Bài "Mồ Côi xử kiện" là một truyện cổ tích dân gian Việt Nam đề cao sự thông minh, công bằng và cách xử lý tình huống tài tình của nhân vật Mồ Côi.

Truyện kể về việc Mồ Côi (một chàng trai trẻ thông minh được dân làng tin tưởng giao cho việc xử kiện) đứng ra phân xử vụ kiện giữa chủ quán tham lam và một bác nông dân nghèo.

• Mâu thuẫn: Chủ quán đòi bác nông dân trả tiền vì bác đã vào quán ăn cơm nắm của mình nhưng lại... "hít" mùi thơm của lợn quay và gà luộc trong quán.

• Cách xử lý: Mồ Côi yêu cầu bác nông dân bỏ 2 đồng bạc vào bát rồi xóc lên cho chủ quán nghe. Mồ Côi tuyên bố: Bác nông dân hít "mùi thơm" của thức ăn thì chủ quán được nghe "tiếng reo" của tiền. Lẽ công bằng đã được thực thi.

• Ý nghĩa: Ca ngợi sự thông minh, sắc sảo của Mồ Côi; đồng thời phê phán thói tham lam, ích kỷ của những kẻ như chủ quán.

Bài đọc này thường được chia thành 3 đoạn chính theo diễn biến câu chuyện:

1. Đoạn 1: Từ đầu đến "...trả tiền hít mùi thơm lợn quay, gà luộc".

   • Nội dung: Giới thiệu vụ kiện ngược đời của chủ quán đối với bác nông dân.

2. Đoạn 2: Tiếp theo đến "...ông trả tiền cho chủ quán là công bằng".

   • Nội dung: Mồ Côi thẩm vấn hai bên và đưa ra yêu cầu bác nông dân lấy tiền ra để xử kiện.

3. Đoạn 3: Phần còn lại.

   • Nội dung: Mồ Côi phân xử bằng cách cho nghe tiếng tiền và kết thúc vụ kiện.

Bạn đang hỏi về bài “Mồ côi xử kiện”, một truyện ngắn thường được học trong chương trình Ngữ văn. Mình sẽ tóm tắt nội dung và phân tích số đoạn theo cách chuẩn học sinh lớp 9–10 nhé.

1. Nội dung chính của truyện “Mồ côi xử kiện”
Truyện kể về một cậu bé mồ côi cha mẹ, sống nhờ ông bà hoặc người thân.
Cậu bé gặp một sự kiện cần nhờ tòa án giải quyết (xử kiện) liên quan đến quyền lợi hoặc tài sản.
Qua sự kiện này, cậu bé bộc lộ trí thông minh, sự khôn khéo và lòng dũng cảm, thể hiện bản lĩnh của một đứa trẻ mồ côi nhưng mạnh mẽ.
Truyện cũng phản ánh tình cảm gia đình, sự quan tâm của xã hội đối với trẻ mồ côi, đồng thời ca ngợi những phẩm chất đạo đức, trí tuệ của nhân vật.
Nói ngắn gọn: Truyện là câu chuyện về một cậu bé mồ côi, đối mặt với thử thách pháp lý, cho thấy sự thông minh, khéo léo và bản lĩnh của em, đồng thời nhấn mạnh giá trị tình cảm và sự công bằng trong xã hội.

2. Số đoạn
Trong sách Ngữ văn phổ thông, bài “Mồ côi xử kiện” thường chia thành 3–4 đoạn chính, theo cấu trúc sau:

Giới thiệu nhân vật và hoàn cảnh: Cậu bé mồ côi, sống ra sao.
Xảy ra sự kiện xử kiện: Lý do cậu bé phải ra tòa, tình huống pháp lý.
Diễn biến xử kiện và hành động của nhân vật: Cách cậu bé ứng xử, thể hiện trí tuệ, bản lĩnh.
Kết thúc – rút ra bài học: Kết quả xử kiện, bài học về đạo đức, trí tuệ và tình người.