Giải bài tập Lịch sử 7 Bài 3: Sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu trung đại

Video giải Lịch sử 7 Bài 3: Sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu trung đại

Câu hỏi mở đầu trang 17 Bài 3 Lịch Sử lớp 7: Vào đầu những năm 1600, nhà văn Tây Ban Nha M. Xéc-van-téc (Miguel de Cervantes)cho ra đời tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote). Đó là câu chuyện về một quý tộc Tây Ban Nha sa sút, bị mắc kẹt trong những huyền thoại của quá khứ thời trung cổ. Câu chuyện hài hước của M. Xéc-van-téc phản ánh một thế giới mới đang từ chối những yếu tố lạc hậu của xã hội cũ để trở thành xã hội hiện đại hơn- đó là thời kì cuối của lịch sử Tây Âu trung đại. Ở bài học này, các em sẽ tìm hiểu về những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu thời kì này và quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã nảy sinh như thế nào?

Trả lời:

- Sau các cuộc phát kiến địa lí, các quý tộc và thương nhân Tây Âu giàu lên một cách nhanh chóng, nhờ đó nền sản xuất hàng hóa và thương mại của Tây Âu ngày càng phát triển. Từ đó dẫn đến xã hội Tây Âu phân hóa sâu sắc.

- Cùng với sự hình thành của các giai cấp mới - tư sản và vô sản, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã nảy sinh trong lòng xã hội phong kiến.

1. Những biến đổi trong xã hội Tây Âu

Câu hỏi trang 17 Lịch Sử lớp 7: Nêu những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu trung đại. Đọc tư liệu 3.2 và quan sát hình 3.1 để có thêm thông tin cho câu trả lời của em.

Trả lời:

- Biến đổi về kinh tế:

+ Thương nhân và quý tộc Tây Âu ngày càng giàu lên nhanh chóng, tích lũy được một số vốn ban đầu

+ Nền sản xuất hàng hóa và thương mại ở Tây Âu ngày càng phát triển

+ Nhiều cảng biển trở nên sầm uất; các xưởng sản xuất với uy mô lớn, công ty thương mại và những trang trại rộng lớn ra đời.

- Biến đổi về xã hội:

+ Tầng lớp thương nhân, chủ xưởng, ngân hàng ngày cành giàu lên, chi phối toàn bộ xã hội. Họ có quyền công dân, giàu có và xa hoa.

+ Đại đa số dân thành thị, từ thợ thủ công, người làm thuê đến người ăn xin hay nông dân mất đất, không có quyền công dân, nghèo đói và bị bần cùng hóa.

2. Sự nảy sinh quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu

Câu hỏi trang 18 Lịch Sử lớp 7: Em hãy nêu những biểu hiện về sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản trong lòng xã hội phong kiến ở Tây Âu.

Trả lời:

* Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản trên phương diện kinh tế:

- Biểu hiện trong công nghiệp:

+ Từ thế kỉ XVI, trong các thành thị Tây Âu, tổ chức phường hội dần được thay thế bằng các công trường thủ công (nơi tập trung đông đảo những người lao động làm thuê).

+ Sự phân công lao động trong các công trường thủ công đã đạt đến mức tỉ mỉ, ở đó, mỗi người chỉ làm một thao tác trong một dây chuyền sản xuất.

+ Quan hệ giữa chủ và thợ được thay thế bằng quan hệ giữa chủ xưởng (tư sản) và người lao động (vô sản).

- Biểu hiện trong nông nghiệp:

+ Một bộ phận lớn chủ đất ở nông thôn cũng chuyển sang kinh doanh tư bản chủ nghĩa, lập đồn điền, trang trại lớn, thuê mướn nhân công, trở thành tư sản nông nghiệp… dần trở thành tư sản nông nghiệp.

+ Nông dân mất đất, vào làm thuê trong các đồn điền, trang trại, bán sức lao động và trở thành công nhân nông nghiệp.

- Biểu hiện trong thương nghiệp:

+ Thương nhân, chủ ngân hàng trở thành những nhà tư bản có thế lực lớn trong xã hội.

+ Các công ty thương mại ra đời vào đầu thế kỉ XVII, thúc đẩy buôn bán giữa các quốc gia, đem lại quyền lợi kinh tế và chính trị của giai cấp tư sản.

* Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản trên phương diện xã hội: quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa nảy sinh trong lòng xã hội phong kiến Tây Âu với sự hình thành các giai cấp mới là: giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.

Luyện tập & Vận dụng

Luyện tập 1 trang 19 Lịch Sử lớp 7: Em hãy kể tên những giai cấp mới trong xã hội Tây Âu. Địa vị của các giai cấp này trong xã hội như thế nào?

Trả lời:

- Những giai cấp mới trong xã hội Tây Âu là: giai cấp tư sản và giai cấp vô sản

- Địa vị của các giai cấp này trong xã hội:

+ Giai cấp tư sản: là những người có địa vị, có quyền công dân, giàu có và xa hoa

+ Giai cấp vô sản: không có quyền công dân, nghèo đói và bần cùng hóa.

Vận dụng 2 trang 19 Lịch Sử lớp 7: Em hãy tìm hiểu thêm về sự thay đổi của xã hội Tây Âu sau phát kiến địa lí.

Trả lời:

Sau các cuộc phát kiến địa lí, đời sống kinh tế - xã hội ở Tây Âu có nhiều chuyển biến. Cụ thể là:

- Chuyển biến về kinh tế:

+ Nền sản xuất hàng hóa và thương mại ngày càng phát triển;

+ Xuất hiện nhiều hải cảng sầm uất, các xưởng sản xuất quy mô lớn; công ty thương mại và những trang trại, đồn điền rộng lớn.

+ Các công trường thủ công xuất hiện với mức độ chuyên môn hóa cao độ.

- Chuyển biến về xã hội: hình thành 2 giai cấp mới là: giai cấp tư sản và giai cấp vô sản

+ Giai cấp tư sản: vốn là những người thợ cả đứng đầu phường hội, những thương nhân hoặc thị dân giàu có… trở thành chủ công trường thủ công, chủ đồn điền hoặc nhà buôn lớn. Giai cấp tư sản nắm giữ nhiều của cải, có thế lực về kinh tế nhưng chưa có địa vị chính trị tương xứng trong xã hội.

+ Giai cấp vô sản gồm đội quân lao động làm thuê cho chủ tư bản. Trong thời gian đầu. họ đi theo giai cấp tư sản để làm cách mạng chống chế độ phong kiến lỗi thời.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo