1. Xác định đề tài và mục đích của bài nghị luận
Đề tài: Đây là vấn đề mà bạn sẽ trình bày và bàn luận trong bài viết, có thể là một quan điểm, một hiện tượng xã hội, hoặc một vấn đề trong văn học, cuộc sống.
Mục đích: Bạn cần xác định rõ mục đích nghị luận của mình là gì. Có thể là thuyết phục người đọc đồng tình với quan điểm của mình, trình bày một vấn đề từ nhiều góc nhìn hoặc giải thích rõ một khái niệm.
2. Lập dàn ý bài nghị luận
Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận, đồng thời nêu rõ quan điểm hoặc thắc mắc về vấn đề đó.
Thân bài:

Giải thích: Giải thích về vấn đề cần nghị luận để người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề.
Lập luận: Đưa ra các luận điểm để bảo vệ quan điểm của mình. Mỗi luận điểm cần được minh chứng bằng các lý lẽ và dẫn chứng cụ thể. Lý lẽ phải chặt chẽ, lập luận phải có sức thuyết phục.
Phản biện: Nếu có thể, đưa ra và phản bác lại các quan điểm trái chiều để tăng tính thuyết phục.
Kết bài: Tóm lại các vấn đề đã bàn luận, nhấn mạnh lại quan điểm của mình và kết thúc bài viết một cách rõ ràng, thuyết phục.
3. Viết bài nghị luận
Mở bài: Giới thiệu vấn đề và nêu ra quan điểm của mình. Ví dụ: "Trong xã hội hiện đại ngày nay, việc giáo dục về ý thức bảo vệ môi trường đang trở thành một chủ đề nóng."
Thân bài: Trình bày các luận điểm và chứng minh từng luận điểm một cách chi tiết:

Giải thích vấn đề: Làm rõ định nghĩa hoặc bản chất của vấn đề. Ví dụ: "Bảo vệ môi trường không chỉ là vấn đề của riêng cá nhân mà còn là trách nhiệm của cả cộng đồng."
Lập luận: Dùng các lý lẽ thuyết phục và dẫn chứng thực tế để làm nổi bật quan điểm của mình. Ví dụ: "Trong những năm gần đây, chúng ta đã thấy rõ hậu quả của việc không bảo vệ môi trường, từ ô nhiễm không khí, nước, đến sự biến đổi khí hậu."
Phản biện: Nếu có ý kiến đối lập, bạn có thể đưa ra để chứng minh quan điểm của mình mạnh mẽ hơn. Ví dụ: "Mặc dù có người cho rằng bảo vệ môi trường là điều không cần thiết vì kinh tế vẫn phát triển, nhưng thực tế, việc khai thác tài nguyên một cách vô tội vạ sẽ dẫn đến sự cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên."
Kết bài: Tóm tắt lại quan điểm và đưa ra lời kêu gọi hoặc giải pháp. Ví dụ: "Chúng ta cần thay đổi nhận thức và hành động ngay hôm nay để bảo vệ hành tinh cho thế hệ tương lai."
4. Rà soát và chỉnh sửa
Kiểm tra lại lỗi chính tả, ngữ pháp và cấu trúc câu.
Đảm bảo các luận điểm và lý lẽ của bạn có tính logic và sự thuyết phục.
Đảm bảo bài viết của bạn có sự liên kết giữa các phần, không bị lạc đề hay thiếu mạch lạc.
Ví dụ về dàn ý cho một bài văn nghị luận:
Đề bài: Có nên sử dụng điện thoại di động trong trường học?

1. Mở bài

Giới thiệu vấn đề: Trong xã hội hiện đại, điện thoại di động đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của chúng ta, và việc sử dụng điện thoại di động trong trường học đang là một vấn đề gây tranh cãi.
Nêu quan điểm: Tôi cho rằng, việc sử dụng điện thoại di động trong trường học cần phải có sự quản lý chặt chẽ, không phải là cấm hoàn toàn.
2. Thân bài

Giải thích: Điện thoại di động là công cụ giúp học sinh liên lạc, học tập và tiếp cận thông tin nhanh chóng. Tuy nhiên, việc sử dụng điện thoại trong trường học cũng có thể gây ra nhiều tác hại nếu không được kiểm soát.
Lập luận 1: Điện thoại di động giúp học sinh tiếp cận tài liệu học tập nhanh chóng, hỗ trợ việc học.

Ví dụ: Các ứng dụng học trực tuyến, tra cứu thông tin trên internet.
Lập luận 2: Tuy nhiên, nếu không kiểm soát, việc sử dụng điện thoại có thể dẫn đến sao nhãng học tập, ảnh hưởng đến kết quả học hành.

Ví dụ: Học sinh có thể bị cuốn vào game, mạng xã hội và bỏ qua bài giảng.
Phản biện: Một số người cho rằng cấm sử dụng điện thoại hoàn toàn trong trường học sẽ là giải pháp tốt. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng phù hợp, vì trong một số trường hợp, điện thoại vẫn là công cụ cần thiết cho việc học tập.
3. Kết bài

Tóm tắt quan điểm: Việc sử dụng điện thoại trong trường học cần có sự quản lý chặt chẽ, giáo viên và học sinh cần có ý thức sử dụng đúng mục đích.
Lời khuyên: Nhà trường nên có quy định rõ ràng về thời gian và mục đích sử dụng điện thoại trong lớp học để tránh ảnh hưởng đến việc học.
Lưu ý:
Khi viết bài văn nghị luận, bạn cần phải trình bày một cách rõ ràng, mạch lạc và có dẫn chứng thuyết phục.
Đảm bảo quan điểm của mình được thể hiện rõ ràng và hợp lý.
Cách thức lập luận phải có tính chặt chẽ, kết luận phải khẳng định được vấn đề mà bạn đang nghị luận.