Câu hỏi trang 38 KTPL 10:

a) Em hãy sắp xếp các loại thuế vào hai loại: thuế trực thu và thuế gián thu? Lấy ví dụ minh hoạ cho từng loại.

b) Em hãy cho biết tại sao Nhà nước lại thu thuế gián thu?

c) Em hãy so sánh sự khác nhau giữa thuế trực thu và thuế gián thu?

Trả lời:

Yêu cầu a)

- Thuế trực thu:

+ Gồm: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế tài nguyên, thuể sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.

+ Ví dụ: các cá nhân có thu nhập từ 11.000.000đ/tháng trở lên phải đóng thuế thu nhập cá nhân cho Nhà nước.

- Thuế gián thu:

+ Gồm: thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuê bảo vệ môi trường

+ Ví dụ: Khi mua hàng hóa trong siêu thị, bạn sẽ phải trả một khoản thuế, gọi là thuế giá trị gia tăng. Tùy vào loại sản phẩm và mặt hàng, sẽ có mức đánh thuế khác nhau (0%, 5% hoặc 10%). Đây chính là phần thuế gián thu mà bạn phải đóng khi mua các loại hàng hóa và dịch vụ.

Yêu cầu b) Nhà nước thu thuế gián thu bởi vì:

+ Nhà nước gặp nhiều khó khăn trong quá trình thu các loại thuế theo phương thức thu thuế trực thu vì người nộp thuế thường hay trốn thuế, xác định mức đóng thuế thường không được chính xác dẫn đến việc thất thoát nguồn thu của Ngân sách nhà nước và gây ra tình trạng không ổn định đối với các nguồn thu thuế từ hình thức này

+ Phương thức thu thuế gián thu đạt hiệu quả cao hơn trong quá trình thu thuế bởi vì người nộp thuế không phải là người chịu thuế theo quy định của luật cho nên tâm lý của người chịu thuế thường không trốn tránh hay thực hiện các hành vi gian dối để giảm mức thuế phải nộp cho Ngân sách nhà nước.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Yêu cầu c) So sánh thuế trực thu và thuế gián thu

- Khái niệm

+ Thuế trực thu: Là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế.

+ Thuế gián thu: Là thuế thu gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa dịch vụ.

- Mức độ tác động vào giá cả thị trường:

+ Thuế trực thu: Ít tác động vào giá cả thị trường bởi vì thuế trực thu thường đánh vào kết quả kinh doanh và phải dựa vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

+ Thuế gián thu: Có nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường bởi vì thuế gián thu được cộng vào giá bán hàng hóa dịch vụ.

- Đối tượng chịu thuế và nộp thuế:

+ Thuế trực thu: Người nộp thuế chính đồng thời là người chịu thuế

+ Thuế gián thu: Người nộp thuế và người chịu thuế không đồng thời là một.

- Phương thức điều tiết:

+ Thuế trực thu: Trực tiếp điều tiết vào thu nhập của người nộp thuế.

+ Thuế gián thu: Điều tiết gián tiếp vào thu nhập của người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ thông qua cơ chế hàng hóa, dịch vụ.

- Việc thu thuế:

+ Thuế trực thu: Khó thực hiện thu thuế vì đối tượng chịu thuế thực hiện nhiều hành vi trốn thuế; nhà nước gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát thu nhập thực tế của người nộp thuế.

+ Thuế gián thu: Tương đối thuận lợi và dễ dàng hơn vì ít gặp sự phản ứng của người chịu thuế

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo