Đối với học sinh chúng ta ngoài vở viết, thước kẻ,… thì bút bi là người bạn đồng hành không thể thiếu trong quá trình học tập. Sử dụng bút bi hàng ngày nhưng không phải ai cũng nắm được nguồn gốc ra đời cũng như cấu tạo của cây bút bi. Để hiểu rõ hơn về người bạn thân thiết này chúng ta hãy cùng lần lượt đi tìm hiểu hành trình bút bi đến với mọi người.

Bút bi ra đời vào năm 1930 bởi nhà báo người Hungary tên là Lazo Biro. Lazo Biro là một nhà báo tài năng, trong quá trình làm việc của mình ông nhận thấy sự bất tiện của bút mực, khi liên tục làm tay và giấy tờ bị vấy bẩn, không những vậy bút mực còn rất hay bị hỏng. Trong một lần tình cờ nhìn ấy viên bi chạy qua vũng nước để lại những vệt dài ông đã nảy ra ý tưởng làm ra một loại bút viết mực mau khô để thuận tiện hơn trong quá trình sử dụng. Được sự giúp đỡ của anh trai, ý tưởng của ông nhanh chóng thành hiện thực và khi đưa vào tiêu dùng tất thảy mọi người đều yêu thích vì những tiện lợi mà loại bút này mang lại.

Bút bi có cấu tạo ba phần cơ bản: vỏ, ruột và bộ phận điều chỉnh bút. Vỏ bút thường được làm bằng những nguyên liệu dẻo, bền như nhựa. Vỏ bút có hình trụ thường dài từ 14 - 15 cm, vỏ bút có công dụng bao bọc ruột bút, khiến cho việc cầm bút chắc chắn và sử dụng đơn giản hơn. Ruột bút là một ống mực nhỏ, trong làm từ nhựa dẻo. Phía trên ruột bút là đầu bút được làm bằng kim loại, có một viên bi nhỏ ở đầu, khi viết con bi sẽ chuyển động khiến cho mực trong bút ra đều. Bộ phận còn lại là lò xò và nút điều chỉnh. Nút điều chỉnh sẽ giúp ta khi sử dụng thì bấm vào ngòi bút sẽ trồi ra, khi sử dụng xong tiếp tục ấn vào đó ngòi bút sẽ thụt vào trong, bảo vệ ngòi bút không bị hư hại.

Nguyên lý hoạt động của bút bi rất đơn giản, với loại bút bi có nút bấm chúng ta chỉ cầm bấm vào nút, ngòi bút sẽ trồi ra, viên bi trên đầu bút sẽ chuyển động, tạo nên những nét chữ thanh thoát đẹp đẽ. Khi sử dụng xong chúng ta chỉ cần bấm nút lại. Bảo quản bút bi cũng không hề cầu kỳ, khi sử dụng xong chúng ta chỉ cần bấm nút hoặc đóng nắp bút lại để đảm bảo bút khi bị rơi không bị va chạm với mặt đất sẽ dẫn đến hỏng ngòi bút.

Bút bi là vật dụng phổ biến đối với tất cả mọi người, luôn được ưa chuộng và tin dùng bởi những ưu điểm của mình. Bút bi nhỏ gọn, bền lại vô cùng dễ sử dụng và vận chuyển. Giá thành mỗi chiếc bút bi lại rất rẻ, phù hợp với nhu cầu của học sinh, sinh viên. Nhưng bên cạnh những ưu điểm, bút bi cũng còn một vài hạn chế: vì viết nhanh nên chữ thường không được đẹp, ngòi bút điều tiết mực không kịp có thể bị ra quá nhiều, khiến sách vở bị bẩn.

