Lý thuyết Lịch Sử 9 Bài 25: Những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946-1950)

1.1. Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lươc bùng nổ (19/12/1946)

a. Kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp bùng nổ

  -Thực dân Pháp tìm cách phá hoại Hiệp đinh sơ bộ (6/3/1946) và Tạm ước 14/9/1946 để tiến hành cuộc xâm lược Việt Nam lần nữa.

   - Tại Hà Nội, từ đầu tháng 12/1946 thực dân Pháp liên tục gây ra những cuộc xung đột vũ trang.

   - Ngày 18/12/1946, Pháp gửi tối hậu thư cho Chính phủ buộc ta phải giao quyền kiểm soát cho chúng.

   - Trước tình hình đó, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã họp 2 ngày 18 và 19/12 tại Vạn Phúc (Hà Nội) quyết định phát dộng toàn quốc kháng chiến.

   - Ngày 19/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”.

 - Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch HCM, nhân dân cả nước nhất tề đứng lên chống Pháp. Đêm 19/12/1946, tiếng súng kháng chiến bắt đầu.

b. Đường lối kháng chiến chống Pháp của ta

   - Nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến chống Pháp xâm lược được thể hiện qua 3 văn bản:

      + Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của chủ tịch Hồ Chí Minh.

      + Chỉ thị Toàn dân kháng chiến của Ban Thường vụ Trung ương Đảng.

      + Kháng chiến nhất định thắng lợi của Tổng Bí thư Trường Trinh.

   -Nôi dung: Toàn dân, toàn diện, trường kỳ, tự ực cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế.

1.2. Cuộc chiến đấu ở các dô thị phía Bắc vĩ tuyến 16

   - Mở đầu kháng chiến toàn quốc là cuộc chiến đấu của nhân dân ở Hà Nội và các đô thị phía Bắc tao thế trận chiến đấu lâu dài.

   - Hà Nội mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc. Đến ngày 17/2/1947, Trung đoàn Thủ đô rút khỏi vòng vây của địch ra căn cứ an toàn.

   - Tại các thành phố Nam Định, Huế, Đà Nẵng,…quần chúng chủ ddoonhj tiến công, giam địch cuối cùng chủ động rút khỏi thành phố ra căn cứ an toàn. Riêng tại Vinh, ngay từ đầu cuộc chiến đấu buộc địch phải đầu hàng.

   - Phối hợp với nhân dân phía Bắc còn có nhân dân ở các tỉnh phía Nam.

1.3. Tích cực chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài

   - Cuối tháng 10/1946, sau chuyến thăm của Chủ tịch HCM tại Pháp và cuộc xung đột ở Hải Phòng, Lạng Sơn, công việc chuẩn bị cho kháng chiến được đẩy mạnh nhằm đưa máy móc, thiết bị, vật liệu, hàng hóa, lương thực, thực phẩm đến nơi an toàn.

   - Đồng thời ta thực hiện “Tiêu thổ kháng chiến”, vận động nhân dân tản cư.

→ Cả nước nhanh chóng chuyển sang thời chiến, bước vào cuộc chiến đấu lâu dài.

   - Về chính tri: Chính phủ chia nước ta thành 12 khu hành chính và quân sự.

   - Về quân sự: mọi người dân từ 18 đến 45 đều tham gia dân quân, sau đó là đội du kích, bộ đội địa phương và bộ đội chủ lực. Vũ khí vừa chế tạo vừa lấy của địch.

   - Về kinh tế: Chính phủ ban hành các chính sách duy trì và phát triển sản xuất, thành lập “Nha tiếp tế”.

   - Về giáo dục: Phong trào Bình dân học vu tiếp tục được đẩy mạnh.

1.4. Chiến dịch Việt Bắc- Thu Đông năm 1947

a. Thực dân Pháp tiến công căn cứ địa kháng chiến Việt Bắc

*Âm mưu của Pháp

   - Đầu năm 1947, Pháp đã chiếm đóng ở các đô thị phía Bắc, nhưng vấp phải cuộc chiến tranh du kích từ ta.

