Các vật, hiện tượng tự nhiên được nhân hóa và cách nhân hóa:

Nước:

• Cách nhân hóa: Được ví như một tấm gương trong vắt, phản chiếu rõ nét cảnh vật xung quanh: "Nước đã trong vách trông thấy kẻ Hoàn cuộn trắng tinh nằm dưới đáy nghìn".
• Ý nghĩa: Tạo nên một khung cảnh thiên nhiên tĩnh lặng, sâu lắng, đồng thời gợi lên vẻ đẹp tinh khiết của dòng nước.

Cỏ cây:

• Cách nhân hóa: Không được nhân hóa trực tiếp bằng các động từ, tính từ chỉ hoạt động, suy nghĩ của con người. Tuy nhiên, việc liệt kê "cỏ cây và những làng gần núi xa hiện ra luôn mới" đã góp phần tạo nên một bức tranh thiên nhiên sinh động, tràn đầy sức sống.
• Ý nghĩa: Nhấn mạnh sự tươi mới, trù phú của thiên nhiên, tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc với con người.

Anh gọng võ đen xạ:

• Cách nhân hóa: Được miêu tả với những đặc điểm hình dáng, hành động của con người: "gầy và cao nguyên cặp chân gọng vó đứng trên bãi lầy bái phục nhìn theo chúng tôi".
• Ý nghĩa: Tạo nên hình ảnh những con chim gọng vó vừa dũng mãnh, vừa có chút ngạc nhiên, tò mò trước sự xuất hiện của con người.

Ảo mua:

• Cách nhân hóa: Được miêu tả với đôi mắt "âu yếm" và hành động "theo đàn săn sắt", khiến cho hiện tượng tự nhiên vô hình như có sự sống, có cảm xúc.
• Ý nghĩa: Tạo nên một không gian huyền ảo, mơ màng, đồng thời thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên.

Cá bầu thầu dầu:

• Cách nhân hóa: Được miêu tả với hành động "lăng xăng cố bơi theo chiếc bè hoan nghênh váng cả mặt nước", thể hiện sự vui mừng, háo hức chào đón.
• Ý nghĩa: Tạo nên một không khí tưng bừng, nhộn nhịp, đồng thời gợi lên vẻ đẹp sinh động của thế giới dưới nước.

Tổng kết:

• Phương thức nhân hóa chủ yếu:Dùng những từ ngữ chỉ hoạt động, tính chất của con người để tả vật: "bái phục nhìn theo", "âu yếm", "lăng xăng cố bơi".
• Dùng những từ ngữ chỉ bộ phận cơ thể của con người để tả vật: "cặp chân gọng vó", "đôi mắt âu yếm".
• Tác dụng của phép nhân hóa:Làm cho cảnh vật trở nên sinh động, gần gũi, có hồn hơn.
• Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho ngôn ngữ.
• Thể hiện tình yêu, sự gắn bó của con người với thiên nhiên.

Nhận xét:

Đoạn văn sử dụng phép nhân hóa một cách tinh tế, đa dạng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động, tràn đầy sức sống. Qua đó, tác giả không chỉ miêu tả vẻ đẹp của cảnh vật mà còn gửi gắm những cảm xúc, suy nghĩ của mình về cuộc sống.