Lão Hạc – người mà tôi vô cùng ngưỡng mộ , người để lại cho tôi bao nhiêu bài học quý giá và cũng là người đại diện cho hình ảnh người nông dân việt nam với những đức hạnh cao quý . Âý vạy mà lão phải trải qua 1 cuộc đời đầy căm go , bất hạnh , khiến tôi đau đớn vô cùng . Chuyện xảy ra vào một ngày trên một làng quê….
Hôm ấy , nghe tiếng gọi ở cổng , tôi chạy ra. Tưởng ai , té ra là tên Binh Tư – một tên ăn trộm chuyên nghiệp ở làng tôi nhưng cũng khá thân thiện. Vào nhà , chúng tôi nói đủ thứ chuyện . Chuẩn bị ra về , Binh Tư bỗng quay lại nói với tôi :
– Ông giáo này , ông tin được ko , hôm qua lão Hạc vừa xin tôi ít bả chó đấy. Lão nói có con chó nhà ai cứ chạy sang vườn nhà lão , nếu phen này được , laõ với tôi uống rượu . Lạ nhỉ ! Lão Hạc nổi tiếng lương thiện giờ mà cũng thế cơ đấy !
Rồi hắn ra về . Tôi bỗng tối sầm mặt mày lại . Lão Hạc ư ? Làm gì có chuyện đó , chắc hắn nhầm . Nhưng ko , hắn đã chỉ đích danh lão rồi mà , làm sao mà nhầm được ! Để đính chính lại điều ấy, tôi tất tả chạy sang nhà Binh Tư hỏi lại hắn , rồi hắn khăng khăng khẳng định là thật . Trời ơi ! Lão Hạc mà lại vậy sao ? Đã mấy ngày nay tôi ko gặp lão , ko biết có chuyện gì xảy ra nữa .Tôi đi về trong nỗi thất vọng não nề và , ko biết tại sao trong lòng toi bỗng nổi lên 1 sự khinh bỉ , tức giận dành cho lão Hạc
Tôi về được 1 lúc thì bỗng nghe tiếng nhốn nháo ben nhà lão Hạc . Rồi Binh Tư lại chạy sang , hắn kêu tôi cùng chạy sang nhà lão xem có chuyện gì . Thấy lão Hạc nằm trên giường , xung quanh 1 đám người vây quanh , tôi hớt hải chạy vào . Ôi ko , là lão Hạc , lão đang vật vã trên giường , quần áo xộc xệch , bọt mép sùi ra , 2 mắt long sòng sọc … lão tru tréo , kêu lên thảm thiết . Vật vã 2 giờ đồng hồ , lão chết – cái chết thật dữ dội . Cả làng ko ai hiểu vì sao lão chết . Nhiều người rơi nước mắt , thương cho số phận hẩm hiu của 1 con người giàu đức hạnh . riêng tôi , tôi thấy mình thật ngu ngốc khi dành cho lão Hạc 1 niềm tin chưa đủ lớn , đã hiểu lầm người bạn lớn tuổi này . Đêm đó về nhà , tôi ko ngủ đc , tôi đã khóc , khóc vì sự ngu muội của bản thân , khóc vì phải chứng kiens cảnh tượng đau đớn ấy. Nhưng còn làm j đc nưã lão Hạc ơi/ Thôi , lão hãy yên lòng mà nhắm mắt . Còn về mảnh vườn , tôi sẽ rtrao tận tay con trai lão khi anh ta về và nói : ‘Đây là mảnh vườn mà ông cụ thân sinh ra anh để lại cho anh , cụ thà chết chứ ko chịu bán đi 1 sào ‘.
Cuộc đời là thế đấy ! Thạt đáng buồn nhưng cũng thật đáng ngợi ca . Cảm ơn lão Hạc đã cho tôi 1 bài học quý giá – bài học về cách làm người .

Năm nay tôi đã ngoài bảy mươi tuổi, nhưng mỗi lần nghe đứa cháu nội hỏi về chuyện xưa khi minh còn nhỏ được tận mắt chứng kiến ngày giặc Pháp đô hộ và câu truyện Lão Hạc trong sách giáo khoa Ngữ văn 8 cháu học là có thật không, thì lòng tôi lại trào lên bao cảm hứng với kỷ niệm về người hàng xóm già. Đó chính là nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn của Nam Cao. Ký ức sâu đậm về lần ông lão kể chuyện bán chó cho thầy Thứ của tôi cứ hiện lên mồn một. Ngày ấy tôi mới lên mười, xã hội hỗn loạn, nay thấy đánh nhau chỗ này, mai thấy Tây đi càn chỗ kia. Thầy giáo Thứ đang dạy chúng tôi lớp đệ nhị ở trường làng bên, phải cho đám trò nghỉ. Tôi không biết vì sao, chỉ thấy người ta láo pháo đồn rằng thầy tôi ghét Tây, ngán cảnh chúng dòm ngó trường lớp nên cho chúng tôi nghỉ. Ngày ngày thầy vẫn sang nhà lão Hạc trò chuyện với ông cụ. Tôi ở gần hay sang qua lại cùng thầy lúc giúp lão dọn nhà, lúc đùa nghịch với con chó Vàng. Không ngờ những chuyện thật về lão Hạc lại được thầy giáo tôi viết thành câu truyện cảm động đến thế. Cái cảnh lão Hạc kể với thầy tôi về chuyện bán chó là lúc tôi tận mắt chứng kiến toàn bộ. Chả là hôm ấy, tôi đang giúp thầy nhặt đống khoai và lân la hỏi thầy về mấy chữ Hán khó hiểu. Thầy đang giảng cho tôi thì thấy lão Hạc tiến vào. Cái dáng điệu gầy gò của lão, thời điểm ngày hôm nay trông buồn thảm quá. Vừa nhìn thấy thầy Thứ, lão đã báo ngay :

- Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo ạ!

