Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 17: Cách mạng Việt Nam trước khi Đảng Cộng sản ra đời 

I. BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI CỦA PHONG TRÀO CÁCH MẠNG VIỆT NAM (1926 – 1927)

   - Phong trào công nhân:

      + 1926 – 1927, nhiều cuộc bãi công của công nhân, viên chức nổ ra lớn nhất là các cuộc bãi công của công nhân nhà máy sợi Nam Định, công nhân đồn điền cao su Cam Tiên, Phú Riềng và công nhân đồn điền cà phê Ray-na.

      + Phong trào công nhân mang tính thống nhất trong toàn quốc, nổ ra từ Bắc đến Nam, lớn nhất là bãi công ở nhà máy sợi Nam Định, nhà máy diêm – cưa Bến Thủy,nhà máy xe lửa Trường Thi, nhà máy Ba Son,..

      + Các cuộc đấu tranh mang tính chính trị, bước đầu có sự liên kết giữa các ngành, các địa phương.

   - Phong trào nông dân , tiểu tư sản và các tầng lớp nhân dân khác cũng phát triển, kết thành làn sóng cách mạng dân tộc, dân chủ khắp cả nước.

II. TÂN VIỆT CÁCH MẠNG ĐẢNG (7 – 1928)

   - Sự ra đời:

      + Tiền thân là Hội Phục Việt do nhóm sinh viên trường Cao đẳng Sư phạn Đông Dương và một số từ chính trị ở Bắc Kì lập ra.

      + Sau nhiều lần đổi tên lấy tên, đến tháng 7 – 1928 lấy tên là Tân Việt Cách mạng đảng.

   - Thành phần: tập hợp những trí thức trẻ và thanh niên tư sản yêu nước.

   - Địa bàn hoạt động chủ yếu ở Trung Kì.

   - Hoạt động:

      + Lý luận và tư tưởng cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lê-nin có ảnh hưởng lớn, lôi cuốn nhiều đảng viên trẻ đi theo.

      + Nội bộ Tân Việt diễn ra cuộc đấu tranh giữa hai xu hướng tư tưởng: vô sản và tư sản.

  + Một số đảng viên tiên tiến của Tân Việt chuyển sang Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, tích cực chuẩn bị thành lập một chính đảng kiểu mới.

III. VIỆT NAM QUỐC DÂN ĐẢNG VÀ CUỘC KHỞI NGHĨA YÊN BÁI (1930)

a. Việt Nam Quốc dân đảng

   - Hoàn cảnh ra đời:

      + Phong trào dân tộc dân chủ phát triển mạnh mẽ.

      + Các trào lưu tư tưởng bên ngoài, đặc biệt là ảnh hưởng của cách mạng Trung Quốc tác động mạnh mẽ tới sự ra đời của Việt Nam Quốc dân đảng.

   - Sự ra đời:

Nhóm Nam Đồng thư xã – tiền thân của Việt Nam Quốc dân đảng

      + Cơ sở hạt nhân đầu tiên là Nam đồng thư xã.

      + Thành lập ngày 25 – 12 – 1927 do Nguyễn Thái Học, Phạm Tuấn Tài và Phó Đức Chính sáng lập.

   - Xu hướng chính trị: theo xu hướng cách mạng dân chủ tư sản.

   - Địa bàn hoạt động: Bắc Kì.v

   - Mục tiêu: đánh đuổi giặc Pháp, thiết lập dân quyền.

   - Thành phần: sinh viên, học sinh, công chức, tư sản lớp dưới, nông dân khá giả,địa chủ ở nông thôn, binh lính, hạ sĩ quan người Việt trong quân đội Pháp.

b. Khởi nghĩa Yên Bái.

   - Nguyên nhân:

      + Sau vụ ám sát trùm mộ phu Ba-danh, Pháp tổ chức nhiều cuộc vây ráp, nhiều đảng viên Việt Nam Quốc dân đảng bị bắt, cơ sở ở các nơi bị phá vỡ.

      + Bị động trước tình thế, những người lãnh đạo của Việt Nam Quốc dân đảng quyết định hành động.

   - Diễn biến:

      + Đêm 9 – 2 – 1930, khởi nghĩa nổ ra ở Yên Bái, sau đó là Phú Thọ, Hải Dương, Thái Bình, ở Hà Nội tổ chức ném bom phối hợp.

      + Tại Yên Bái, quân khởi nghĩa chiếm được trại lính, giết và làm bị thương một số sĩ quan Pháp, nhưng bị quân Pháp phản công tiêu diệt.

+ Các nơi khác, nghĩa quân tạm thời làm chủ mấy huyện lị,nhưng nhanh chóng bị địch phản công chiếm lại.

Các Đảng viên của Việt Nam Quốc dân đảng bị bắt giam trong cuộc khởi nghĩa Yên Bái

   - Kết quả: khởi nghĩa nhanh chóng thất bại.

   - Nguyên nhân thất bại:

      + Về khách quan: Thực dân Pháp còn mạnh.

      + Về chủ quan: Việt Nam Quốc dân đảng còn non yếu, không vững chắc về tổ chức và lãnh đạo.

   - Ý nghĩa lịch sử: cổ vũ lòng yêu nước và chí căm thù của nhân dân ta với bè lũ cướp nước và tay sai.

IV. BA TỔ CHỨC CỘNG SẢN NỐI TIẾP NHAU RA ĐỜI

   - Hoàn cảnh lịch sử:

      + Những năm 1928 – 1929, phong trào dân tộc dân chủ phát triển mạnh mẽ.

      + Tháng 3 – 1929, một số hội viên của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Bắc Kì thành lập chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên.

Ngôi nhà số nhà 5D phố Hàm Long (Hà Nội) nơi thành lập chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên

   - Quá trình ra đời:

      + Tại Đại hội lần thứ nhất Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, đoàn đại biểu Bắc Kì kiến nghị thành lập Đảng Cộng sản nhưng không được chấp thuận.

      + Ngày 17 – 6 – 1929, đại biểu các tổ chức cộng sản miền Bắc thành lập Đông Dương Cộng sản đảng, thông qua Tuyên ngôn, Điều lệ, ra báo Búa liềm làm cơ quan ngôn luận.

  + Tháng 8 – 1929, hội viên của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Trung Quốc và Nam Kì thành lập An Nam Cộng sản đảng.

      + Tháng 9 – 1929, các đảng viên tiên tiến của Đảng Tân Việt tách ra thành lập Đông Dương Cộng sản liên đoàn.

   - Ý nghĩa:

      + Đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp công nhân và sự phát triển của khuynh hướng cách mạng vô sản ở Việt Nam.

      + Là bước chuẩn bị cho sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.