Bài thơ "Than Thân" của Tú Xương thể hiện nỗi lòng sâu sắc và sự châm biếm về thân phận con người trong xã hội phong kiến. Dưới đây là phân tích chi tiết:

### 1. Nội dung chính
Bài thơ là tiếng lòng than vãn của tác giả về cuộc đời, về sự bất công và những khổ đau mà ông phải chịu đựng. Tú Xương cảm thấy mình bị cuộc đời xô đẩy, không thể tự chủ và mất đi ý nghĩa.

### 2. Hình ảnh và biểu tượng
- **Thân phận**: Tác giả sử dụng hình ảnh "than" để diễn tả nỗi niềm đau khổ, thể hiện sự bất mãn với cuộc sống. "Than thân" không chỉ là tiếng kêu than mà còn là sự phản ánh hiện thực tăm tối của kiếp người.
- **Giáo dục và tri thức**: Tú Xương tự nhận mình có tri thức, nhưng không thể thay đổi được số phận. Ông phê phán xã hội phong kiến mà ở đó, tri thức không được trọng dụng.

### 3. Tình cảm và tâm trạng
- **Nỗi cô đơn**: Tác giả cảm thấy cô đơn trong cuộc sống, không ai thấu hiểu và đồng cảm với nỗi đau của mình.
- **Tâm trạng bi phẫn**: Có sự châm biếm, mỉa mai về bản thân và xã hội, thể hiện sự chua chát trước những bất công.

### 4. Nghệ thuật
- **Thể thơ tự do**: Giúp tác giả diễn đạt một cách tự nhiên và chân thật.
- **Ngôn ngữ gần gũi**: Sử dụng lối nói giản dị, dễ hiểu nhưng lại chứa đựng những suy tư sâu sắc.

### 5. Ý nghĩa tổng thể
"Than Thân" không chỉ là lời kêu than của một cá nhân mà còn là tiếng nói chung cho những phận người nhỏ bé trong xã hội. Bài thơ phản ánh hiện thực xã hội đầy bất công và nỗi khổ của con người trong thời đại phong kiến, đồng thời thể hiện tâm hồn nhạy cảm và tài năng nghệ thuật của Tú Xương.

**Bài thơ "Than Thân" của Tú Xương** là một tác phẩm thể hiện sự châm biếm sâu cay và nỗi xót xa của tác giả về cuộc đời, về thân phận của người trí thức trong xã hội phong kiến cuối thế kỷ XIX đầy biến động. Dưới đây là bản phân tích chi tiết của bài thơ này:

### **Bài thơ:**
```
Than thân anh cũng chẳng hơn gì,
Mấy chữ công danh nhọ mặt lì.
Đã biết nghề văn là thợ vụng,
Chẳng ngờ cái bút cũng ăn đi.
Bài chào ông cống ba năm trước,
Tết đến nhà nho một mối khi.
Sự thế trông ra thường vẫn thế,
Chán đời nhưng vẫn phải đi thi.
```

### **Phân tích nội dung:**

1. **Than thân, than phận:**
Ngay từ nhan đề "Than Thân," Tú Xương đã thể hiện sự xót xa, chán nản với chính cuộc đời mình. Bài thơ là tiếng lòng của một trí thức đang đối diện với cảnh ngộ éo le, với hiện thực xã hội đầy bất công. Ông không ngần ngại bày tỏ sự thất vọng và buồn chán về thân phận của mình.

- Câu mở đầu, **“Than thân anh cũng chẳng hơn gì”**, là một lời tự sự, một lời than thở về chính bản thân tác giả. Ông nhận ra rằng mình chẳng hơn ai trong xã hội, bất chấp việc đã học nhiều, đi thi nhiều nhưng không đạt được thành tựu đáng kể.

2. **Chế giễu công danh và thi cử:**
**“Mấy chữ công danh nhọ mặt lì”** – Công danh là mục tiêu của người trí thức trong xã hội phong kiến, nhưng ở đây Tú Xương nhận ra rằng những "chữ công danh" đó không những không đem lại vinh quang mà còn làm ông cảm thấy “nhọ mặt,” tức xấu hổ và bất lực. Ông tự giễu bản thân và chế giễu cả hệ thống giáo dục, thi cử mà ông đang theo đuổi.

Tú Xương còn tự phê phán sự nghiệp văn chương của mình qua câu:
**“Đã biết nghề văn là thợ vụng, Chẳng ngờ cái bút cũng ăn đi”**. Ông tự nhận rằng dù biết mình không giỏi giang gì, nhưng chẳng ngờ đến ngay cả cái nghề bút nghiên (nghề văn) cũng không giúp ông sống tốt. Câu thơ phản ánh sự thất vọng của ông với nghề nghiệp mình đang theo đuổi.

3. **Cảnh ngộ của trí thức phong kiến:**
**“Bài chào ông cống ba năm trước, Tết đến nhà nho một mối khi”** – Câu này nhắc đến sự hụt hẫng của tác giả khi ông thi trượt nhiều lần. "Ông cống" ám chỉ người đỗ đạt, nhưng đã ba năm qua, Tú Xương vẫn chưa có dịp để trở thành một "ông cống." Tết đến, những người trí thức (nhà nho) khác có lẽ đang chờ đợi niềm vui đoàn tụ gia đình, nhưng ông lại cảm thấy sự khiếm khuyết, cô đơn.

