Nghệ thuật đối trong câu thơ "Nàng dâu sớm đã gieo dưa đó/Bà lão chiều còn xới đậu đây" đã tạo nên một hiệu quả thẩm mỹ đặc biệt, góp phần làm tăng tính nhạc điệu và ý nghĩa của câu thơ. Cụ thể:

1. Tạo sự cân đối, hài hòa:

Đối về cấu trúc: Cả hai câu đều có cùng cấu trúc: chủ ngữ + động từ + tân ngữ + chỉ thời gian. Sự đối xứng này tạo nên một bố cục cân đối, hài hòa về mặt hình thức.
Đối về từ loại: Các từ "nàng dâu" đối với "bà lão", "gieo dưa" đối với "xới đậu", "sớm" đối với "chiều" tạo nên sự tương ứng về nghĩa, làm tăng tính liên kết giữa hai câu thơ.
2. Tăng tính nhạc điệu:

Âm điệu nhịp nhàng: Sự đối xứng về âm tiết và vần điệu tạo nên một âm điệu nhịp nhàng, dễ đọc, dễ nhớ.
Gợi tả âm thanh: Các động từ "gieo" và "xới" gợi tả âm thanh của việc làm nông, tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống lao động của người nông dân.
3. Tăng cường ý nghĩa:

Đối lập về thời gian: "Sớm" và "chiều" đối lập nhau, tạo nên một bức tranh sinh hoạt trọn vẹn từ sáng đến tối, thể hiện sự nối tiếp của cuộc sống lao động.
Đối lập về thế hệ: "Nàng dâu" và "bà lão" đại diện cho hai thế hệ, thể hiện sự truyền thống trong lao động sản xuất của người nông dân.
Gợi tả sự cần cù, chịu khó: Câu thơ thể hiện sự cần cù, chịu khó của người phụ nữ nông dân, họ làm việc không biết mệt mỏi từ sáng sớm đến chiều tối.
4. Tạo ra hình ảnh đối lập hài hòa:

Hình ảnh đối lập: Hình ảnh "nàng dâu" trẻ trung, năng động đối lập với hình ảnh "bà lão" già dặn, giàu kinh nghiệm.
Hài hòa: Tuy nhiên, cả hai đều cùng làm việc trên đồng ruộng, thể hiện sự gắn bó, đoàn kết trong gia đình.
Tóm lại, nghệ thuật đối trong câu thơ trên đã tạo nên một bức tranh sinh động, giàu tính nhạc điệu và ý nghĩa về cuộc sống lao động của người nông dân. Nó không chỉ làm đẹp cho ngôn ngữ thơ mà còn thể hiện sự tài hoa của người nghệ sĩ trong việc sử dụng ngôn từ.