Bút bi có vai trò ý nghĩa to lớn với mỗi chúng ta. Bút là người bạn thân thiết đồng hành với mỗi học sinh trong quá trình học tập, cùng ta tiếp thu tri thức, nâng cánh những ước mơ. Người ta vẫn thường nói “nét chữ nết người”, chữ nghĩa cũng phần nào thể hiện tính cách con người. Bạn là người cẩn thận hay cẩu thả chỉ cần nhìn chữ bạn viết là tôi có thể biết điều đó. Không chỉ vậy, chỉ với cây bút nhỏ xinh ta có thể giãi bày biết bao nỗi niềm, tâm sự, làm vơi bớt nỗi buồn trong lòng,… Quả thật nếu thiếu bút, đời sống tư tưởng, tình cảm của chúng ta chẳng biết gửi gắm ở đâu.

Bút bi là người bạn thân thiết, đồng hành trong suốt cuộc đời ta. Bởi vậy, trong quá trình sử dụng chúng ta phải có ý thức giữ gìn những người bạn yêu quý này, tránh quăng quật, vứt linh tinh làm hỏng bút.

Trên con đường học tập, một vật dụng nhỏ gọn, tiện ích mà trong cặp của những người học sinh, sinh viên không thể thiếu, đó chính là cây bút bi.

 Cây bút bi có nguồn gốc từ Mĩ. Vào năm 1888, Joun Loud đã xin cấp bằng sáng chế bút bi đầu tiên trên thế giới, tuy nhiên không được nhiều người ủng hộ và không được khai thác thương mại. Cho đến năm 1938, biên tập viên người Hungary – Laszlo Biro vì quá chán nản với việc sử dụng bút mực nên ông đã sáng chế ra cây bút bi viết bằng mực in báo khô nhanh. Nhờ được mọi người ủng hộ, ngày 15 tháng 6, Biro đã được cấp bằng sáng chế tại Anh Quốc. Từ năm 1940, ngày 29 tháng 9 – ngày sinh nhật của Biro đã trở thành ngày của những nhà phát minh ra bút bi.

 Cây bút bi gồm có 3 phần: thân bút, ruột bút và nắp bút. Thân bút là một ống nhựa cứng, có nhiều hình dạng, trên thân bút thường in hãng sản xuất, màu sắc phong phú và đa dạng.

 Tháo bút ra, chúng ta sẽ thấy một ống ruột bên trong. Trong ống ruột có đoạn mực đặc với nhiều màu: xanh, đỏ, tím, đen…Phần dưới đầu bút có một viên bi rất nhỏ, chỉ từ không phẩy năm đến một mi-li-met, viên bi này chuyển động lăn giúp mực in lên giấy nhanh khô hơn bút mực.

 Nắp bút bi cũng có hình dạng rất phong phú. Có dạng nắp rời ra, khi dùng tháo nắp gắn lên đầu, dùng xong đậy lại. Còn dạng nắp gắn liền với thân, khi sử dụng bấm nút để đẩy ngòi bút ra, lưu ý không nên dúng bấm nút đẩy ngòi ngược vào trong.

 Bút bi có nhiều loại khác nhau, nhiều màu, nhiều chất liệu, có loại làm bằng nhựa cứng, có loại làm bằng kim loại màu…và nhiều nguyên liệu khác. Loại làm bằng nhựa cứng chỉ dùng được một lần, sử dụng đến khi hết mực thì bỏ. Nói về mực cũng rất đa dạng, gồm nhiều màu khác nhau để học sinh, sinh viên lựa chọn.

 Khi viết, phải để bút hơi nghiêng từ 40 – 60 độ, đặc biệt tránh vừa nằm vừa viết. Khi dùng xong phải đậy nắp lại ngay để tránh bút rớt làm hư đầu bi. Vì đầu bi là phần quan trọng nhất của bút nên nếu hư đầu bi thì bút sẽ không dùng được nữa. Cần chú ý phải để bút nằm ngang để mực luôn lưu thông trong ống. Khi để bút lâu không sử sụng, mực trong ống sẽ bị khô, đừng vội bỏ đi mà hãy bỏ bút vào một lượng nước nóng vừa phải, ngâm từ 10 – 15p, cây bút sẽ được phục hồi.

