vĩ độ cao, ánh nắng mặt trời chiếu không mạnh nên da họ có ít hắc tố hơn => da của họ sáng hơn.
* Người châu Phi và Châu Âu đều có chung một nguồn gốc (được tiến hóa qua hàng triệu năm từ một loài vượn cổ).
Câu hỏi 1 trang 17 Lịch Sử lớp 6: Dựa vào hình trên trục thời gian (trang 16), em hãy cho bết quá trình tiến hóa từ vượn thành người đã trải qua các giai đoạn nào? Cho biết niên đại tương ứng của các giai đoạn đó.
Lời giải:
- Quá trình tiến hóa từ vượn thành người trải qua các giai đoạn là: Vượn người; Người tối cổ và Người tinh khôn.
- Niên đại tương ứng với các giai đoạn:
+ Loài Vượn cổ xuất hiện cách ngày nay khoảng 6 triệu năm.
+ Cách ngày nay khoảng 4 triệu năm trước, một nhánh của loài Vượn cổ đã phát triển lên thành Người tối cổ.
+ Cách ngày nay khoảng 15 vạn năm, người Tối cổ đã tiến hóa thành Người tinh khôn.
Câu hỏi 2 trang 19 Lịch Sử lớp 6: Hãy chỉ ra những dấu tích của Người tối cổ tìm thấy được ở Đông Nam Á và Việt Nam trên lược đồ (hình 2 – trang 18). Những dấu tích đó chứng tỏ điều gì?
Lời giải:
- Những địa điểm tìm thấy dấu tích của Người tối cổ ở Đông Nam Á và Việt Nam:
+ Ở Việt Nam:
- Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn)
- Núi Đọ (Thanh Hóa).
- An Khê (Gia Lai).
- Xuân Lộc (Đồng Nai).
+ Ở các quốc gia khác thuộc khu vực Đông Nam Á:
- Lang Xpen (Campuchia).
- Pôn-đa-ung và A-ni-at (Mianma).
- Kho-ta Tam-pan và Ni-a (Malaixia).
- Tri-nin (In-đô-nê-xia).
- Những dấu tích của Người tối cổ được tìm thấy ở Đông Nam Á đã chứng tỏ tại khu vực Đông Nam Á (nói chung) và Việt Nam (nói riêng) từ rất sớm đã diễn ra quá trình tiến hóa từ vượn thành người.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập và Vận dụng 1 trang 19 Lịch Sử lớp 6: Từ những thông tin và hình ảnh trong bài học, hãy cho biết những bằng chứng nào chứng tỏ ở khu vực Đông Nam Á và Việt Nam diễn ra quá trình tiến hóa từ Vượn thành người?
Lời giải:
- Tại khu vực Đông Nam Á (nói chung) và Việt Nam (nói riêng) từ rất sớm đã diễn ra quá trình tiến hóa từ vượn thành người. Dấu tích của người tối cổ (bao gồm: di cốt hóa thạch và công cụ đồ đá) được tìm thấy ở khắp Đông Nam Á và cả ở Việt Nam:
+ Ở Việt Nam, dấu tích của Người tối cổ được tìm thấy tại:
- Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn)
- Núi Đọ (Thanh Hóa).
- An Khê (Gia Lai).
- Xuân Lộc (Đồng Nai).
+ Ở các quốc gia khác thuộc khu vực Đông Nam Á, dấu tích của Người tối cổ được tìm thấy tại:
- Lang Xpen (Campuchia).
- Pôn-đa-ung và A-ni-at (Mianma).
- Kho-ta Tam-pan và Ni-a (Malaixia).
- Tri-nin (In-đô-nê-xia).
-
Luyện tập và Vận dụng 2 trang 19 Lịch Sử lớp 6: Quan sát hình 2 (trang 17), em thấy vượn người, người tinh khôn và người tối cổ có điểm gì khác nhau?
Lời giải:
- Điểm khác biệt giữa Vượn người, Người tối cổ, Người tinh khôn:
Vượn người
Người tối cổ
Người tinh khôn
- Có khả năng đi, đứng bằng 2 chi sau.
- Đi, đứng hoàn toàn bằng 2 chân.
- Chưa loại bỏ hết dấu tích của vượn trên cơ thể mình, ví dụ:
+ Trán còn thấp, bợt ra sau.
+ U mày nổi cao.
+ Trên cơ thể vẫn còn lớp lông dày.
- Có cấu tạo cơ thể như người ngày nay:
+ Cương cốt nhỏ.
+ Cơ thể gọn và linh hoạt.
+ Bàn tay nhỏ, khéo léo.
+ Trán cao, mặt phẳng.
-
Luyện tập và Vận dụng 3 trang 19 Lịch Sử lớp 6: Làm việc theo nhóm: hãy sưu tầm tư liệu và xây dựng một bài giới thiệu bằng hình ảnh kèm chú thích thể hiện quá trình phát triển của người nguyên thủy trên thế giới hoặc ở Việt Nam.
