Giải bài tập Lịch Sử lớp 10 Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác

Video giải Lịch Sử lớp 10 Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác

I. Sử học - môn khoa học mang tính liên ngành

Câu hỏi trang 15 Lịch Sử 10: Quan sát Hình 3.1 và dựa vào thông tin trong bài học, em hãy giải thích vì sao Sử học là môn học liên ngành?

Lời giải:

- Sử học là môn khoa học có tính liên ngành vì:

+ Sử học là ngành khoa học có đối tượng nghiên cứu rộng, liên quan đến nhiều ngành khoa học thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.

+ Sử học sử dụng tri thức từ các ngành khác nhau để tìm hiểu, nghiên cứu vấn đề một cách toàn diện, hiệu quả, khoa học.

+ Sử học có khả năng liên kết các môn học, các ngành khoa học với nhau.

II. Mối liên hệ giữa sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác

Câu hỏi 1 trang 16 Lịch Sử 10: Sử học hỗ trợ tích cực cho các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác như thế nào? Vì sao nó có khả năng hỗ trợ như vậy?

Lời giải:

- Sử học cung cấp thông tin cho các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác về: bối cảnh hình thành, phát triển; xác định rõ những nhân tố (chủ quan và khách quan) tác động đến quá trình hình thành, phát triển; dự báo xu hướng vận động phát triển cho các ngành khoa học này.

- Sử học có khả năng hỗ trợ như vậy là vì: sử học và các ngành khoa học xã hội và nhân văn đều lấy xã hội loài người làm đối tượng nghiên cứu.

Câu hỏi 2 trang 16 Lịch Sử 10: Các hình 3.3, 3.3, 3.4 cho thấy mối liên hệ gì giữa Sử học và các ngành khoa học xã hội nhân văn khác?

Lời giải:

- Các hình cho thấy mối liên hệ mật thiết, tương hỗ và tương tác hai chiều giữa Sử học và các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác.

+ Sử học cung cấp thông tin cho các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác về bối cảnh hình thành, phát triển; xác định rõ những nhân tố (chủ quan và khách quan) tác động đến quá trình hình thành, phát triển; dự báo xu hướng vận động phát triển cho các ngành khoa học này.

+ Các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác có thể hỗ trợ khoa học lịch sử trên các phương diện tri thức, kết quả nghiên cứu,... thành tựu của mỗi ngành khoa học xã hội và nhân văn khác tạo điều kiện, phương tiện, phương pháp,... giúp cho khoa học lịch sử đạt kết quả tốt hơn.

III. Sử học với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ

Câu hỏi trang 16 Lịch Sử 10: Sử học có vai trò như thế nào đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ?

Lời giải:

- Sử học hỗ trợ các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ trong nghiên cứu quá trình hình thành, phát triển và tiêu vong của sự vật, hiện tượng theo quy luật lịch sử. Cụ thể là:

+ Cung cấp thông tin quá khứ, hiện tại và dự báo sự vận động phát triển, phục vụ cho các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ chủ động hoạt động xây dựng và phát triển.

+ Xác định không gian, bối cảnh lịch sử qua các thời kì, giúp cho các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ hiểu rõ bản chất của sự hình thành và phát triển, xác định đúng vị trí vai trò của chúng trong quá trình phát triển.

+ Phục dựng lịch sử phát triển các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ, từ đó rút ra đặc điểm, bài học kinh nghiệm, lí giải nguyên nhân thành công và thất bại, làm cơ sở cho những đề xuất phát triển trong tương lai.

Câu hỏi trang 17 Lịch Sử 10: Các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ có vai trò như thế nào đối với Sử học?

Lời giải:

- Các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ tuỳ theo đối tượng và kết quả nghiên cứu của mình sẽ cung cấp những tri thức, kĩ thuật và phương pháp tiếp cận mang tính liên ngành cho Sử học để nghiên cứu về con người và xã hội loài người. Khoa học công nghệ giúp nhận ra được sự sáng tạo của con người trong quá trình vận động phát triển xã hội.

- Thành tựu phát triển khoa học tự nhiên và công nghệ giúp Sử học làm sáng tỏ quá trình phát sinh, phát triển và những tác động, hệ quả, ý nghĩa của các khoa học trong sự tiến bộ của văn minh nhân loại, nhờ đó Sử học thực hiện chức năng, nhiệm vụ xã hội của mình..

Luyện tập và Vận dụng (trang 17)

Luyện tập trang 17 Lịch Sử 10: Thống kê các hình ảnh trong bài học (từ Hình 3.2 đến Hình 3.5) theo mẫu:

Lời giải:

Vận dụng trang 17 Lịch Sử 10: Hãy tìm và trình bày một ví dụ về sự hỗ trợ của Sử học đối với khoa học tự nhiên hoặc khoa học xã hội nhân văn.

 Lời giải:

(*) Lựa chọn: Ví dụ về sự hỗ trợ của sử học đối với khoa học tự nhiên

- Ví dụ: công trình nghiên cứu “Lịch sử tìm ra các nguyên tố hóa học” của G. Đi-ô-ghê-nốp giúp chúng ta có những hiểu biết cơ bản về lịch sử phát minh và sử dụng của từng nguyên tố hóa học. Thông qua những tri thức lịch sử trong sách, chúng ta sẽ biết được:

+ Tại sao có những nguyên tố được phát hiện ra sớm, tại sao có những nguyên tố lại được biết đến muộn hơn?

+ Các nhà bác học đã có đóng góp như thế nào trong lĩnh vực nghiên cứu các nguyên tố hóa học.