 Chiếc bút bi có ở khắp mọi nơi: trên bàn làm việc, trong xe hơi, trong túi…những nơi nào cần viết sẽ có sự hiện diện của bút bi. Nó vừa rẻ lại vừa tiện dụng, phù hợp với học sinh, sinh viên. Tuỳ theo những hãng sản xuất mà có giá cả khác nhau, trung bình từ 3000đ trở lên. Cũng có nhiều loại đắt hơn rất nhiều do sản xuất cầu kì về hình dáng bên ngoài cũng như chất lượng ở bên trong. Bút bi có tác dụng rất lớn, nó là vật dụng không thể thiếu đối với học sinh, sinh viên, đặc biệt là những người làm công việc viết lách. Nhờ có bút bi mà ta có thể ghi lại những bài học, những bài văn, những bài thơ hay…So với bút mực, bút bi có ngòi viết trơn hơn, do đó người viết có thể viết tốc độ nhanh hơn mà không sợ bị dây bẩn mực ra tay.

 Những chiếc bút bi dường như đã gắn bó đối với lứa tuổi học trò, là người bạn đồng hành thân thiết. Cho dù hiện tại hay tương lai, chiếc bút bi mãi giữ vai trò, vị trí quan trọng trong mỗi người học sinh chúng ta.

Bút bi là vật dụng quen thuộc và được sử dụng rất rộng rãi trong đời sống con người. Cây bút bi gắn bó với chúng ta từ lúc đi học cho đến lúc ta đi làm việc. Có thể nói, nó là một người bạn thân nó gắn bó mật thiết với ta trong suốt cuộc đời. Ngày nay, tuy văn bản điện tử đã được sử dụng phổ biến nhưng bút bi vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc ghi chép.

Bút bi tiếng Pháp là bille hay còn gọi là bút Bic (theo tên một công ty của Pháp, chuyên sản xuất bút là Société Bic), hoặc bút nguyên tử, là một công cụ dùng để viết rất phổ biến ngày nay. Có lẽ tên gọi bút bi là gọi theo tên của người sáng tạo ra nó: Biro.

Lịch sử ra đời và phát triển của cây bút bi trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm. Có lúc tưởng như nó đã bị lãng quên. Năm 1888, John Loud người Mỹ xin cấp bằng sáng chế một loại bút tương tự bút bi nhưng đã không được khai thác thương mại. Đến năm 1930, Laszlo Biro, một biên tập viên cộng tác với anh trai mình bắt đầu chế tạo cây bút bi mới. Sáng tạo của Laszlo Biro là tạo ra viên bi lăn trong ổ bán cầu điều tiết mực chứ không thẩm thấu như bút mực.

Tuy nhiên, với loại mực thời ấy, bút thường xuyên bị tắt nghẽn rất bất tiện. Đến năm 1938, Laszlo Biro mới xin được cấp bằng sáng chế. tại Anh Quốc. Ý tưởng phát triển cây bút bi bị bỏ ngỏ từ đó. Năm 1945, một doanh nhân người Mỹ dựa trên nguyên lý cây bút của Biro đã sản xuất ra loại bút mới và bán trên toàn nước Mỹ với giá bán 12.5 đô-la một chiếc. Theo chân các thương nhân Mỹ, cây bút từng bước được phổ biến ra khắp thế giới và chinh phục được người sử dụng với tính năng tiện lợi vô cùng của nó. Loại mực dùng cho bút bi lúc này cũng được cải tiến tốt hơn. Các nhà kĩ thuật đã pha trộn vào mực các phụ gia bôi trơn vừa làm cho mực mềm, nét mực ra đều, không bị tắt nghẽn lại giữ cho mực không bị chảy ra ngài.

Bút bi phát triển trong thế chiến thứ hai khi mà học thuyết nguyên tử đang phát triển mạnh và cùng với sự kiện Mỹ ném bom nguyên tử ở Nhật Bản nên ở Việt Nam nó còn có tên là bút nguyên tử.