- Cụ bán rồi?

- Bán rồi! Họ vừa bắt xong .

Lão Hạc cố làm ra vẻ vui tươi nhưng tôi thấy lão cười như mếu và đôi mắt ầng ậng nước. Thầy tôi chắc cũng ái ngại cho lão nên chỉ ôm đôi bờ vai lão vỗ nhẹ như đồng cảm. Tôi thấy đôi mắt của thầy Thứ cũng như muốn khóc. Thầy hỏi lão Hạc:

- Thế nó cho bắt à? Mặt lão đùng một cái co rúm lại. Những nếp nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão nghẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc …

- Khốn nạn … Ông giáo ơi! … Nó có biết gì đâu! Nó thấy tôi gọi thì chạy ngay về vẫy đuôi mừng. Tôi cho nó ăn cơm. Nó đang ăn thì thằng Mục nấp trong nhà, ngay đằng sau nó, tóm lấy, hai cẳng sau nó dốc ngược nó lên. Cứ thế là thằng Mục và thằng Xiên, hai thằng chỉ loay hoay một lúc đã trói chặt cả bốn chân nó lại. Bây giờ cu cậu mới biết là cu cậu chết! … Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn! Nó cứ nằm im như trách tôi, nó kêu ư ử, nhìn tôi như muốn bảo rằng ” A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như thế này à?“. Thì ra tôi già bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó, nó không ngờ tôi nỡ tâm lừa nó!

Thầy Thứ lại an ủi lão:

- Cụ cứ tưởng thế chứ nó chẳng hiểu gì đâu ! Vả lại ai nuôi chó mà chả bán hay giết thịt! Ta giết nó chính là ta hoá kiếp cho nó đấy. Hoá kiếp để cho nó làm kiếp khác .

Lão Hạc chua chát bảo:

- Ông giáo nói phải! Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hoá kiếp cho nó để nó làm kiếp người, may ra nó sung sướng hơn một chút ít … Kiếp người như tôi ví dụ điển hình! …Câu nói của lão làm tôi bùi ngùi, thầy Thứ hạ giọng:

- Kiếp ai cũng thế thôi, cụ ạ! Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng? - Thế thì không biết nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng?

Lão cười và ho sòng sọc. Thầy tôi nắm lấy cái vai gầy của lão, ôn tồn bảo:

- Chẳng kiếp gì sung sướng thật, nhưng có cái này là sung sướng: Bây giờ cụ ngồi xuống phản chơi, tôi đi luộc mấy củ khoai lang, nấu một ấm nước chè tươi thật đặc, ông con mình ăn khoai, uống nước chè, rồi hút thuốc lào … thế là sung sướng.

- Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng. Lão nói xong lại cười đưa đà. Tiếng cười gượng nhưng nghe đã hiền hậu lại, thấy vậy tôi tê tái đứng lên:

- Thầy để con đi luộc khoai thầy nhé.

- Ừ, luộc giúp thầy, nhặt những củ to ấy, để thầy pha nước mời ông xơi - thầy tôi nhắc nhở.

– Nói đùa thế chứ ông giáo cho để khi khác… Lão Hạc ngần ngại.

– Việc gì còn phải chờ khi khác … Không khi nào nên hoãn sự sung sướng lại, cụ cứ ngồi xuống đây.

Thế là, tôi đi luộc khoai. Thầy Thứ và lão Hạc ngồi chuyện trò lâu lắm, thầy tôi là người nhiều chữ nghĩa, hiểu biết và thương người nên có chuyện gì lão Hạc cũng tâm sự và sẻ chia. Vừa luộc khoai, tôi vừa nghĩ về lão Hạc nhiều lắm. Tôi thương lão, con người già cả đơn độc nhưng ai cũng quý lão bởi lão sống lương thiện và nhân hậu. Tôi biết lão quý con Vàng của mình lắm vì nó là kỷ vật của anh con trai lão để lại mà. Tôi hiểu vì nghèo nàn lão mới làm như vậy.

Đã 60 năm, quốc gia thay đổi chính sách, lão Hạc không còn, đời sống của người nông dân ngày này đã khác. Nhưng hình ảnh lão Hạc đau đớn vì bán con chó cứ ám ảnh tôi mãi. Đó là kỷ niệm một thời khổ đau của quốc gia mà người nông dân phải chịu nhiều cơ cực nhất. Nhưng chính trong thực trạng đó tôi hiểu hơn về họ, về tình yêu thương san sẻ của người thầy giáo tôi với những con người khốn khổ, về nhân cách và vẻ đẹp của người nông dân.