Lời giải:
- Học sinh có thể tham khảo hình ảnh và những thông tin dưới đây về quá trình tiến hóa từ vượn thành người (trên thế giới):
-
Phần 2: Lý thuyết bài học
-
Với tóm tắt lý thuyết Lịch Sử lớp 6 Bài 4: Nguồn gốc loài người hay nhất, chi tiết sách Kết nối tri thức với cuộc sống sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt Lịch Sử 6.
1. Quá trình tiến hóa từ Vượn người thành người
- Quá trình tiến hóa từ Vượn người thành người đã diễn ra cách đây hàng triệu năm.
+ Cách ngày nay khoảng 5 - 6 triệu năm, đã có một loài Vượn người sinh sống.
+ Từ loài Vượn người, một nhánh đã phát triển lên thành Người tối cổ. Dạng người này xuất hiện khoảng 4 triệu năm trước.
+ Khoảng 15 vạn năm trước, Người tối cổ biến đổi thành Người tinh khôn.
2. Những dấu tích của quá trình chuyển biến từ Vượn người thành người ở Đông Nam Á và Việt Nam
- Tại khu vực Đông Nam Á:
+ Quá trình tiến hóa từ Vượn người thành người đã diễn ra từ rất sớm.
+ Dấu tích của Người tối cổ đã được tìm thấy ở khắp Đông Nam Á. Đó là những di cốt hóa thạch và công cụ đá do con người chế tạo.
- Ở Việt Nam:
+ Đã phát hiện răng của Người tối cổ ở Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn),...
+ Những công cụ đá được ghè đẽo thô sơ của Người tối cổ cũng đã có mặt ở An Khê (Gia Lai), Núi Đọ (Thanh Hóa), Xuân Lộc (Đồng Nai), An Lộc (Bình Phước),...
-
Phần 3: Bài tập trắc nghiệm
-
Với 15 câu hỏi trắc nghiệm Lịch Sử lớp 6 Bài 4: Nguồn gốc loài người có đáp án và lời giải chi tiết đầy đủ các mức độ sách Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh ôn luyện trắc nghiệm Lịch Sử 6.
Câu 1. Loài vượn cổ xuất hiện cách ngày nay khoảng
A. 5 – 6 triệu năm.
B. 4 triệu năm.
C. 15 vạn năm.
D. 4 vạn năm.
Lời giải
Đáp án: A.
Loài vượn cổ xuất hiện cách ngày nay khoảng 5 – 6 triệu năm (SGK Lịch Sử 6/ trang 17).
Câu 2. Người tối cổ xuất hiện cách ngày nay khoảng
A. 5 – 6 triệu năm.
B. 4 triệu năm.
C. 15 vạn năm.
D. 4 vạn năm.
Lời giải
Đáp án: B.
Người tối cổ xuất hiện cách ngày nay khoảng 4 triệu năm (SGK Lịch Sử 6/ trang 17).
Câu 3. Người tinh khôn xuất hiện cách ngày nay khoảng
A. 5 – 6 triệu năm.
B. 4 triệu năm.
C. 15 vạn năm.
D. 4 vạn năm
Lời giải
Đáp án: B.
Người tinh khôn xuất hiện cách ngày nay khoảng 15 vạn năm (SGK Lịch Sử 6/ trang 17).
Câu 4. Cách ngày nay khoảng 4 triệu năm, một nhánh của loài Vượn cổ đã tiến hóa thành
A. vượn người.
B. Người tối cổ.
C. Người tinh khôn.
D. Người hiện đại.
Lời giải
Đáp án: B.
Câu 5. Cách ngày nay khoảng 15 vạn năm, dạng người nào đã xuất hiện
A. người vượn.
B. Người tối cổ.
C. người khéo léo.
D. Người tinh khôn.
Lời giải
Đáp án: D.
Cách ngày nay khoảng 15 vạn năm, Người tinh khôn đã xuất hiện.
Câu 6. Quá trình tiến hóa từ vượn thành người diễn ra theo tiến trình nào sau đây?
A. Vượn người => người hiện đại => người tối cổ.
B. Người tối cổ => người tinh khôn => vượn nhân hình.
C. Vượn người => người tối cổ => người tinh khôn.
D. Người hiện đại => người tối cổ => vượn người.
Lời giải
Đáp án: C.
Quá trình tiến hóa từ vượn thành người diễn ra theo tiến trình Vượn người => người tối cổ => người tình khôn.
Câu 7. Những dấu tích nào của người tối cổ được tìm thấy tại Đông Nam Á?
A. Công cụ và vũ khí bằng đồng.
B. Di cốt hóa thạch và công cụ bằng đá.
C. Di cốt hóa thạch và vu khí bằng sắt.
D. Đồ gốm và vũ khí bằng đồng thau.
Lời giải
Đáp án: B.
Dấu tích của người tối cổ được tìm thấy ở khắp Đông Nam Á đó là những di cốt hóa thạch và công cụ lao động bằng đá do con người chế tạo ra.
Câu 8. Người tối cổ đã
A. loại bỏ hết dấu tích của loài vượn trên cơ thể mình.
B. biết chế tạo công cụ lao động bằng đồng đỏ.
C. hoàn toàn đi, đứng bằng hai chân.
D. có cấu tạo cơ thể giống với con người hiện nay.
Lời giải
Đáp án: C.
Người tối cổ đã hoàn toàn đi, đứng bằng hai chân (SGK Lịch Sử 6/ trang 17).
Câu 9. Nội dung nào dưới đây không đúng khi mô tả về đặc điểm hình thể của Người tối cổ?
A. Hoàn toàn đi, đứng bằng hai chân.
B. Trán thấp, bợt ra sau, u mày nổi cao.
C. Thể tích hộp sọ lớn hơn so với vượn cổ.
D. Trán cao, mặt phẳng, cơ thể gọn và linh hoạt.
Lời giải
Đáp án: D.
- Đặc điểm của Người tối cổ: hoàn toàn đi, đứng bằng hai chân; trán thấp, bợt ra sau, u mày nổi cao; thể tích hộp sọ lớn hơn so với vượn cổ.
- Trán cao, mặt phẳn, cơ thể gọn và linh hoạt là đặc điểm của Người tinh khôn.
Câu 10. Nội dung nào dưới đây không đúng khi mô tả đặc điểm hình thể của Người tinh khôn?
A. Cấu tạo cơ thể cơ bản giống với con người hiện nay.
B. Thể tích hộp sợ lớn hơn so với Người tối cổ.
C. Trán thấp, bợt ra sau, u mày nổi lên cao.
D. Trên cơ thể chỉ còn một lớp lông mỏng.
Lời giải
Đáp án: C.
- Trán thấp, bợt ra sau, u mày nổi lên cao là đặc điểm hình thể của Người tối cổ.
- Đặc điểm hình thể của Người tinh khôn:
+ Cấu tạo cơ thể cơ bản giống với con người hiện nay.
+ Thể tích hộp sợ lớn hơn so với Người tối cổ.
+ Trên cơ thể chỉ còn một lớp lông mỏng.
Câu 11. Tại hang Thẩm Khuyên (Lạng Sơn, Việt Nam), các nhà khảo cổ học đã tìm thấy dấu tích nào của Người tối cổ?
A. Công cụ và vũ khí bằng sắt.
B. Răng hóa thạch.
C. Bộ xương hóa thạch.
D. Công cụ và vũ khí bằng đồng.
Lời giải
Đáp án: B.
Tại hang Thẩm Khuyên (Lạng Sơn, Việt Nam), các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những chiếc răng hóa thạch của Người tối cổ.
Câu 12. Tại di chỉ Núi Đọ (Thanh Hóa, Việt Nam), các nhà khảo cổ học đã tìm thấy dấu tích nào của Người tối cổ
A. Công cụ và vũ khí bằng sắt.
B. Răng hóa thạch.
C. Bộ xương hóa thạch.
D. Công cụ lao động bằng đá.
Lời giải
Đáp án: D.
Tại Núi Đọ (Thanh Hóa, Việt Nam), các nhà khảo cổ học đã tìm thấy công cụ lao động bằng đá của Người tối cổ.
Câu 13. Tại di chỉ Xuân Lộc (Đồng Nai, Việt Nam), các nhà khảo cổ học đã tìm thấy dấu tích nào của Người tối cổ
A. Răng hóa thạch.
B. Bộ xương hóa thạch.
C. Công cụ lao động bằng đá.
D. Công cụ và vũ khí bằng sắt.
Lời giải
Đáp án: C.
Tại di chỉ Xuân Lộc (Đồng Nai, Việt Nam), các nhà khảo cổ học đã tìm thấy công cụ lao động bằng đá của Người tối cổ.
Câu 14. Nội dung nào dưới đây phản ánh đúng đặc điểm hình thể của Người tối cổ?
A. Di chuyển bằng bốn chân.
B. Loại bỏ hết dấu tích của vượn trên cơ thể.
C. Thể tích hộp sọ lớn, trong não đã hình thành trung tâm phát tiếng nói.
D. Cơ thể gọn, linh hoạt, cơ bản giống với cơ thể của con người hiện nay.
Lời giải
Đáp án: C.
Người tối cổ đã có thể tích hộp sọ lớn, trong não đã hình thành trung tâm phát tiếng nói (SGK Lịch Sử 6/ trang 17).
Câu 15. Nội dung nào dưới đây phản ánh đúng đặc điểm hình thể của Người tinh khôn?
A. Di chuyển bằng bốn chân.
B. Loại bỏ hết dấu tích của vượn trên cơ thể.
C. Trán thấp, bợt ra sau, u mày nổi lên cao.
D. Trên cơ thể có một lớp lông rất dày.
Lời giải
Đáp án: B.
Người tinh khôn đã loại bỏ hết dấu tích của vượn trên cơ thể người (SGK Lịch Sử 6/ trang 17).H
-
Lời giải
Đáp án: B.
Cách ngày nay khoảng 4 triệu năm, một nhánh của loài Vượn cổ đã tiến hóa thành Người tối cổ (SGK Lịch Sử 6/ trang 17).
