Câu hỏi trang 114 Lịch Sử 10: Nêu những thành tựu cơ bản khoa học của văn minh Đại Việt.

Lời giải:

- Thành tựu về sử học

+ Nhà Trần thành lập Quốc sử viện.

+ Nhà Nguyễn thành lập Quốc sử quán.

+ Nhiều bộ sử lớn được biên soạn: Đại Việt sử ký (Lê Văn Hưu, thời Trần), Đại Việt sử ký tục biên (Phan Phu Tiên, thời Lê sơ), Đại Việt sử ký toàn thư (Ngô Sĩ Liên và các sử thần thời Lê), Đại Việt thông sử (Lê Quý Đôn, thế kỉ XVII), Đại Nam thực lục (Quốc sử quán triều Nguyễn), Khâm định Việt sử thông giám cương mục (Quốc sử quán triều Nguyễn), Lịch triều hiến chương loại chí (Phan Huy Chú, đầu thế kỉ XIX),...

- Thành tựu về địa lí học: những công trình tiêu biểu là:

+ Dư địa chí (Nguyễn Trãi, thời Lê sơ);

+ Hồng Đức bản đồ sách (thời Lê Thánh Tông);

+ Đại Nam nhất thống chí (Quốc sử quán triều Nguyễn);

+ Gia Định thành thông chí (Trịnh Hoài Đức, thời Nguyễn),…

- Thành tựu toán học: những công trình tiêu biểu là

+ Lập thành toán pháp (Vũ Hữu)

+ Toán pháp đại thành (hay Đại thành toán pháp)

+ Khải minh toán học (Lương Thế Vinh)

+ Ý Trai toán pháp nhất đắc lục (Nguyễn Hữu Thận),…

- Thành tựu khoa học quân sự

+ Nhà Hồ đã chế tạo được súng thần cơ. Nhà Tây Sơn đã chế tạo được các loại đại pháo, hoả pháo, các loại chiến thuyền gắn nhiều đại bác. Nhà Nguyễn xây dựng thành quách theo kiến trúc Vô-băng với các công trình nổi bật: kinh thành Huế, thành Hà Nội, thành Gia Định,...

+ Tư tưởng và nghệ thuật quân sự đặc sắc có “tiên phát chế nhân” (Lý Thường Kiệt), “phụ tử chi binh” (Trần Quốc Tuấn), “tâm công” (Nguyễn Trãi),…

+ Các tác phẩm nổi tiếng về khoa học quân sự có Binh thư yếu lược, Vạn kiếp tông bí truyền thư (Trần Hưng Đạo), Hổ trướng khu cơ (Đào Duy Từ).....

- Thành tựu Y học: nhiều tác phẩm tiêu biểu là:

+ Nam dược thần hiệu, Hồng nghĩa giác tư y thư (Tuệ Tĩnh);

+ Y học yếu giải tập chú di biên (Chu Văn An);

+ Châm cứu tiệp hiệu diễn ca (Nguyễn Đại Năng);

+ Hải Thượng y tông tâm lĩnh (Lê Hữu Trác):

+ Liệu dịch phương pháp toàn tập, Hộ nhi phương pháp (Nguyễn Gia Phan);

+ La Khê phương dược (Nguyễn Quang Tuân).