Dựa vào số lần sử dụng có hai loại bút bi chính: loại dùng một lần và loại có thể nạp lại mực. Loại dùng một lần chủ yếu được làm từ nhựa dẻo hay nhựa cứng và bỏ đi khi dùng hết mực. Loại có thể nạp lại mực thường được làm bằng kim loại hoặc nhựa có chất lượng cao và dĩ nhiên giá thành cao hơn.

Dựa vào chất liệu cấu tạo có: bút bi vỏ nhựa, bút bi vỏ kim loại, bút bi vỏ gỗ,… Dựa vào giá trị có: bút bi phổ thông (bút bi thường), bút bi dành cho doanh nhân (bút bi cao cấp).

Ngày nay người ta sản xuất bút bi từ nhiều nguồn nguyên liệu, với mẫu mã, kiểu dáng và màu sắc hết sức phong phú, đáp ứng thị hiếu của người sử dụng. Một vài thương thương hiệu bút bi nổi tiếng trên thế giới đang được ưa chuộng như: Mont Blanc, Cross, Waterman, Bic, Lamy, Online…Ở Việt Nam có Thiên Long, Bến nghé….

Bút bi hiện đại có cấu tạo gồm: thân vỏ ngoài, ruột bút, ngòi bút, bộ điều chỉnh, quai móc, nắp đậy. Thân vỏ bút hình trụ tròn, nhỏ dần về phía đầu bút. Vỏ thường được làm bằng chất liệu nhựa tổng hợp nhẹ mà cứng để bảo vệ phần ruột bút bên trong. Thân thon dài, thường có các đường rãnh chéo hoặc ghề nhằm làm tăng ma sát giúp tay có thể cầm chặt bút mà không bị mỏi.

Trên thân bút người ta thường dán nhãn mã thông tin sản phẩm, nhà sản xuất hoặc các quảng cáo khác. Ở đầu lớn của thân, người ta thường làm bộ phận móc để móc bút vào túi. Một vài bút cao cấp người ta làm thân bút bằng nhôm, bạch kim rất chắc chắn và sang trọng.

Ruột bút hay còn gọi là ống mực cũng làm bằng nhựa dẻo hoặc kim loại có hình trụ tròn dài gần bằng thân đựng mực. Có hai loại ống mực: ống mực dùng một lần và ống mực sử dụng lại. Ống mực của loại nạp lại được gồm ống mực và đầu bi gắn liền với nhau. Khi dùng hết mực thì bơm mực mới tiếp tục sử dụng.

Ngòi bút là bộ phận được gắn liền với ruột bút. Ngòi bút được làm từ kim loại chống rỉ gồm một đoạn thẳng, ổ bán cầu và viên bi nhỏ với đường kính khoảng từ 0,5 đến 1.2 mm, gắn nơi đầu ống chứa mực. Khi viết, viên bi lăn trong ổ bán cầu điều tiết mực in lên trang giấy.

Mực: là loại mực đặc, dẻo. Nhờ công nghệ na-no, người ta đã sản xuất ra các loại mực có độ bám dính cao, giúp cho nét mực đều, rõ, không bị phai mờ. Loại mực này khô rất nhanh, ngay sau khi được viết lên giấy. Sáng tạo và phát triển mực bút bi là một trong những phát minh quan trọng của con người.

Bộ phận điều chỉnh gồm phần bấm (hoặc xoay) và lò xo có vai trò điều chỉnh ngòi bút khi sử dụng. Một vài loại bút không có bộ điều chỉnh. Thay vào đó là nắp đậy để bảo vệ ngòi bút không bị hư hỏng.

Bút dành cho học sinh, công việc văn phòng thường nhẹ, giá thành rẻ. Người ta còn sản xuất một vài loại bút bằng kim loại quý dành cho người giàu có hoặc các doanh nhân như một cách để khẳng định đẳng cấp của họ.

