Núi lửa là gì?

Núi lửa là gì? Khái niệm núi lửa có thể được hiểu một cách đơn giản đó là núi có miệng ở đỉnh, theo thời gian, các chất khoáng trong lòng đất nóng chảy với nhiệt độ và áp suất lớn sẽ bị phun ra ngoài qua miệng núi.

Hiện tượng núi lửa phun trào là một hiện tượng tự nhiên xảy ra trên Trái Đất hoặc ở một hành tinh khác vẫn còn hoạt động địa chấn, các vỏ thạch quyển di chuyển trên lớp chất khoáng nóng chảy.

Nguyên nhân hình thành núi lửa

Núi lửa là gì đã có câu trả lời rõ ràng, vậy, nguyên nhân sinh ra núi lửa là gì? Nhiệt độ bên dưới bề mặt Trái Đất rất nóng, càng xuống sâu trong lòng Trái Đất, nhiệt độ càng tăng lên cao, thậm chí lên đến 6000 độ C, có thể làm tan chảy hầu hết các loại đá cứng.

Khi đá được đun nóng và tan chảy, chúng giãn nở ra, do đó cần nhiều không gian hơn. ở một số khu vực trên Trái Đất, các dãy núi liên tục được nâng cao hơn. Áp suất ở phía dưới nó không lớn nên dòng mắc ma được hình thành. Khi áp lực của các dòng chảy mắc ma cao hơn áp lực tạo bởi lớp đá bên trên, dòng mắc ma phun trào lên trên qua miệng núi và tạo thành núi lửa.

Phân loại núi lửa

Dựa vào hình dáng, có 2 loại: núi lửa hình chóp và núi lửa hình khiên.

Dựa vào dạng thức hoạt động, có 3 loại: núi lửa thức, núi lửa ngủ, núi lửa chết.

Lợi ích núi lửa mang lại

Tạo ra mỏ khoáng sản phong phú

Dung nham mắc ma được phun trào từ trong lòng trái đất có chứa rất nhiều thành phần khoáng sản quý hiếm. Các khoáng sản này có thể là thiếc, bạc, vàng, đồng, đá quý hay thậm chí là kim cương cũng hiện diện trong đá của núi lửa. Khi núi lửa ngừng hoạt động, đây sẽ là địa điểm lý tưởng cho các hoạt động khai thác khoáng sản quy mô lớn, nhỏ.

Mang lại năng lượng địa nhiệt

Hơi nóng trong lòng đất ở miệng núi lửa thường được sử dụng để chạy các tuabin sinh ra điện năng, hoặc được ứng dụng cho nhu cầu sinh hoạt của các hộ gia đình tại địa phương có núi lửa hoạt động.

Giúp cho đất đai tơi xốp màu mỡ

Đá núi lửa chứa một lượng lớn các khoáng chất thiên nhiên, tuy nhiên, phải trải qua hàng ngàn năm, các khối đá này mới bị bể vụn trước tác động của thời tiết, môi trường… để tạo thành những mảnh đất vô cùng trù phú và màu mỡ, giúp ích rất nhiều cho các hoạt động trồng trọt của người nông dân.

Phát triển hoạt động du lịch

Vào nhiều thời điểm trong năm, các ngọn núi lửa đang hoạt động thu hút được hàng triệu du khách đến tham quan, để chờ đón thời khắc được tận mắt chứng kiến những khối tro bụi nóng màu đỏ lửa phun trào được bắn tung lên bầu trời. Những suối nước nóng tự nhiên xung quanh miệng núi lửa cũng có thể trở thành những địa điểm du lịch dưỡng sinh vô cùng thu hút.

Những tác hại của núi lửa hoạt động

Đối với con người

- Những dòng dung nham nóng chảy trên mặt đất, với khối lượng lớn và tốc độ nhanh, phủ kín trên diện rộng có thể gây hủy diệt hoạt toàn các vật thể sống xung quanh miệng núi lửa.

- Làm hư hại các công trình giao thông, thủy lợi… cũng như các tài sản khác do con người xây dựng tạo ra.

Đối với môi trường tự nhiên

- Gây ra hiện tượng cháy rừng, làm biến đổi hoàn toàn môi trường sinh thái, suy giảm tài nguyên sinh học của các vùng bị ảnh hưởng

- Gây ra thảm họa sóng thần

- Gây ra ô nhiễm môi trường.

- Tác động xấu đến khí hậu và tầng ozon.

Núi lửa là một trong những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú và đầy sức mạnh, phản ánh sự chuyển động mạnh mẽ của vỏ trái đất. Đó là một sự kiện địa chất xảy ra khi magma từ sâu trong lòng đất thoát ra ngoài bề mặt qua các khe nứt hoặc miệng núi lửa. Núi lửa không chỉ là biểu tượng của sự hủy diệt mà còn là nguồn sinh ra những đất đai phì nhiêu, đóng góp vào sự tái tạo của các hệ sinh thái.

Khi núi lửa hoạt động, magma nóng chảy từ các tầng sâu dưới mặt đất, thoát qua miệng núi lửa dưới dạng dung nham. Dung nham khi tiếp xúc với không khí sẽ nguội dần và tạo thành các lớp đá, qua thời gian hình thành nên những ngọn núi lửa. Quá trình này có thể kéo dài hàng triệu năm và tạo ra các hòn đảo, các vùng đất mới.

Một trong những đặc điểm của núi lửa là sự phun trào. Các vụ phun trào có thể diễn ra bất ngờ hoặc kéo dài trong nhiều ngày, thậm chí hàng tháng. Trong những đợt phun trào mạnh, magma, khí và tro bụi có thể được phóng ra với tốc độ cực nhanh, gây ra những đám mây bụi lớn và ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu. Một số vụ phun trào còn khiến cho đất đai xung quanh trở nên hoang tàn, cản trở cuộc sống của các loài sinh vật.

Mặc dù có sức tàn phá kinh khủng, núi lửa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tái tạo đất đai. Các vùng đất mới hình thành từ dung nham được cho là rất màu mỡ, thuận lợi cho việc canh tác nông nghiệp. Nhiều khu vực như Indonesia, Nhật Bản và các đảo ở Thái Bình Dương đều là nơi cư trú của những ngọn núi lửa và cũng là những vùng đất giàu tài nguyên.

Ngoài ra, núi lửa còn mang đến nhiều khám phá khoa học. Các nhà địa chất học có thể nghiên cứu hoạt động của núi lửa để hiểu rõ hơn về cấu trúc của trái đất, từ đó giúp chúng ta dự đoán các hiện tượng tự nhiên khác như động đất hay sóng thần. Những nghiên cứu này đóng góp vào việc bảo vệ con người khỏi các thảm họa thiên nhiên.