   - Trước tình hình đó, Pháp quyết tâm dồn toàn bộ lực lượng tấn công vào căn cứ địa Việt Bắc nhằm tiêu diệt cơ quan đầu não, kết thúc chiến tranh.

→ Pháp vẫn thực hiện âm mưu đánh nhanh thắng nhanh.

   -Tháng 3/1947, chính phủ Pháp cử Bô-la-éc làm Cao ủy Đông Dương, lập ra “Mặt trận quốc gia thống nhất” tiến tới thành lập Chính phủ bù nhìn trung ương.

   - Pháp huy động 120000 quân cùng nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại tấn công vào Việt Bắc, khóa biên giới Việt-Trung, ngăn cản cách mạng Việt Nam với thế giới.

   - Pháp tấn công lên Việt Bắc theo 3 đường:

      + Ngày 7/10/1947, một binh đoàn của Pháp nhảy dù xuống thị xã Bắc Cạn và chiếm thị trấn Chợ Mới, Chợ Đồn.

      + Cùng ngày 1 binh đoàn lính bộ từ Lạng Sơn đánh lên Cao Bằng rồi xuống Bắc Cạn. Căn cứ bị bao vây từ phái Đông và phía Bắc.

  + Ngày 9/10/1947, 1 binh đoàn lính bộ và lính thủy đánh ngược sông Hồng, sông Lô và sông Gâm lên thị xã Tuyên Quang, bao vay phái Tây căn cứ.

b. Quân dân ta chiến đấu bảo vệ căn cứ địa Việt Bắc

   -Ngay từ khi Pháp thực hiện cuộc tấn công lên căn cứ Việt Bắc, Đảng đã ra chỉ thị phải quyết tâm làm thất bại âm mưu của địch.

   - Đối với cánh quân dù tại Bắc Cạn, ta thực hiện bao vây, tấn công và cô lập.

   - Đối với cánh quân bộ từ Lạng Sơn ta phục kích trên dường số 4, điểm trọng yếu là đèo Bông Lau.

   - Đối với cánh quân thủy, ta phục kích và chặn đánh ở 2 vị trí Đoan Hùng và Khe Lau.

   - Phối hợp với quân chiến đấu ở Việt Bắc, quân dân ta trên các chiến trường toàn quốc hoạt động mạnh, góp phần kiềm chế quân địch.

Lược đồ chiến dịch việt Bắc thu- đông 1947

→ Kết quả: Trải qua 75 ngày đêm chiến đấu ta đã làm thất bại âm mưu của Pháp, bảo vệ được căn cứ địa Việt Bắc và cơ quan đầu não, biến Việt Bắc thành mô chon giặc Pháp.

1.5. Đẩy mạnh kháng chiến toàn dân, toàn diện

   - Sau thất bại Việt Bắc, thực dân Pháp tăng cường thực hiện chính sách “dùng người Việt đánh người Việt, lấy chiến tranh nuôi chiến tranh” nhằm chống lại cuộc kháng chiến lâu dài, toàn dân, toàn diện của ta.

   - Về phía ta thực hiện phương châm “ đánh lâu dài”, tăng cường hiệu lực của chính quyền từ Trung ương đến địa phương, đẩy mạnh kháng chiến toàn dân, toàn diện.

 - Về quân sự, ta động viên nhân dân thực hiện cũ trang toàn dân, phát triển chiến tranh du kích.

   - Về chính trị và ngoại giao:

      + Tiến hành bầu cử tại Nam Bộ.

      + Tháng 6/1949, Việt Minh và Hội Liên Việt hợp nhất.

      + Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sẵn sàng đặt quan hệ ngoại giao với tất cả các nước trên thế giới. Bước đầu đã có Trung Quốc, Liên Xô và các nước dân chủ nhân dân khác đặt quan hệ ngoại giao với ta.

   -Về kinh tế: phá hoại kinh tế địch, đẩy mạnh xây dựng và bảo veeh nền kinh tế dân chủ nhân dân.

   - Về văn hóa, giáo dục: Tháng 7/1950, Chính phủ đề ra chủ trương cải cách giáo dục, hướng giáo dục phục vụ kháng chiến và kiến quốc, đặt nền móng cho kháng chiến dân chủ nhân dân.