Với loại bút đầu bấm, dùng ngón tay bấm đẩy ngòi bút ra ngoài. Ngòi bút được giữ ổn định bởi hệ thống khóa. Khi không viết nữa ta bật tắt ngòi bút chuyển động vào bên trong. Khi viết, mực được in lên giấy là nhờ chuyển động lăn của một viên bi. Mực bút bám rất chặt trên giấy, ít phai mờ và không bị lem khi thấm nước.

Bút Space Pens, loại có thể viết được trong trạng thái không trọng lực, được phát minh bởi Fisher, có thiết kế phức tạp hơn. Nó dùng khí nén để dồn mực đổ về phía ngòi bút. Do đó bút này có thể viết khi bút lật ngược lại hoặc trong trạng thái không trọng lượng.

Với giá thành sản xuất rẻ từ vài nghìn (bút thông thường) đến vài trăm nghìn (bút bi cao cấp), bút bi nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường thế giới. Bút bi là một phương tiện rất tiện dụng và hữu ích cho đời sống con người. Nó giúp cho công việc học tập, làm việc, viết lách trở nên hiệu quả hơn, tiện lợi hơn.

Bút bi còn là một món quà ý nghĩa cho người thân, bạn bè, khách hàng của bạn. Bút giúp ta tạo nên những mối quan hệ khăng khít bền lâu. Nó giúp bạn quảng bá thương hiệu một cách hiệu quả với chi phí thấp. Còn rất nhiều công dụng mà chúng ta chưa kể hết.

Loại bút tiện nghi này hiện diện khắp nơi trong đời sống hiện nay. Mặc dù có nhiều dạng bút khác nhau, nhưng bút bi là dạng phổ biến nhất. Do giá rẻ và tiện dụng nên nó có thể được tìm thấy trên bàn, trong túi, giỏ xách,… và bất kỳ nơi nào có thể cần đến bút.

Những năm gần đây, bút bi cũng trở thành phương tiện sáng tác nghệ thuật. Nhiều người cũng dùng bút bi để vẽ hình lên người họ, còn được gọi là hình xăm bằng bút bi. Vì lý do này, cùng với sự phổ biến đối với trẻ nhỏ, mực bút bi phải không độc. việc sản xuất bút và thành phần mực đã được quy định ở nhiều quốc gia trên thế giới. Bút bi còn được dùng để ghi các tư liệu cho học sinh, người công chức nhà nước và nhân viên làm công việc giấy tờ.

Chỉ viết trên giấy, không được viết trên các chất liệu cứng hoặc gồ ghề sẽ làm hư ngòi bút. Khi không sử dụng nữa phải tắt hoặc đóng nắp bút lại. Không để rơi bút, lẫn bút vào các vật dụng cứng. Không để bút gần nguồn nhiệt cao, dưới ánh nắng mặt trời hoặc nơi ẩm ướt sẽ làm bút chảy mực mau hỏng.sau sử dụng phải bảo quản bút cẩn thận trong hộp hoặc để nơi an toàn. Thường xuyên lau chùi để bút sạch sẽ không bị nhiễm bẩn. Nếu không sử dụng nữa nên thâu gom vỏ bút để tái chế.

Cây bút đã viết nên lịch sử nhân loại. Nhờ có nó mà sự ghi chép trở nên nhanh chóng, tiện lợi, làm cho nền tri thức tăng lên nhiều lần và quá trình lưu trữ tài liệu trở nên chắc chắn, bền vững hơn. Thế nhưng, trong tương lai cách ghi chép truyền thống có thể sẽ được thay thế bằng công nghệ cảm ứng nhận diện, vì thế bút bi sẽ chấm dứt vai trò lịch sử của nó. Dù thế nào thì cũng phải xác nhận việc sáng tạo ra cây bút bi là một trong những phát minh vĩ đại của loài người.