4. **Chán nản với cuộc đời nhưng vẫn cố gắng:**
Câu kết của bài thơ, **“Sự thế trông ra thường vẫn thế, Chán đời nhưng vẫn phải đi thi”**, thể hiện rõ sự mâu thuẫn trong lòng Tú Xương. Ông nhìn thấy sự bất công của xã hội, cảm thấy "chán đời," nhưng vẫn phải theo đuổi con đường thi cử để đạt công danh. Đây là tình cảnh trớ trêu của những người trí thức trong xã hội phong kiến: dù nhận ra sự phi lý của hệ thống thi cử nhưng vẫn buộc phải tuân theo, bởi đó là con đường duy nhất để có thể khẳng định bản thân và tìm một chỗ đứng trong xã hội.

### **Nghệ thuật:**

- **Châm biếm, trào phúng:** Tú Xương là bậc thầy trong việc sử dụng ngôn ngữ châm biếm, tự giễu và châm biếm xã hội. Những câu thơ của ông thường mang âm hưởng hài hước nhưng ẩn chứa nỗi đau, sự bất mãn với thời cuộc.

- **Sử dụng hình ảnh đời thường:** Hình ảnh trong thơ của Tú Xương rất gần gũi, dễ hiểu và phản ánh chân thực cuộc sống của người trí thức trong xã hội phong kiến. Ông sử dụng các hình ảnh như "ông cống," "nhà nho" để nói về tầng lớp trí thức, những người chạy theo con đường học hành và thi cử.

- **Sự kết hợp giữa chua xót và hài hước:** Tuy bài thơ mang nội dung chán nản, thất vọng, nhưng lại được thể hiện qua ngôn ngữ hài hước, châm biếm. Điều này không chỉ làm bài thơ thêm sinh động mà còn thể hiện phong cách độc đáo của Tú Xương.

### **Kết luận:**
Bài thơ "Than Thân" của Tú Xương là lời tự sự chua xót của một người trí thức phong kiến đầy tài năng nhưng không gặp thời. Qua những câu thơ vừa hài hước vừa cay đắng, Tú Xương đã thể hiện nỗi niềm chán nản về thân phận của mình trong xã hội, đồng thời phê phán hệ thống công danh, thi cử lỗi thời. Bài thơ không chỉ phản ánh cuộc đời của riêng Tú Xương mà còn là bức tranh chung của tầng lớp trí thức trong xã hội phong kiến suy tàn.

Bài thơ "Thân Thể" (hay còn gọi là "Than Thân") của Tú Xương là một tác phẩm tiêu biểu của nền văn học trung đại Việt Nam, phản ánh nỗi lòng của tác giả về cuộc đời, số phận và những bi kịch cá nhân. Dưới đây là một số phân tích về bài thơ này:

### 1. **Bối cảnh sáng tác**
Tú Xương, tên thật là Trí Phú, sống vào thế kỷ XIX trong bối cảnh xã hội nhiều biến động. Ông là một nhà thơ nổi tiếng với những tác phẩm mang đậm dấu ấn tự sự và tâm trạng. "Than Thân" được sáng tác trong một giai đoạn ông gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống và sự nghiệp.

### 2. **Nội dung chính**
Bài thơ "Than Thân" thể hiện nỗi đau khổ và tâm trạng chán chường của tác giả về cuộc đời mình. Những cảm xúc bi quan, bất lực trước số phận và xã hội hiện lên rõ nét qua các hình ảnh và ngôn từ.

### 3. **Phân tích hình ảnh và nghệ thuật**
- **Hình ảnh về sự khổ đau:**
Tú Xương đã sử dụng nhiều hình ảnh phác họa nỗi khổ trong cuộc đời mình. Ông nhắc đến việc "làm thơ", "đi học",... nhưng lại không được ghi nhận, thậm chí còn bị coi thường. Điều này thể hiện sự mâu thuẫn giữa ước mơ và hiện thực.

- **Ngôn ngữ:**
Ngôn ngữ trong bài thơ vừa giản dị vừa sâu sắc, phản ánh tâm trạng con người một cách chân thực. Cùng với đó, ông sử dụng nhiều biện pháp tu từ như điệp từ, ẩn dụ để nhấn mạnh nỗi lòng.

- **Cảm xúc:**
Cảm xúc chua chát và trăn trở của nhà thơ được truyền tải qua từng câu chữ, khiến độc giả có thể cảm nhận được nỗi tủi hổ và cô đơn mà ông phải trải qua.

### 4. **Thông điệp và ý nghĩa sâu sắc**
Bài thơ không chỉ là tiếng Than thân của một cá nhân mà còn là tiếng nói của nhiều người trong xã hội đương thời. Tú Xương đã dám nhìn thẳng vào sự thật cay đắng của cuộc sống, thể hiện sự phản kháng trước số phận.

### 5. **Kết luận**
"Than Thân" không chỉ là một tác phẩm ngợi ca tinh thần phản kháng mà còn là một bài thơ mang đậm tính nhân văn. Nó không chỉ giúp người đọc hiểu rõ hơn về tâm tư của Tú Xương mà còn mở ra những suy ngẫm về cuộc đời, danh vọng, số phận trong xã hội phong kiến thời bấy giờ. Tác phẩm góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam, thể hiện tài năng và tấm lòng của một người nghệ sĩ lớn.