Tình hình đất nước dưới thời Trần:
Khôi phục và phát triển đất nước: Sau khi giành chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên-Mông, nhà Trần đã khôi phục lại đất nước, ổn định xã hội và phát triển kinh tế. Chính quyền của triều Trần chú trọng đến việc củng cố quốc phòng và ổn định nội bộ. Họ cũng quan tâm đến việc phát triển nông nghiệp, giao thông và các ngành thủ công.
Cải cách hành chính: Triều Trần tiếp tục cải cách hệ thống quan lại và xây dựng một bộ máy nhà nước mạnh mẽ. Trong thời kỳ này, hệ thống pháp luật được hoàn thiện, và triều đình cũng chú trọng đến việc thực thi luật pháp để bảo vệ công lý và ổn định trật tự xã hội.
Tình hình văn hóa và giáo dục: Thời kỳ Trần là một thời kỳ phát triển mạnh mẽ về văn hóa, đặc biệt là văn học và nghệ thuật. Phật giáo và Nho giáo vẫn chiếm ưu thế trong xã hội, và nhiều công trình văn hóa, nghệ thuật ra đời. Các trường học được xây dựng, và triều đình cũng khuyến khích việc học hành.
Các cuộc kháng chiến chống Nguyên-Mông: Một trong những đặc điểm nổi bật của thời kỳ này là ba cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên-Mông (1258, 1285, 1287-1288). Những chiến công này đã giúp nhà Trần khẳng định quyền lực và bảo vệ độc lập cho dân tộc.

Nhân vật lịch sử: Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn và đóng góp đối với lịch sử dân tộc:
Tiểu sử: Trần Quốc Tuấn (1231–1300), sau được phong tước Hưng Đạo Vương, là một vị tướng tài ba, người có công lớn trong ba cuộc kháng chiến chống quân Nguyên-Mông dưới triều Trần. Ông là một trong những vị tướng vĩ đại nhất trong lịch sử Việt Nam.
Đóng góp đối với lịch sử dân tộc:

Lãnh đạo trong cuộc kháng chiến chống Nguyên-Mông: Trần Quốc Tuấn đã chỉ huy quân đội trong các trận đánh quan trọng, góp phần đánh bại hai lần xâm lược của quân Nguyên vào các năm 1285 và 1287-1288. Ông là người trực tiếp vạch ra chiến lược và tổ chức các trận đánh quyết định, trong đó chiến thắng ở trận Bạch Đằng (1288) là một trong những chiến công lớn nhất.
Sự sáng suốt và tài thao lược: Trần Quốc Tuấn không chỉ là một chiến lược gia tài ba mà còn là một người có tầm nhìn xa trông rộng, luôn chú trọng đến việc bảo vệ đất nước từ xa và củng cố sức mạnh quân đội. Ông đã có những quyết định chiến lược rất quan trọng, như việc chuẩn bị kĩ càng các chiến lược phòng thủ và đối phó với quân Nguyên trước khi họ tấn công.
Di sản về tư tưởng và văn hóa: Ngoài những đóng góp trong quân sự, Trần Quốc Tuấn còn để lại những di sản về tư tưởng, đặc biệt là cuốn "Binh thư yếu lược", một tác phẩm quân sự quan trọng, trình bày các chiến lược và chiến thuật giúp quân đội chiến thắng các cuộc chiến tranh. Tư tưởng và chiến lược của ông ảnh hưởng lớn đến các thế hệ sau trong việc bảo vệ tổ quốc.
Tóm lại, Trần Quốc Tuấn không chỉ là một vị tướng vĩ đại mà còn là một nhân vật có ảnh hưởng sâu rộng trong lịch sử Việt Nam, góp phần vào sự nghiệp bảo vệ độc lập dân tộc và xây dựng đất nước dưới thời nhà Trần.

♦ Yêu cầu số 1:

- Những nét chính về tình hình đất nước dưới thời Trần:

+ Bộ máy nhà nước được tổ chức chặt chẽ.

+ Quân đội được tổ chức quy củ, chặt chẽ, nhiều tướng giỏi đã có công lớn trong kháng chiến chống ngoại xâm.

+ Giáo dục, khoa cử được chú trọng, trường học được mở ở nhiều địa phương, đào tạo được nhiều nhân tài cho đất nước.

♦ Yêu cầu số 2:

- Câu chuyện về nhân vật Chu Văn An: 

+ Chu Văn An là người có tính cương trực, học vấn tinh thông, ông được mời ra làm quan nhưng từ chối để về quê mở trường học.

+ Học trò của ông đỗ đạt cao, có công giúp nước. Nhờ đó, Chu Văn An được mời làm người đứng đầu Quốc Tử Giám, trực tiếp dạy học cho các hoàng tử.

+ Dưới thời vua Trần Dụ Tông, Chu Văn An đã dâng sớ đòi chém 7 viên quan nịnh thần nhưng vua không nghe, ông liền từ quan và về Hải Dương dạy học, viết sách.

- Đóng góp của Chu Văn An đối với lịch sử dân tộc: đóng góp to lớn với sự nghiệp giáo dục nước nhà suốt theo chiều dài lịch sử.