Nam Quốc Sơn Hà là một bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Trãi, viết vào năm 1428. Dưới đây là văn bản và cách soạn bài:
Văn bản bài thơ
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Đại Việt sử nền, rừng núi tư.
Chúa Bắc phong kiến, vua Nam Declare,
Trường giang biếc đỏ, một dòng sơn hà.
Ý nghĩa bài thơ
Bài thơ thể hiện tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc của Nguyễn Trãi. "Nam Quốc Sơn Hà" là tên gọi khác của Việt Nam, với hình ảnh núi sông hùng vĩ, đại diện cho sự vững bền và kiên cường.
Cấu trúc bài thơ
Bài thơ gồm 4 câu, viết theo thể thơ Đường luật, với số chữ 5-7-5-7.
Soạn bài
1. Tác giả và tác phẩm
Nguyễn Trãi (1380-1442): Nhà văn, nhà thơ, nhà triết học và nhà chính trị nổi tiếng của Việt Nam.
Bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" được viết năm 1428, trong thời kỳ kháng chiến chống quân Minh.
2. Ý nghĩa bài thơ
Tự hào dân tộc và đất nước.
Khẳng định chủ quyền và độc lập.
Tinh thần yêu nước và kháng chiến.
3. Nghệ thuật ngôn từ
Sử dụng hình ảnh núi sông để biểu trưng cho đất nước.
Đặt tên "Nam Quốc Sơn Hà" để khẳng định chủ quyền.
Từ ngữ giản dị nhưng sâu sắc.
4. Bài học từ bài thơ
Tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc.
Khát vọng bảo vệ và xây dựng đất nước.
Giá trị của văn học trong việc giáo dục và truyền cảm hứng.
 

Nam Quốc Sơn Hà là một bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Trãi, viết vào năm 1428. Dưới đây là văn bản và cách soạn bài:
Văn bản bài thơ
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Đại Việt sử nền, rừng núi tư.
Chúa Bắc phong kiến, vua Nam Declare,
Trường giang biếc đỏ, một dòng sơn hà.
Ý nghĩa bài thơ
Bài thơ thể hiện tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc của Nguyễn Trãi. "Nam Quốc Sơn Hà" là tên gọi khác của Việt Nam, với hình ảnh núi sông hùng vĩ, đại diện cho sự vững bền và kiên cường.
Cấu trúc bài thơ
Bài thơ gồm 4 câu, viết theo thể thơ Đường luật, với số chữ 5-7-5-7.
Soạn bài
1. Tác giả và tác phẩm
Nguyễn Trãi (1380-1442): Nhà văn, nhà thơ, nhà triết học và nhà chính trị nổi tiếng của Việt Nam.
Bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" được viết năm 1428, trong thời kỳ kháng chiến chống quân Minh.
2. Ý nghĩa bài thơ
Tự hào dân tộc và đất nước.
Khẳng định chủ quyền và độc lập.
Tinh thần yêu nước và kháng chiến.
3. Nghệ thuật ngôn từ
Sử dụng hình ảnh núi sông để biểu trưng cho đất nước.
Đặt tên "Nam Quốc Sơn Hà" để khẳng định chủ quyền.
Từ ngữ giản dị nhưng sâu sắc.
4. Bài học từ bài thơ
Tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc.
Khát vọng bảo vệ và xây dựng đất nước.
Giá trị của văn học trong việc giáo dục và truyền cảm hứng.

Nội dung chính: Văn bản thể hiện niềm tin về sức mạnh của chính nghĩa và được xem là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên. Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược. Nhưng qua từng câu chữ, ta vẫn bắt gặp những dòng cảm xúc, tâm trạng của tác giả.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bài thơ được coi là bản “tuyên ngôn độc lập” đầu tiên của nước ta. Em hiểu thế nào là bản “tuyên ngôn độc lập”?

 
 
 

Trả lời:

“Tuyên ngôn độc lập” là văn bản tuyên bố sự độc lập của một quốc gia, thường là ra đời để khẳng định chủ quyền của quốc gia vừa giành lại từ tay ngoại bang.

Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Từ “cư” trong nguyên tác có thể dịch là “ngự” (cai quản), cũng có thể dịch là “ở” (cư trú). Theo em, cách dịch nào thể hiện được rõ tinh thần của một bản “tuyên ngôn độc lập” hơn? Hãy lí giải ý kiến của em.

Trả lời:

Cách lí giải từ “cư” là “ngự” (cai quản) thể hiện được rõ hơn tinh thần của một bản “tuyên ngôn độc lập”. Vì “ở” (cư trú) là việc một người sinh sống thường xuyên tại địa điểm nào đó. Còn “ngự” (cai quản) nghĩa là trông coi và điều khiển về mọi mặt. Trong khi đó, “tuyên ngôn độc lập” là sự tuyên bố độc lập của quốc gia nên sử dụng từ “ngự” (cai quản) sẽ hợp lí và rõ nghĩa hơn.

Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ nào?

Trả lời:

Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ:

- Sông núi nước Nam vua nước Nam cai quản

- Giới phận đã được khẳng định rõ ràng ở trong sách trời

Câu 4 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, câu thơ cuối cảnh báo điều gì đối với quân xâm lược? Do đâu em khẳng định như vậy?

Trả lời:

- Câu thơ cuối cảnh báo quân giặc nhất định sẽ bại trận (chuốc lấy bại vong)

- Bởi vì quân giặc đã xâm phạm nước Nam, tức là xâm phạm sách trời.

Câu 5 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Câu thơ nào trong bài thơ để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?

Trả lời:

Em ấn tượng nhất với câu thơ cuối cùng: Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. Bởi vì câu thơ đó gợi lên kết cục thất bại thảm hại của quân giặc.

Câu 6 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Em rút ra được nhận thức gì cho bản thân sau khi học bài thơ này?

Trả lời:

Bài học: Nêu cao ý chí bảo vệ chủ quyền lãnh thổ trước mọi kẻ thù xâm lược.