NHỮNG NÉT CHÍNH VỀ CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC THỜI TRIỀU LÝ (1009–1225)
1. Công cuộc xây dựng đất nước
a) Củng cố chính quyền trung ương
Bộ máy nhà nước được tổ chức ổn định, hoàn chỉnh.
Vua đứng đầu; bên dưới có các quan văn, quan võ.
Mở khoa thi, chọn người tài vào làm quan.
b) Chăm lo phát triển nông nghiệp
Đắp đê phòng lụt, khơi mương máng, khai hoang đất mới.
Năm 1108 lập Điện Hà đê, cơ quan chuyên lo đê điều.
Khuyến khích nông dân sản xuất, ổn định đời sống.
c) Phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp
Hình thành nhiều làng nghề: dệt, làm giấy, gốm, luyện kim…
Thương nghiệp phát triển, có các chợ lớn và buôn bán với nước ngoài.
d) Xây dựng văn hóa – giáo dục
Đạo Phật rất thịnh; nhiều chùa chiền lớn được xây.
Từ năm 1070 lập Văn Miếu, năm 1075 mở khoa thi đầu tiên → giáo dục phát triển.

2. Công cuộc bảo vệ đất nước
a) Bảo vệ biên giới và lãnh thổ
Lý Thường Kiệt chủ động giữ vững phía Bắc, ổn định biên giới Việt – Tống.
Mở rộng và củng cố vùng biên, xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt.
b) Kháng chiến chống quân Tống (1077)
Lý Thường Kiệt tổ chức tiên phát chế nhân (đánh trước để tự vệ).
Lập phòng tuyến sông Như Nguyệt → đánh bại quân Tống, bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc.
c) Giữ yên ổn bên trong
Dẹp loạn các thế lực địa phương.
Giữ quan hệ hòa hiếu với các nước láng giềng như Chiêm Thành.

Triều Lý là thời kỳ thịnh trị với:

Nhà nước trung ương tập quyền mạnh.
Nông nghiệp, thủ công nghiệp, văn hóa phát triển.
Đất nước độc lập, vững vàng trước ngoại xâm.
→ Đây là giai đoạn đặt nền móng quan trọng cho sự phát triển của Đại Việt thời sau.

Những nét chính về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Lý (1009–1225):

1. Xây dựng đất nước

- Củng cố chính quyền trung ương: tổ chức bộ máy nhà nước chặt chẽ, đặt ra nhiều chức quan, xây dựng luật pháp.
- Phát triển kinh tế: chú trọng nông nghiệp, đắp đê (đê Cơ Xá), khai hoang, lập làng; mở mang thủ công nghiệp và buôn bán.
- Xây dựng Thăng Long thành trung tâm chính trị – kinh tế – văn hóa.
- Thúc đẩy văn hóa – giáo dục: mở Quốc Tử Giám, khuyến khích học tập; Phật giáo phát triển mạnh, nhiều chùa tháp được xây dựng (chùa Một Cột, tháp Báo Thiên…).
2. Bảo vệ đất nước

- Xây dựng quân đội mạnh, chia quân theo chế độ ngụ binh ư nông (vừa sản xuất vừa sẵn sàng chiến đấu).
- Giữ gìn chủ quyền: đánh bại quân Tống năm 1075–1077 dưới thời Lý Thường Kiệt.
- Bảo vệ biên cương bằng các chính sách ngoại giao mềm dẻo kết hợp quân sự.
- Mở rộng lãnh thổ về phía Nam, xác lập quyền quản lý vùng biên giới.
Tóm lại: Triều Lý là giai đoạn tiêu biểu cho một quốc gia độc lập, ổn định, có nhiều thành tựu về xây dựng chính quyền, phát triển kinh tế – văn hóa và giữ vững chủ quyền trước ngoại xâm.